4.3 Het IJzeren Gordijn gaat open

Het ijzeren gordijn gaat open

1 / 26

Slide 1: Slide

GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 26 slides, with text slides and 6 videos.

Lesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Het ijzeren gordijn gaat open

Slide 1 - Slide

Wat weten we nog van de Koude Oorlog?

Slide 2 - Slide

Leerdoelen

Je kunt met enkele voorbeelden beschrijven op welke manieren mensen zich tegen communistische overheersing hebben verzet.
Je kunt uitleggen welke gevolgen de hervormingen van Sovjetleider Gorbatsjov hadden.
Je kunt uitleggen welke ontwikkelingen in Rusland vanaf 2000 hebben geleid tot nieuwe spanningen tussen Oost en West.

Slide 3 - Slide

Situatie Oostblok

Bevolking werd ontevreden over communistisch bestuur
Planeconomie werkte niet. Producten sloten niet aan bij behoeften.
Welvaart bleef achter op het westen
Na de dood van Stalin verslapte de maatregelen, maar politieke vrijheid was er niet.

Slide 4 - Slide

Kritieke momenten

Hongaarse Opstand (1956): poging om communistisch systeem te hervormen. SU slaat opstand hard neer.
Praagse Opstand (1968): meer vrijheid toegestaan, loopt uit de hand. Tanks Warschaupact
Polen (1980): Niet-communistische vakbond → massabeweging → hervormingen Onderdrukt door Poolse regering
Onvrede in boeken en tijdschriften waar kritiek wordt geuit op de Sovjet Unie.

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Video

Slide 7 - Video

Ontevredenheid in SU

Sovjet-Unie raakte blut door hoge kosten wapenwedloop en falende planeconomie. Ook was het systeem corrupt

Gorbatsjov (1985)
Sovjet-Unie hervormen, communisme voor ondergang behoeden
Perestrojka - Verandering economie
Glasnost - Openheid in bestuur
Minder agressieve (en dure) buitenlandpolitiek.

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

De hervormingen van Gorbatsjov

PERESTROJKA ofwel economische hervormingen => De Staat gaat zich minder bemoeien met economie, er wordt meer initiatief van burgers toegestaan.
Einde wapenwedloop (=>meer geld voor economie)
GLASNOST ofwel meer openheid => een meer democratischer bestuur, meer partijen werden toegestaan. Meer vrijheid voor burgers dus...

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

Gorbatsjov wilde het communisme in de S.U. hervormen, niet afschaffen.

Slide 12 - Slide

Hongarije zet de grens

met Oostenrijk open

mei 1989

Veel andere inwoners van Oost-Europese landen vluchten

via Hongarije naar het westen.

Deze Oost-Europese leider begrijpt wél de ideeën van Glasnost en Perestrojka: hij wil zijn volk meer vrijheid geven.

Slide 13 - Slide

Polen:

De vakbond van de havenarbeiders werd groot en eiste vrije verkiezingen.
De communistische partij werd verslagen (juni 1989).
Toen Lech Walesa de eerste democratisch gekozen president werd, greep Moskou niet in.

Slide 14 - Slide

En in de DDR?

Bevolking van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland wil meer vrijheid en openzetten van de grens

... maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!

Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn

Ook tijdens het 40e verjaardagsfeest van de DDR
Oktober 1989

Slide 15 - Slide

Gorbatsjov is eregast...

...maar komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen:

de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

(Einde Brezjnev doctrine)

Slide 16 - Slide

Elke avond zijn er demonstraties

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Video

Slide 19 - Video

Slide 20 - Slide

Situatie Europa

Vrije verkiezingen en vrijheid tot reizen
9 november 1989 - Berlijnse Muur open
1990Duitse hereniging.

Slide 21 - Slide

Nieuwe landen en grenzen

vanaf 1990

Door de val van het communisme en de Sovjet-Unie veranderen de grenzen enorm.
Landen vallen uit elkaar (Tsjecho-Slowakije) of komen juist weer samen (Duitsland). Aan het eind van de 20e eeuw ziet de kaart van Europa er heel anders uit dan aan het begin.

Slide 22 - Slide

Einde van de Sovjet-Unie

25 december 1991

Veel verschillende volken willen niet meer bij de Sovjet-Unie horen.
In 1991 houdt de Sovjet-Unie dan ook op te bestaan: grote delen van de Sovjet- Unie worden onafhankelijke landen, zoals Oekraïne, Wit-Rusland en Armenië.
Het deel dat nog overblijft gaat verder als Rusland o.l.v. Boris Jeltsin.

Slide 23 - Slide

Poetins Rusland

Vanaf 2000 schaft Poetin de parlementaire democratie af. Vrijheid van meningsuiting geldt niet meer, van persvrijheid is geen sprake, politieke tegenstanders worden onderdrukt met geweld.

Russen moeten weer trots zijn op hun vaderland:

1. door welvaart

2. propaganda

3. herstellen van de voormalige SU: door nepnieuws verkiezingen beïnvloedden en inzet van militair geweld zoals in Georgië en Oekraïne

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Video

www.anderetijden.nl

Slide 26 - Link