§1.5 Nederland: De positie van Nederland binnen Europa

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

§1.5 De positie van Nederland binnen Europa

Vorige les

1. Je weet dat er in Nederland regionale verschillen bestaan in welvaart, woonomgeving en gezondheid.
   
2. Je begrijpt het verband tussen opleiding, manier van leven en gezondheid.
   
3. Je kunt op een inkomenskaart de gebieden aanwijzen met een lagere en een hogere levensverwachting.

Begrippen:

Werkgelegenheid, stedelijke gebieden, bebouwingsdichtheid, landelijke gebieden, luchtkwaliteit, waterkwaliteit, levensverwachting

Leerdoelen

1. Je kent de positie van Nederland in Europa wat betreft welvaart en kwaliteit van leefomgeving.
   
2. Je begrijpt de verklaring voor die positie.
   
3. Kun je op een kaart van Europa patronen van welvaart en woonomgeving aanwijzen.
   

Begrippen: 
Welvaart, BBP/persoon, opleidingsniveau, beroepsbevolking, woonomgeving, bebouwingsdichtheid, luchtkwaliteit, waterkwaliteit, levensverwachting, zuigelingensterfte, welvaartsziekten

Lezen

Lees bladzijde 16 en 17 van je tekstboek en bekijk alle bronnen

Begrippen

welvaart – De rijkdom van een land gemeten op basis van geld (bnp/hoofd). 

bbp per persoon – Het bruto binnenlands product per inwoner (bbp/pp) is alles wat in een

jaar in een land verdiend wordt, gedeeld door het aantal inwoners. Vaak wordt hiervoor ook

het bnp/pp gebruikt. 

brp per persoon – Het bruto regionaal product is alles wat in een jaar in een regio verdiend

wordt, gedeeld door het aantal inwoners van die regio. 

beroepsbevolking – Dat deel van de bevolking dat betaald werk verricht. 

woonomgeving – De optelsom van de kenmerken van het gebied waarin je woont.

Begrippen

bebouwingsdichtheid – Het aantal woningen per hectare (100 bij 100 meter).

luchtkwaliteit – De mate waarin de lucht gezond is voor mensen.

waterkwaliteit – De mate waarin water gezond is voor mensen. 

levensverwachting – Getal dat aangeeft hoe oud mensen gemiddeld worden/nog te leven

hebben.

zuigelingensterfte – Het aantal kinderen dat in het eerste levensjaar overlijdt. 

welvaartsziekten – Ziekten die mede ontstaan door te veel en te vet te eten, alcohol, roken

en te weinig bewegen. 

Waarom komen mensen uit bijvoorbeeld Polen naar Nederland?

WELVAART

Welvaart vergelijken

Lees de tekst: Nederland binnen Europa:welvaart

Wat valt op als je de welvaart van Nederland vergelijkt met andere Europese landen?

• Nederland is één van de rijkere landen, het bbp/persoon is hoog. We kunnen dus veel kopen
  
• klein verschil in brp/persoon tussen armere en rijkere gebieden in Nederland
  
• hoog opleidingsniveau met goedbetaalde banen 
  
• hoog percentage van de beroepsbevolking werkt in de dienstensector. 
  

Hoe schoon is Nederland tegenover Europa?

WOONOMGEVING

Nederland schoon?

De Oost-Europese landen kennen de meeste luchtvervuiling. Bosnië en Bulgarije zijn er het slechtst aan toe, gevolgd door Tsjechië, Slowakije en Rusland. Frankrijk, Spanje, Portugal en Zweden zijn het schoonst. Nederland scoort matig: slechter dan Duitsland, iets beter dan België.

Kwaliteit woonomgeving

Lees de tekst: Nederland binnen Europa: kwaliteit woonomgeving

De kwaliteit van de woonomgeving van Nederland vergeleken met andere Europese landen kent nadelen.

• Er is een hoge bebouwingsdichtheid.
  Wat zijn de gevolgen?
  
• Weinig ruimte tot je beschikking.
  Je ziet voortdurend huizen en flats. 
  
• De waterkwaliteit is nog niet goed en de luchtkwaliteit is slecht. Wat is daarvan de oorzaak? 
  
• Het drukke verkeer, de huishoudens en de bedrijven, zoals industrie en bioindustrie, brengen veel rookgassen en fijnstof in de lucht. 
  

Wie is thuis geboren en dus niet in

een ziekenhuis of kliniek?

GEZONDHEID

Gezondheid

Lees de tekst: Nederland binnen Europa: gezondheid

Nederland kent een gemiddelde levensverwachting.

Mogelijke oorzaken:

• hoge zuigelingensterfte door thuisbevallingen 
  
• welvaartsziekten 
  

Waardoor worden die welvaartsziekten mede veroorzaakt?

• te veel en te vet eten 
  
• overmatig alcoholgebruik 
  
• roken 
  
• te weinig bewegen 
  

Gezondheidszorg: zuigelingensterfte

• zuigelingensterfte: het aantal baby's per 1000 dat voor hun 1e jaar sterft
• hoe armer het land, hoe hoger de zuigelingensterfte
  

Zuigelingensterfte in de Verenigde Staten

Wat zijn welvaartsziekten?

Ziekten die veroorzaakt worden door de Westerse leefstijl

Bijvoorbeeld: kanker, obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten

ongezonde welvaart

• gezond voedsel vaak duur
• ongezond voedsel veel suiker en/of vet
• weinig geld om te sporten
• veel welvaartsziekten (diabetes, hart/vaat ziekten)
• cirkel van armoede komt Nederland vs Nigeria
  

welvaartsziekten

• ziektes die ontstaan door over eten:
• diabetes 2, 
• hart- en vaatziekten 
• overgewicht

• in de wereld lijden er meer mensen aan obesitas dan aan ondervoeding

Hoger welvaart, Hoger welzijn

Meer welvaart --> meer geld.

Meer geld --> meer dingen kopen.

Mensen met geld kopen vaak dingen die ongezond zijn, wat leidt tot welvaartsziekten.

= Ziekte die samenhangt met een hoger inkomen en luxere levensstijl.

In Nederland werken veel mensen in de ...?

1. Landbouw
2. Industrie
3. Mijnbouw
4. Diensten

De verschillen tussen rijkere en armere gebieden in Nederland zijn ...

1. Groot
2. Klein
3. Niet aanwezig
4. Gemiddeld

Wat is geen reden voor de matige kwaliteit van de woonomgeving in Nederland

1. De hoge bebouwingsdichtheid
2. Het vele water in Nederland
3. Het vele verkeer in Nederland
4. Het vele fijnstof in de lucht

Waardoor worden welvaartsziekten mede veroorzaakt

Wat maken:

Opdrachten §1.5 Positie van NL in EU. Heb je die af, maak dan Box 1.5

Leerdoelen

1. Je kent de positie van Nederland in Europa wat betreft welvaart en kwaliteit van leefomgeving. 
   
2. Je begrijpt de verklaring voor die positie. 
   
3. Kun je op een kaart van Europa patronen van welvaart en woonomgeving aanwijzen.
   

Begrippen:
Welvaart, BBP/persoon, opleidingsniveau, beroepsbevolking, woonomgeving, bebouwingsdichtheid, luchtkwaliteit, waterkwaliteit, levensverwachting, zuigelingensterfte, welvaartsziekten

Huiswerk

Maken:

Opdrachten van §1.5 Positie Nl in EU + box 1.5

Leren:

Leer begrippen en tekst §1.1 t/m §1.5