laatste les PD & RS 5V

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Half jaar IM in vogelvlucht

1. Lesopening

2. 30 seconds of mijn samenvatting

Nog 1 les deze week 

(Morgen: vragenuurtje)

Verbind de begrippen met de juiste uitleg

De volksvertegenwoordiging bestaande uit de Eerste Kamer en de Tweede Kamer

Een wet die nog niet door de Eerste en Tweede Kamer is goedgekeurd.

Een democratie waarbij het volk indirect via een volksvertegenwoordiging beslist.

Een groep Tweede Kamerleden of Eerste Kamerleden die horen bij dezelfde politieke partij.

De leider van een groep Tweede Kamerleden of Eerste Kamerleden die horen bij dezelfde politieke partij

Eén van de twee kamers van het Nederlands parlement en bestaat uit 75 leden.

Eén van de twee kamers van het parlement die bestaat uit 150 leden.

Een staat waarin de burger bescherming van zijn rechten en vrijheden heeft tegen medeburgers én tegen de overheid.

Fractie

Parlementaire democratie

Parlement

Tweede Kamer

Eerste Kamer

Rechtsstaat

Fractievoorzitter

Wetsvoorstel

Europese club van landen die samenwerken met elkaar.

De regering van Europa. Elk land van de EU heeft 1 lid in deze commissie.

De mensen die het land besturen. Dit zijn het staatshoofd en de ministers.

Controleert of de Europese Commissie haar werk goed doet. Je kunt het vergelijken met de Tweede Kamer in Nederland.

Stemmen over wetsvoorstellen en mogen amendementen doen. Uit elke lidstaat 1 minister per onderwerp.

Regering 

Europees Parlement

Europese Commissie

Europese Unie

Raad van de Europese Unie 

Regeringsleiders van EU-landen die de belangrijke beslissingen nemen.

Ministers van een bepaald vakdepartement. 

Europese Tweede Kamer, met minder macht.

Dagelijks bestuur van de EU.

Europese Raad

Raad van de Europese Unie

Europees Parlement

Europese commissie

Nederland is een parlementaire democratie.
Welk kenmerk past niet bij een parlementaire democratie?

1. Er zijn grondrechten, zoals iedereen is gelijk.
2. De politieke macht ligt bij het parlement.
3. De regering beslist of een wet wordt aangenomen.
4. Er zijn vrije en geheime verkiezingen.

Welke normen en waarden passen bij elkaar?

Eerst mensen laten uitstappen bij de bus of trein

Hand voor je mond houden als je hoest

Helm opzetten als je op je scooter rijdt

Het zeggen als je te veel geld terugkrijgt bij de kassa

Veiligheid

Rekening houden met anderen

Geduld

Eerlijkheid

Parlementaire democratie

Systeem om maatschappelijke problemen op te lossen

Systeemmodel van Easton: zo gaat het altijd

Wie zijn de poortwachters? 

Macht

Politieke partijen

Oplossing gebaseerd op ideologie

Politieke 'kleur' in 3 dimensies

Welke politieke partijen zitten er momenteel in het kabinet?

Innovaties

Kritiek op parlementaire democratie (gebrekkige representativiteit / geloofwaardigheid / kloof burger-politiek?) 

Mogelijke oplossingen:

-referendum

-meer kennis

-opkomstplicht

Wat is het verschil tussen de coalitiepartijen en de oppositiepartijen?

Kabinet... (VVD-CDA-D66-CU)

...wordt gevormd op basis van de uitslag van de Tweede Kamer verkiezingen. 

....is uitvoerende macht, maar doet ook wetsvoorstellen

Wie heeft nou de meeste macht? Het kabinet of het parlement? 

Evenredige vertegenwoordiging

Elke stem telt

Maar districtenstelsel (V.S) kan ook

Voor- en nadelen

Wie doet de wetsvoorstellen in de Europese Unie?

1. Europese Raad
2. Europese Parlement
3. Europese Commissie
4. Raad van Ministers

     Europese Unie

Waarom? Vrede en welvaart

Hoe werkt het (globaal): 4 instituties

Dilemma van soevereiniteit 

H2: Rechtsstaat

Kenmerken (=beginselen = minimum)

Is iedere staat met deze 4 kenmerken een rechtsstaat? 

Kenmerken rechtsstaat

De aanwezigheid van grondrechten.
Grondrechten zijn niet absoluut. Beperking hiervan is dus mogelijk

De machtenscheiding of Trias Politica.
De macht is verdeeld in drie verschillende machten die elkaar controleren. In Nederland is van volledige machtenscheiding echter geen sprake.

Het legaliteitsbeginsel.
1) de overheid moet zich aan de rechtsregels houden
2) je kunt alleen gestraft worden voor iets dat in de wet strafbaar gesteld is ten tijde van de overtreding

Onafhankelijke rechtspraak. Rechters worden voor het leven benoemt. Ze baseren hun uitspraak onder andere op de vier rechtsbronnen (zie volgende slide).

Wat is hét dilemma van de rechtsstaat?

Transparantie van de overheid

Rol van de Media

WOB

Welk aspect van de rechtsstaat wordt hier het meest geschonden?

Rechtvaardigheid

Doel van een 'systeem' zoals de rechtsstaat 

Maar wat is rechtvaardigheid? Daarover lopen de meningen uiteen. Vergelijk bijvoorbeeld Rawls met het utilitatarisme van Bentham... 

              Tijdens de toets

multiple choice, koppelvragen en open vragen

Bronnen (flink leeswerk)

Meenemen naar de toets: markers (schrijf gerust op de toets!)

of andere hulpmiddelen

SUCCES!!!!