§2 Politiek in Athene

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Goedemorgen 1A!!

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Leerdoelen

• Ik kan een beschrijving geven van vier verschillende manieren waarom een Griekse stadstaat kon worden bestuurd.
• Ik kan uitleggen hoe de Atheense democratie ongeveer werkte en waardoor die anders was dan de democratie in Nederland.
• Ik kan beschrijven hoe de democratie in Athene en andere Griekse stadstaten verdween. 

Uitleggen wat ze moeten doen met de leerdoelen. Wanneer ze de begrippen en de leerdoelen goed weten zijn ze goed voorbereid.

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Verschillende staatsvormen

Betekenis van politiek

Politiek: Afgeleid van het Griekse woord polis (stadstaat).

Politiek gaat over de manier waarop een land of stad besluiten neemt.

Leerdoel:

Ik kan een beschrijving geven van vier verschillende manieren waarom een Griekse stadstaat kon worden bestuurd.

Verschillende staatsvormen

Monarchie

• Betekenis: Een koning (monarch) heeft de macht.
• Erfelijk: De macht wordt doorgegeven binnen een familie.
• Hulp: Een raad van ouderlingen (wijze oude mannen) adviseerde de koning.

Leerdoel:

Ik kan een beschrijving geven van vier verschillende manieren waarom een Griekse stadstaat kon worden bestuurd.

Verschillende staatsvormen

Aristocratie

• Betekenis: De macht ligt bij een kleine groep rijke edelen (aristoi = de besten).
• Inspraak: Vrije, rijke mannen eisten meer inspraak in ruil voor het verdedigen van de stad.
• Besluitvorming: De edelen kwamen enkele keren per jaar samen om besluiten te nemen.
• Koningen: In veel poleis verdween het koningschap; waar het bleef, hadden koningen weinig macht.

Leerdoel:

Ik kan een beschrijving geven van vier verschillende manieren waarom een Griekse stadstaat kon worden bestuurd.

Verschillende staatsvormen

Tirannie

• Betekenis: Eén man grijpt alle macht en regeert alleen.
• Voorbeeld: Athene werd een tijdlang door een tiran bestuurd.

Democratie

• Betekenis: Het volk heeft de macht.
• Ontstaan in Athene:                                                                            -        - Rond 590 v.C.: Gewone burgers (boeren en handwerkslieden) moesten meevechten in het leger.              -  - Zij eisten inspraak in ruil voor hun dienst.                                      - 508 v.C.: Alle Atheense mannen met burgerrecht (18 jaar of ouder) mochten meebeslissen over politieke zaken.
• Resultaat: Athene werd een democratie.

Leerdoel:

Ik kan een beschrijving geven van vier verschillende manieren waarom een Griekse stadstaat kon worden bestuurd.

De Atheense democratie

De Atheense democratie

Volksvergadering (Ekklesia):

• Besloot over belangrijke zaken, zoals oorlog en vrede en nieuwe wetten.
• Alleen voor burgers met burgerrecht; maximaal 6.000 burgers konden deelnemen.
• Kwam ongeveer 40 keer per jaar bijeen.
• Koos leiders van het leger en de vloot.

Raad van 500:

• Regelde de dagelijkse gang van zaken.
• Elk jaar opnieuw samengesteld door middel van loting.
• Maakte wetsvoorstellen en beheerde de financiën.
• Elke maand waren er 50 mannen die de leiding hadden; de voorzitter wisselde dagelijks.

Leerdoel:

Ik kan uitleggen hoe de Atheense democratie ongeveer werkte en waardoor die anders was dan de democratie in Nederland.

De Atheense Democratie

Verschillen en gelijkenis

Athene: Alle burgers mochten zelf meebeslissen in de volksvergadering.

Nederland: Burgers kiezen vertegenwoordigers (Tweede Kamer), die namens hen besluiten nemen.

Regering:

Athene: Elke maand een nieuwe groep van 50 mensen aan de macht.

Nederland: Ministers blijven meestal 4 jaar in de regering.

Deelname:

Athene: Alleen mannen met burgerrecht mochten meedoen aan de politiek.

Nederland: Zowel mannen als vrouwen mogen stemmen en deelnemen aan de politiek.

Leerdoel:

Ik kan uitleggen hoe de Atheense democratie ongeveer werkte en waardoor die anders was dan de democratie in Nederland.

De Atheense Democratie

Verschillen en gelijkenis

Overeenkomsten:

In beide democratieën beslist niet één persoon of een klein groepje alles; zoveel mogelijk mensen doen mee aan de politiek.

Leerdoel:

Ik kan uitleggen hoe de Atheense democratie ongeveer werkte en waardoor die anders was dan de democratie in Nederland.

Het einde van de democratie

1. Succesvolle democratie in Athene

Rond 500 v.C.: De democratie in Athene ontstond en functioneerde goed.

Andere stadstaten: Sommige namen het voorbeeld van Athene over en kozen ook voor democratie.

2. Opkomst van Macedonië

Philippus II van Macedonië:

• Werd in de 4e eeuw v.C. een machtige koning.
• Onderwierp de Griekse stadstaten, inclusief Athene.

Alexander de Grote:

• Volgde Philippus op na diens dood.
• Veroverde enorme gebieden, waaronder Perzië en Egypte.
• Zijn rijk strekte zich uit tot in India.

Leerdoel:

Ik kan beschrijven hoe de democratie in Athene en andere Griekse stadstaten verdween. 

Het einde van de democratie

3. Einde van de democratie

Griekse stadstaten onder controle:

• Volksvergaderingen en raden bleven bestaan.
• Maar ze hadden geen echte macht meer.

Beslissingen door Macedonië:

• Macedonische koningen bepaalden nu belangrijke zaken zoals oorlog en vrede.
• Griekse burgers hadden alleen nog zeggenschap over kleine, lokale kwesties.

Leerdoel:

Ik kan beschrijven hoe de democratie in Athene en andere Griekse stadstaten verdween. 

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Opdracht:

Wat: opdracht 1 t/m 6 op blz 82, 83, 84

Hoe: Met je buur

Tijd: 15 minuten

Uitkomst: Je kunt bepalen of iets feit of mening is.

Klaar: Dalton taken

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Afsluiting

Volgende les:

• §2.3
• Dalton taken.