6.1 Rijk door handel overzee

Het ontstaan van de Gouden Eeuw 
KA:
De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei van in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

1 / 21
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 21 slides, with text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson

Het ontstaan van de Gouden Eeuw 
KA:
De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei van in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Slide 1 - Slide

Gespecialiseerde boeren in Holland
  • Boeren in het westen van de Republiek moesten specialiseren:
  • laaggelegen veengebied > turfafgravingen > water afvoeren > bodem ingeklinkt >
  • gebieden ongeschikt voor landbouw, alternatieven:
  • veeteelt (vlees, boter, kaas), hennep, hop, meekrap, tabak, boomkwekerijen
  • Overgang naar veeteelt mogelijk door Oostzeehandel (graan)
  • Graanhandel werd 'moedercommercie' genoemd: 
  • 'Driehoekshandel' opgestart (Spanje>Oostzee>Holland)
  • Amsterdam steeds belangrijker havenstad (16e eeuw):
  • - Brugge onbereikbaar door verzanding
  • - Blokkade van de Schelde door de Geuzen (1585 >)
  • - Stapelmarkt

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

VOC (1602 - 1798)
  • 'Voorcompagniën' opgericht na:
  • reis Cornelis de Houtman (1594)
  • 1602: Verenigd Oost-Indische Compagnie
  • Johan van Oldebarnevelt (raadpensionaris)
  • monopolierecht op de handel met Azië
  • recht om oorlog te voeren
  • financiering met aandelen
  • eerste multinational: producten uit meerdere continenten werden verhandeld
  • Coen stichtte Batavia (veel geweld)
  • Ook geweld op Banda-eilanden 

Slide 4 - Slide

0

Slide 5 - Video

handel in luxe artikelen, afkomstig uit Azië
handel in bulkgoederen, afkomstig uit landen rondom de Oostzee

Slide 6 - Slide

WIC (1621 - 1792)
  • West-Indische Compagnie >
  • monopolie op handel met Am. 
  • opgericht na 12-jarig bestand >
  • doorstart oorlog met Spanje
  • Kaapvaart (o.a. Zilvervloot, 1628) 
  • Slavenhandel
  • minder succesvol dan de VOC

Slide 7 - Slide

Welvaart in de Republiek
  • door relatieve welvaart:
  • grote markt voor luxegoederen o.a.
  • boeken, kaarten en schilderijen 
  • vele immigranten door:
  • - welvaart
  • - religieuze tolerantie (gewetensvrijheid)
  • Eind 17e eeuw Republiek minder overheersend door concurrentie Eng/Fr:
  • Mercantilisme (Act of Navigation, 1651)
  • Invoerrechten (Jean-Baptiste Colbert)
  • Oologen (o.a. 1651, 1672, Rampjaar)

Slide 8 - Slide

0

Slide 9 - Video


Rijkdom 
in de 
Gouden 
Eeuw

Slide 10 - Slide

vervolg (deel-) KA: .... de bloei in cultureel opzicht van de Republiek

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Frans Hals: Huwelijksportret van Isaac Massa en Beatrix van Laen (1622)
Rembrandt: Portret van een geleerde (1645)

Slide 18 - Slide

0

Slide 19 - Video

Door enorme groei economie Republiek:
jaloerse buurlanden: 
  • 1. Engeland
  • - 'East-India Company' concurrent van VOC (1600)
  • - India werd 'kroonjuweel' > Koh-i-Noor 
  • - EIC vormde de basis voor Brits Imperium
  • - teelt van thee belangrijk
  • - Act of Navigation (1651) >
  • - Engelse Zeeoorlogen (1652-54  1665-67  1672-74  1780-84)

Slide 20 - Slide

2. Frankrijk: 
Colbert > Mercantilisme
  • Doel: bescherming eigen handel >
  •  import verminderen, export vergroten:
  • - invoerrechten heffen
  • - export subsidiëren
  • - havens voor schepen Republiek sluiten
  • Compagnie francaise des Indes Oriëntales
  • (1664)
  • Geld nodig voor:
  • - hofhouding koning
  • - vele oorlogen

Slide 21 - Slide