Par. 3 Kledingindustrie

• Economie
• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Blokuur 8, paragraaf 3 

Wat doen we vandaag:

• Theorie van par. 3: Bedrijfskolom, leefbaar loon en koopkrachtpariteit
• Opdrachten maken
• Vervolg theorie par. 3: Arbeidsomstandigheden, Arbowet,
    vakbonden en true price
• Opdrachten maken 
• Afsluiting

Leerdoelen 

Aan het einde van dit blokuur:

• weet je wat wordt bedoeld met een bedrijfskolom, 
• begrijp je wat wordt bedoeld met een leefbaar loon 
• begrijp je hoe het vergelijken van koopkracht van lonen in verschillende landen mogelijk wordt
• weet je wat het nut van de Arbowet in Nederland is 
• weet je wat vakbonden doen
• kun je uitleggen wat wordt bedoeld met "true price"

H.3 Kledingindustrie

• Kleding wordt vaak in arme landen gemaakt, waarom eigenlijk?
• De weg die kleding aflegt van het oerproduct tot de consument is vaak lang en gaat over veel schakels
• Dit noemen we de bedrijfskolom

voorbeeld bedrijfskolom

• Tussen de bedrijven in de bedrijfskolom 
  vindt handel plaats (koop / verkoop)
• Elk bedrijf voegt een beetje waarde toe 
  aan het product
• De laatste schakel is de consument die de 
  spijkerbroek in de boetiek koopt

Productie in Azië

• Loon kledingarbeiders in Azië is vaak heel laag
• Het zou goed zijn als iedereen in de productieketen een leefbaar loon zou kunnen verdienen
• Maar wat is een leefbaar loon?

Wat moet een arbeider in elk geval kunnen kopen van een leefbaar loon?

Asia floor wage

• Wat zegt the Asia Floor Wage Alliance?    => 

• Maar hoeveel moet een arbeider in een land 
  dan verdienen om deze zaken met het loon te 
  kunnen kopen?

Leefbaar loon

• Het bedrag aan minimum behoeften in euro's in Nederland omrekenen naar bijvoorbeeld India Rupees via de gewone wisselkoers, werkt niet.
  

• Prijsniveau van verschillende uitgaven in Nederland is heel anders is dan in India
• Officiële wisselkoers houdt daar onvoldoende rekening mee 

Koopkrachtpariteit

• Hiervoor is de koopkrachtpariteit (KKP) bedacht, een alternatieve wisselkoers die het mogelijk maakt om de kosten van levensonderhoud in verschillende landen met elkaar te vergelijken.
• Stel dat een hamburger bij McDonalds in de VS 1 dollar kost en dat dezelfde hamburger in China 4 Yuan kost, dan is de koopkracht van
  1 dollar in de VS gelijk aan 4 Yuan in China.
• De Asia Floor Wage is voor 2022 vastgesteld op 1600 KKPdollar per maand, dat wil zeggen dat je in elk land 1600 koopkrachtpariteiten nodig hebt voor een leefbaar loon.

Gegeven: leefbaar loon = 1600 dollar
KKP koers: 1 dollar = 4,19 Yuan
Vraag: Wat is het leefbaar loon in China in Yuan?
Vul alleen het bedrag in, zonder punt voor duizendtal

Aan de slag

Maak opgaven 3.1 t/m 3.4 uit het opdrachtenboekje

Arbeidsomstandigheden

• In Nederland hebben we de Arbowet
• Plekken waar mensen werken moeten zo veilig mogelijk zijn
• Elk bedrijf is verplicht risico's te onderzoeken en maatregelen te nemen om medewerkers te beschermen
• Vraag bij het volgende filmpje:
  Noem 3 voorbeelden van van gevaarlijke of ongezonde arbeidsomstandigheden uit het filmpje

00:30

Noem 3 voorbeelden van gevaarlijke of ongezonde arbeidsomstandigheden die je zag.

01:29

Wat betekent prioriteren van risico's?

1. verminderen van risico's
2. vaststellen van risico's
3. volgorde van belangrijkheid aanbrengen in risico's
4. vermijden van risico's

02:03

Welke oplossing zag je hier voor welk veiligheidsrisico?

Vakbonden

• In Nederland bestaan vakbonden: organisaties die opkomen voor de belangen van de werknemers in een bepaalde bedrijfstak.
  
• Zij onderhandelen met werkgevers over de lonen en andere arbeidsvoorwaarden
  
• Staken is een werknemersrecht
  
• In veel landen waar kleding wordt gemaakt zijn er geen vakbonden of worden mensen ontslagen als ze er lid van worden
  
• Kledingarbeiders hebben dus weinig mogelijkheden om zelf iets te doen aan de slechte arbeidsomstandigheden

True price

• De echte/eerlijke prijs van kleding is gebaseerd op een leefbaar loon, goede arbeidsomstandigheden en bescherming van het milieu.
• De negatieve externe effecten (sociale kosten en milieukosten) worden dan niet langer buiten de prijs gelaten, maar doorberekend aan de klanten.
• Het berekenen van een leefbaar loon is via de koopkrachtpariteit  goed te doen, maar het bepalen van de prijs van goede arbeidsomstandigheden en het doorberekenen van milieukosten is veel lastiger.

Aan de slag

Afmaken opgaven van par. 3 

t/m 3.11 

(3.5 hoeft niet, al klassikaal gedaan)

Exit quizz (vul in op papier)

1. Wat kun je met de koopkrachpariteit? 
2. Wat regelt de arbowet?
3. Wat zijn vakbonden?
4. Wat verstaan we onder een eerlijke prijs ("true price")?

1. De lonen in verschillende landen met elkaar vergelijken, rekening houdend met kosten van levensonderhoud.
2. Goede arbeidsomstandigheden in Nederlandse bedrijven.
3. Organisaties die de belangen van werknemers vertegenwoordigen.
4. Een prijs waarin de kosten zijn opgenomen van een eerlijk loon, goede arbeidsomstandigheden en het schoon houden van het milieu.