Fase 2, periode 1, les 1 tekstdoel en tekstsoort deel 1 STARTER- GEVORDERD

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Fase 2

Tekstdoel en tekstsoort

starter en gevorderd

Doel

Aan het eind van deze les 

- ken je de verschillende tekstsoorten en tekstdoelen die bij elkaar horen en kun je een betoog, een beschouwing en uiteenzetting onderscheiden 

(dit zijn de 3 soorten examenteksten)

- weet je hoe het examenprogramma voor het Centraal Examen eruitziet

Het CE (Centraal Examen)

- Mag je doen zodra je kunt aantonen (bewijzen) dat je niveau 3F (of 2F als je SBL gaat doen) beheerst met lezen en luisteren

- Bewijzen gaat middels een of meerdere oefenexamens via Toets.nl

- Inschrijven voor het CE doe je altijd in overleg met je docent Nederlands via Supersaas

- CE duurt 90 minuten en bevat 3 leesteksten en 3 kijk-luisterfragmenten met ongeveer 50 vragen totaal

- Oefenen kan goed via oefenen.facet.nl

Tekstsoorten

betoog | beschouwing| column | ingezonden brief | recensie | uiteenzetting| nieuwsbericht | tv-gidsaankondiging | advertorial | handleiding | recept | aanmeldformulier | instructie | wervingstekst | vacature | adviesrubriek | blog | vraag-antwoordrubriek | patiënteninformatie | sollicitatiebrief | oproep

Tekstdoelen

activeren | mening laten vormen (opiniëren)| aansporen | adviseren | informeren | uitleggen | overtuigen | instrueren | ervaring delen | mening delen  

betoog

- 1 stelling
- 1 standpunt

- argumenten

- onderbouwing (bewijzen)

- tegenargumenten weerleggen

- doel = overtuigen

beschouwing

- 1 stelling

- verschillende standpunten
(voor en tegen de stelling)

doel = opiniëren (=eigen mening laten vormen door informeren)

- meningen en feiten

- Verschil met betoog: meerdere standpunten (meerdere perspectieven)

uiteenzetting

- doel = informeren

- je probeert de lezer van 

een bepaald onderwerp iets te leren.

- alleen maar feiten

- voorbeeld: studieboeken

column

naam schrijver 

kort en bondig

doel = amuseren, mening delen, 

overtuigen van de eigen mening

ingezonden brief

naam en plaats

kort en bondig

doel = mening delen, overtuigen

Wat is kenmerkend voor een column?

Wat is het doel van een ingezonden brief?

1. overtuigen
2. amuseren
3. activeren
4. instrueren

Beschouwing

Betoog

uiteenzetting

feiten

meningen

1 standpunt

meerdere standpunten

doel= overtuigen

doel=opiniëren

doel=informeren

1 stelling

tv-gidsaankondiging

uitzendtijd

zender

doel = aansporen om

te gaan kijken

recensie

sterren

uitleg

voorbeelden

doel = beoordeling en kritische 

evaluatie geven

advertorial

doel = activeren

nieuwsbericht

bron (krant)

doel = informeren

Wat is het tekstdoel van een tv-gidsaankondiging?

Wat is het doel van een advertorial?

1. informeren
2. instrueren
3. activeren
4. amuseren

handleiding vs. instructie

handleiding

• doel = uitgebreide gedetailleerde gids die gebruikers uitleg geeft bij het begrijpen van de functies, werking en het correct gebruik van een product, apparaat, systeem of software.
• omvang = uitgebreid
• structuur = gestructureerde indeling

handleiding vs. instructie

instructie

• doel = beknopt en gericht document dat gebruikers  duidelijke en directe richtlijnen geeft over hoe ze een specifieke taak moeten uitvoeren. uitleggen
• omvang = kort, verstrekken van essentiële informatie
• structuur = kort en bondig met eenvoudige stappen

wervingstekst vs. vacature

vacature

• definitie: Een vacature is een formele aankondiging of officiële bekendmaking van een openstaande positie binnen een organisatie. Het is een gestructureerd document dat alle essentiële details van de functie bevat.
• inhoud: vaste informatie
• formaat: gestructureerd en uniform

wervingstekst vs. vacature

wervingstekst

• definitie: Een wervingstekst is een marketinggerichte tekst of advertentie die wordt gebruikt om potentiële kandidaten aan te trekken en te interesseren voor de openstaande functie. Het is een meer creatieve en overtuigende presentatie van de vacature.
• inhoud: wervende en aantrekkelijke elementen
• formaat: verschillend, zoals een blogpost, een sociale mediabericht, een video, een infographic of zelfs een grafisch ontwerp.

Noem een verschil tussen een handleiding en een instructie.

Noem een verschil tussen een wervingstekst en een vacature.

recept

doel = instrueren

aanmeldformulier

doel = activeren tot aanmelden, 

registreren

adviesrubriek

doel = adviseren 

blog

doel = informeren

oproep

doel = activeren

vraag-antwoordrubriek

titel is een vraag

doel = informeren, uitleggen

patiënteninformatie

doel = informeren

sollicitatiebrief

doel = overtuigen

activeren

informeren

overtuigen

patiënteninformatie

sollicitatiebrief

vraag-antwoordrubriek

oproep

blog

aanmeldformulier

betoog

werkvorm kaartenstrijd

• 2 teams tegen elkaar
• 10 teksten op tafel
• 2 stapels kaartjes met tekstdoelen en tekstsoorten
• Elk team heeft zijn eigen stapel kaarten. 
• Gooi om beurten met de dobbelsteen en voer de actie uit die op de dobbelsteenkaart staat. 
• Het spel duurt 15 minuten. Welk team heeft er aan het eind de meeste kaarten goed liggen?

opdrachten StartTaal

Lezen | opbouwopdrachten | tekstdoel

opdracht 1 of 3 (als je 1 al af hebt)

Lezen | opbouwopdrachten | tekstsoort

opdracht 1 of 3 (als je 1 al af hebt)