Hoofdstuk 9.5 tot en met 9.7 Bewegingsstelsel

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

Bewegingsstelsel 

9.5 Spieren 

9.6 Hoofd

9.7 Wervelkolom 

wat weet je nog van vorige week 

Skelet 

Botten 

Botverbindingen 

Een voorbeeld van een scharniergewricht is

1. schouder
2. elleboog
3. duim
4. nek

Voorbeeld van een zadelgewricht

1. duim
2. elleboog
3. schouder
4. wervels

Voorbeeld van een kogelgewricht

1. Duim
2. Elleboog
3. Schouder
4. Heup

Een voorbeeld van platte beenderen is

1. rib
2. wervel
3. bovenbeen
4. bovenarm

9.5 Spieren 

- zorgen voor beweging  (zichtbaar en onzichtbaar)

Dit zijn beenderen die in een pees liggen

1. Sesambeenderen
2. Platte beenderen
3. Pijpbeenderen
4. Korte beenderen

Soorten spierweefsel 

- Dwarsgestreept (beweging)

- Glad (wand van holle organen, zoals slokdarm)

- Hartspierweefsel: combinatie van bovenste twee

onvermoeibaar, trekt onwillekeurig samen 

Skeletspieren 

- Zitten vast aan het skelet (dwarsgestreept spierweefsel)

- zitten aan twee verschillende botten vast= bewegen

Beschermende functie:

borst- en buikspieren 

Opbouw

spierschede (fascie) ligt om spier= bindweefselvlies 

Vlies: spier kan verschuiven 

Spier bestaat uit twee delen 

- spierbuik 

- pees 

Werking spier 

signaal vanuit de hersenen 

signaal gaat via zenuwbanen

Hersenen bepalen of je spier aanspant of ontspant

Spier heeft glucose nodig = brandstof 

glycogeen= is opgeslagen glucose dat niet wordt gebruikt. 

Antagonisten 

Spieren met tegengestelde werking 

bv. buigen

Synergisten 

Spieren die elkaars werking versterken (maken ongeveer 

dezelfde beweging)

(Voorbeeld:spieren bovenbeen)

Tonus

spanning van de spier 

9.6 Hoofd 

- opgebouwd uit twee delen:

1. Schedel

2. Boven- en onderkaak

Boven- en onderkaak

kaakgewricht verbindt

- je kan je mond openen 

- je kan kauwen (kauwspier: musculus masseter)

Slaapspier: musculus temporalis 

( belangrijkste spieren hier)

Schedel 

* bestaat uit 22 botten

- Hersenschedel (beschermt hersenen)

- Aangezichtsschedel (bepaalt hoe je gezicht er uit ziet 

(beschermt ogen, oren en reukorganen)

Fontanel

- opening tussen de schedelbeenderen bij Baby

Functie

1. door het geboortekanaal

2. groei van de hersenen 

(opening sluit  bij 12-18 maanden)

Schedelbeenderen

boek bladzijde 165

Toos heeft de maxilla gebroken, welke breuk is dit ?

1. Bovenkaakbeen
2. Onderkaakbeen
3. Zeefbeen
4. Wandbeen

Ik ben gevallen op mijn os frontale. Waar ben ik op gevallen

1. Wandbeen
2. Neusbeen
3. Voorhoofdsbeen
4. Jukbeen

Spieren met een tegengestelde werking noem je

1. Synergisten
2. Antagonisten

Spieren die samenwerken en elkaars werking versterken noem je

1. Antagonisten
2. Synergisten

Skeletspieren bestaan uit

1. dwarsgestreept spierweefsel
2. glad spierweefsel
3. harstspierweefsel

9.7 Wervelkolom 

is de as van het skelet (dubbele S vorm)

om schokken te kunnen opvangen 

7 halswervels- cervicale wervels 

12 borstwervels - thoracale wervels

5 lendenwervels - lumbale wervels

heiligbeen- os sacrum 

staartbeen- os coccygis (3-5 vergroeide staartwervels)

Opbouw wervels 

- onregelmatige botten 

- wervellichaam en wervelboog en uitsteeksels 

* doornuitsteeksel- hechten spieren op 

* dwarsuitsteeksel(2)- hechten spieren op

* gewrichtsuitsteeksel - maakt draaien mogelijk 

opbouw wervels

tussen elke twee wervels ligt een tussenwervelschijf: vangt de druk op die ontstaat tijdens tillen 

Eerste wervel heet -atlas

Tweede wervel- draaier

Borstwervels (12)

zijn verbonden met de ribben

Lendewervels (5)

vormen de lage rug

Groter wervellichaam (meer gewicht dragen)

Heiligbeen

bestaat uit 5 aan elkaar vergroeide wervels 

verbonden met het bekken 

Wervelkanaal eindigt in het heiligbeen

Staartbeen

drie tot 5 kleine vergroeide wervels

Spieren van de  wervelkolom

De belangrijkste spieren in de hals:

- rugstrekker: hoofd rechtop en bewegen

- monnikskapspier: hoofd draaien, schouders optrekken

- schuine halsspier: nek buigen en hoofd draaien 

Rugstrekker ( musculus erector spinae)

= de belangrijkste rugspier 

spier loopt vanaf heiligbeen tot aan achterhoofd

* rug recht 

* rug draaien

* hoofd rechtop 

Vragen ???

1. Ja
2. Nee

Maak 

De volgende vragen: 

Thema 8

8.9 bewegingsstelsel 

Vraag 11-16