Domein F

• Ec
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Domein F1

Soorten spellen

Simultaan: elke speler kiest tegelijk, er is dus informatie asymmetrie 

Sequentieel: spelers kiezen na elkaar (spelboom). Eerste speler heeft voordeel dat hij het gedrag van speler 2 weet. 

Dominante keuze

Zoek het evenwicht. Zijn er dominante keuzes en is er een gevangenendilemma?

!! NOEM ALTIJD GETALLEN!!

Gevangenendilemma

Evenwicht is (-2, -2). Voor BEIDE spelers is er een betere uitkomst mogelijk. 

In dat geval is er sprake van een gevangenendilemma

Dominante actie

Zoek in vorige voorbeeld uit wat beide partijen doen

Energas: (-2 > -4) & (+2 > 0), dus SWS wel inhuren, maakt niet uit wat Green Energy doet. 

De actie wel inhuren is voor Energas dominant.

!!NOEM ALTIJD DE GETALLEN!!

Zoek het evenwicht (antw. in filmpje hierna)

Spelboom

Speler 1 kiest eerst, hij weet wat speler 2 gaat doen:

Als 1 toetreedt, gaat 2 voor 150 of 120

Als 1 niet toetreedt, gaat 2 voor 200 of 180

Dus is 80 het best voor 1, evenwicht (toetreden, hoge prijs)

Voorbeeld Jumbo & Albert Heijn

Is er in het voorbeeld van de Jumbo en de Albert Heijn sprake van een gevangenendilemma?

...................................................................................................                        NOEM ALTIJD GETALLEN.........................

Voorbeeld Jumbo & Albert Heijn

Is er in het voorbeeld van de Jumbo en de Albert Heijn sprake van een gevangenendilemma?

Nee, er is geen cel die voor allebei beter is dan het evenwicht.

Zoek de evenwichten

Meerdere evenwichten

Uitkomst wordt bepaald wie bijvoorbeeld de eerste keuze maakt. 

Meest logische evenwicht in voorgaand spel: (55,55)

Zie je meerdere evenwichten? Zeg altijd 'Er zijn twee evenwichten, namelijk ... en ....'

Ultimatum spel. Snappen

Ultimatum spel

Gevoel voor rechtvaardigheid: zijn mensen (van nature) vrijgevig?

Sociale norm: “Wat zullen anderen ervan denken als ik een ‘oneerlijk’ voorstel doe? Dat is slecht voor mijn reputatie!”

Straf: speler 2 heeft er geld voor over om een ‘oneerlijk’ voorstel af te wijzen en straft speler 1 (die hier rekening mee kan houden)

Meeliftgedrag

Kern: niet betalen, wel profiteren.

Lid zijn van een vakbond. Een vakbond onderhandelt met werkgevers over een hoger loon. Lid zijn vak een vakbond kost contributie. Ook werknemers die geen lid zijn profiteren van een loonsverhoging = Meeliftgedrag

Verzonken kosten

Een bedrijf of persoon doet een specifieke investering die achteraf niet terugverdiend kan worden.

WK2010 in Zuid-Afrika: Stadions zijn gebouwd, staan er nu nog zonder doel. Verzonken kosten

Oplossing gevangenprobleem: Zelfbinding

Je gooit de zwarte kaart weg, waardoor je jezelf 'bindt' tot het kiezen van rood.

Reclame maken met hoge prijzen: concurrent weet dat je niet zult verlagen door de reclames.

Zeggen: ik ga niet verlagen --> Geen geloofwaardige zelfbinding

Voorbeelden zelfbinding

Oplossing gevangenprobleem: Collectieve dwang

Contract tekenen dat je geen prijzen verlaagt

Collectieve goederen: belasting heffen

Oplossing gevangenprobleem: Sociale norm

Doordat je elkaar goed kent, 'naai' je de ander niet: sociale norm zorgt voor beste evenwicht.

Overleg tussen beide spelers. 

Reputatie belangrijk: wanneer je in de vorige rondes de boel hebt lopen flessen, is het vertrouwen van de ander weg

Oplossing gevangenprobleem: Kijken naar het collectief

De totale opbrengst van beide spelers als belangrijkste zien, ipv jouw individuele. Hier is geen uiterkoop de beste cel (10.000)

Negatieve externe effecten

Milieubewust produceren is duur. Iedere producent heeft dus als belang om niet milieubewust te produceren voor de meeste winst. Gevolg: veel milieuschade = gevangenendilemma 

Daardoor meer negatieve externe effecten: slecht voor milieu. 

Elastisch of inelastisch?

Elasticiteit

Rechtsonder:

Aanbod verlagen: prijzen stijgen

Daardoor meer omzet. Is er dan een prijselastische of inelastische vraag?

Inelastisch

Prijzen zijn gestegen, waardoor de omzet stijgt.

Q is dus IN VERHOUDING niet zo hard gedaald. Dus omzet stijgt.