2.4 Krijn, Trijn banden en bedden

2.4: Krijn, Trijn, banden en bedden
Prehistorie in Nederland
1 / 31
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1

This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

2.4: Krijn, Trijn, banden en bedden
Prehistorie in Nederland

Slide 1 - Slide

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Slide 2 - Slide

Leerdoelen
1: Je kunt het huidige Nederlandse landschap verklaren met behulp van de ijstijd(en).

2: Je kunt met behulp van twee boerengemeenschappen uitleggen hoe de landbouw zich in Nederland ontwikkelde in de prehistorie.

3: Je kunt beschrijven hoe de boeren dachten over het leven na de dood.

Slide 3 - Slide

Wat weet je nog van
de vorige les?

Slide 4 - Mind map

Gebruik de vier uitspraken (1-4). Selecteer telkens of het om continuïteit (C) of verandering (V) gaat. (er is per rij maar één optie mogelijk).

1. Boeren bleven jagen, ook al gingen ze voedsel verbouwen. 


2. Het klimaat werd warmer na de laatste ijstijd.




3. Mensen gingen op een vaste plaats wonen.





4. Mensen met meer bezit of macht kregen meer aanzien.





V
V
V
V
C
C
C
C

Slide 5 - Drag question

De wereld kent verschillende perioden (ijstijden) waarin het extreem koud is. Ijstijden worden afgewisseld met interglacialen, waarin het niet koud is. 

De laatste ijstijd eindigde zo'n 12000 jaar geleden. 

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

In de een-na-laatste ijstijd, zo'n 140.000 jaar geleden, schoof een ijslaag van ruim 150 meter dik vanuit Scandinavië zand en stenen voor zich uit en stopte halverwege Nederland. Zo zijn de heuvels in het midden van Nederland ontstaan. 

Slide 8 - Slide

 Zet in chronologische volgorde:
1
2
3
4
5
6
Uitvinding van de landbouw
Ontstaan van de eerste steden
Einde van de laatste ijstijd
Einde van de prehistorie
Alle mensen zijn jagers en verzamelaars
Ontstaan van de eerste sociale verschillen

Slide 9 - Drag question

Slide 10 - Slide

Een bekende Nederlandse Neanderthaler is Krijn. Zijn fossiel is gevonden vlakbij Zeeland. 
Uit onderzoek bleek dat hij zo'n 90.000 tot 40.000 jaar geleden leefde. 




Slide 11 - Slide






Trijntje

Slide 12 - Slide

Opdracht
Klokhuis 'Trijntje'
Bedenk tijdens het kijken:

3 hoofdzaken (de belangrijkste dingen) 
2 bijzaken (minder belangrijke dingen) 

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Noem 3 hoofdzaken uit het filmpje en
2 bijzaken

Slide 15 - Open question

Boeren in Europa
  • Pas laat: het was niet nodig, er was voldoende voedsel te vinden.

  • Eerste boeren in Nederland: Zuid-Limburg rond 5300 v. Chr.

  • Tóch landbouw in Europa: mensen verhuizen uit gebieden waar gebrek aan landbouwgrond is en komen hier terecht

Slide 16 - Slide

Hongarije

Slide 17 - Slide

Boeren in Nederland
  • Zuid-Limburg: bandkeramiekers (tot 4400 v. Chr)

  • Noord-Nederland: trechterbekercultuur (rond 3500 v. Chr.)

  • Vanaf 3000 v. Chr. zijn er in Nederland geen jager-verzamelaars meer

Slide 18 - Slide






Bandkeramiek

Slide 19 - Slide






Trechterbekercultuur

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Veel resten van de boerderijen uit de Steentijd hebben archeologen niet kunnen terugvinden. Toch zijn er aanwijzingen dát er huizen waren.

Hoe kun je dat in de afbeelding zien?
A
Je ziet nog duidelijk de muren die van aarde zijn gemaakt. De eerste woningen hadden zulke muren.
B
De rode stippen komen door de verf die in de Steentijd gebruikt is.
C
De donkere rondjes zijn de plekken waar eens de palen van de woning hebben gestaan.
D
De vloer is helemaal glad, net zoals wij dat tegenwoordig in ons huis hebben.

Slide 22 - Quiz

  • Graven worden steeds uitgebreider: grafheuvels en hunebedden

  • Zowel begraven als cremeren: urnenvelden

  • Doden kregen bezittingen mee: vermoedelijk geloven in leven na de dood

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Hoe kan ik aan de afbeelding zien dat de hunebedden ná landbouwrevolutie zijn gemaakt?
A
De grote stenen kwamen hier pas tijdens de landbouwrevolutie.
B
Er woonden hier te weinig mensen om samen de hunebedden te maken.
C
Er wordt gebruik gemaakt van dieren.
D
Voor de landbouwrevolutie werden er geen mensen begraven

Slide 25 - Quiz

Slide 26 - Slide


Neolithische bouwerken
Overblijfselen uit de nieuwe steentijd (neolithicum)

Slide 27 - Slide

0

Slide 28 - Video

1: Je kunt het huidige Nederlandse landschap verklaren met behulp van de ijstijd(en).
2: Je kunt met behulp van twee boerengemeenschappen uitleggen hoe de landbouw zich in Nederland ontwikkelde in de prehistorie.
3: Je kunt beschrijven hoe de boeren dachten over het leven na de dood.

Geef in de poll hieronder aan in hoeverre jij de leerdoelen beheerst.
😒🙁😐🙂😃

Slide 29 - Poll

Vroeger & Zo: het offer aan de goden

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Video