Les 6: Vulkanisme

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Pak je spullen: boek, schrift, pen, laptop

Startklaar (3 min)

Docent begroet leerlingen, instrueert alle leerlingen om startklaar te zijn en legt materialen klaar.

Leerlingen zorgen ervoor dat zij alle benodigde spullen op tafel hebben, jas uit, mobiel in tas. (Zorg voor een nette en georganiseerde ruimte.)

Herhaling

inloggen LessonUp

A

B

C

Aardkern

Aardkorst

Aardmantel

Wat is de dunste laag van de aarde?

1. De kern
2. De mantel
3. Aardkorst

Waarom is de mantel gedeeltelijk vloeibaar?

1. Omdat de druk er lager is
2. Omdat het er heel warm is
3. Omdat het koud is in de mantel

Hoe ontstaan convectiestromen in de mantel?

1. Door wrijving tussen de aardplaten.
2. Door botsingen van continenten.
3. Door het temperatuurverschil tussen de hete kern en de koelere bovenmantel.

Hoe noemen we grote stukken aardkorst?

1. scholen
2. tektonische platen
3. Kratons
4. Pangea

Welke tektonische plaat is de grootste op aarde?

Gebruik de bron.
Wat voor soort beweging maken Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse platen?

1. transform
2. divergent
3. convergent

Gebruik de bron.
Wat voor soort beweging maken Zuid-Amerikaanse en Nazca platen?

1. transform
2. divergent
3. convergent

Wat betekent dit symbool?

Subductie - het wegduiken van een oceanische plaat onder een continentale plaat.

Waar ligt Japan?

Waar ligt Japan?

Welke verschijnselen 

treden op bij subductie?

Trog

Vulkanisme

Aardbevingen

Vlaktes

Klimaatverandering

Onstaan van een nieuwe plaat

Aardbeving - schokkende beweging van de aardkorst.

Wat is de directe oorzaak van een aardbeving?

1. oceaankorst zakt onder continent
2. oceaankorst komt klem te zitten
3. oceaankorst 'springt' los
4. schokgolven laten huis trillen

In vergelijking met rijke landen zijn de gevolgen voor arme landen ...

1. groter, omdat de financiële schade er groter is
2. kleiner, omdat zij meer kennis hebben
3. kleiner, omdat er minder mensen wonen
4. groter, omdat zij minder aardbevingsbestendig bouwen

Trog - diepe kloof onder in de zee

Vulkanisme

Wat weet je al?

Alle vulkanen zijn gevaarlijk voor omliggende plaatsen.

De meeste vulkanische bodems zijn vruchtbaar.

Dicht bij de polen kunnen vulkaanuitbarstingen sneeuwkappen doen smelten.

Vulkanische stranden hebben vaak een zwarte kleur.

Zogenaamde ‘slapende vulkanen’ zijn uitgedoofd en barsten nooit meer uit.

klopt

klopt

klopt

klopt niet

klopt niet

Leerdoelen 1.3

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd:

• dan weet je wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.
• dan kun je op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met vulkanisme.
• dan begrijp je hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.
  

LEZEN 10 min

Lezen

https://www.nu.nl/klimaat/6303415/al-een-jaar-recordtemperaturen-in-oceanen-tekenen-dat-opwarming-versnelt.html?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

Laptop dicht.

Pak je schrift.

Vulkanisme - proces waar materiaal uit de aarde door openingen in de aardkorst naar buiten komt.

Symbolen

Teken een vulkaan

schaal: 5x5cm

Opbouw van een vulkaan

Platenbewegingen

Soorten vulkanen

Stratovulkaan	Schildvulkaan
Aardplaten bewegen naar elkaar toe	Aardplaten bewegen van elkaar af
1) oceanische korst wordt de mantel ingeduwd 2) gesteente smelt, magma ontstaat 3) verhit materiaal is lichter, dus wilt omhoog 4) te hoge druk --> uitbarsting 5) magma wordt lava en verlaat vulkaan via krater	1) ontstaan kier in de aardkorst 2) kier wordt opgevuld met heet gesteente ( lava ) 3) contact lava met oceaanwater 4) lava stolt, nieuw stukje oceaanbodem ontstaat 5) midoceanische rug =minder diep deel van de oceanen waar platen uit elkaar gaan, soort van langgerekte berg op bodem

H1: Aarde in beweging

§3: Vulkanisme

Uitleg

Greipur Hjaltason over de evauatie in Thorbjörn

Gevolgen

•     grote gebieden raken bedekt met as en lava
•     gloeiend hete gaswolken die met hoge snelheid vulkaan afrazen
•     rijke landen kunnen sneller signaleren, waarschuwen en evacueren

Uitbarsting voorspellen? - Kan!

•     kleine aardbevingen
•     rook
•     opzwellen (satellietbeelden)
•     onrustige dieren

Een stratovulkaan vind je bij aardplaten die ...

1. van elkaar af bewegen
2. naar elkaar toe bewegen

Een schildvulkaan vind je bij aardplaten die ...

1. van elkaar af bewegen
2. naar elkaar toe bewegen

www.volkskrant.nl

GB69A

GB69A

Bekijk GB 69A.
Waar vinden we in Europa vulkanen?