4h hfst 1 Democratisering van Nederland §3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Het volk krijgt de macht

Vorige keer...

1. Hoe werd in 1848 de tweede kamer gekozen?
2. Hoe breidde het kiesrecht zich tussen 1848 en 1887 zich uit
3. Hoe kwamen de socialisten en confessionelen op voor hun rechten?

Liberalen

• Rijke burgers, eerste politici
• Thorbecke
• Politieke partij: Liberale Unie.
• Overheid moet zich zo min mogelijk met het land bemoeien, alleen zorgen voor veiligheid. Zeker niet met de economie.

Protestanten

• 1879: A.R.P.: Kuyper

• "kleine luyden" : boeren, arbeiders, kleine winkeliers

• kiesrecht voor het mannelijke hoofd van het gezin

Socialisten

• 1894: S.D.A.P.
  
• Troelstra
  
• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• Links in de politiek

Katholieken

• Protestantisme was het officiële geloof in Nederland

• Katholieken achtergesteld
• 1926: Schaepman: R.K.S.P.
• Limburg, Noord-Brabant
  

De schoolstrijd

Belangrijk conflict over het onderwijs

Openbaar vs Bijzonder  onderwijs

Openbaar Onderwijs

Openbare scholen

Onderwijs volgens vaste staatsregels

Staat betaalt wel

Bijzonder Onderwijs

Katholieke en protestante scholen

Onderwijs volgens regels eigen godsdienst 

Staat betaalt niet

Deze keer...

• Welke gevolgen van de Industrialisatie waren rond 1900 zichtbaar in Nederland
• Op welke manier streden vrouwen voor hun rechten. 
• Wat veranderde er met de grondwetswijziging van 1917

Welke gevolgen van de Industrialisatie waren rond 1900 zichtbaar in Nederland

Gevolgen van de industrialistatie

• Bevolkingsgroei in de stad

• Meer welvaart voor de rijken

• Verslechtering van de leef- en werkomstandigheden van de onderste bevolkingslagen (=sociale kwestie)

Wat is de Sociale Kwestie? (1)

Industrialisatie leidt tot urbanisatie. 

Er ontstaat een grote klasse van fabrieksarbeiders. 

Woon- en werkomstandigheden zijn erg slecht. 

Sociale kwestie = vraagstuk rondom deze omstandigheden. Moet overheid wel/niet ingrijpen? 

Wat is de Sociale Kwestie? (2)

Er volgen maatschappelijke discussies over de sociale kwestie. 

• Lange tijd heerst overtuiging dat het probleem zichzelf wel zal oplossen
• Liberalen (in veel landen de macht in handen, vanaf mid 19e eeuw): overheid moet niet ingrijpen
• Socialisten willen wel dat overheid de positie van arbeiders verbetert.

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• Armenwet (1854)
  
• 'Kinderwetje van Van Houten' (1874)
  
• Leerplichtwet (1900), 
• Woningwet (1901),
• Ongevallenwet (1901)

Filmpje werkomstandigheden 

Op welke manier streden vrouwen voor hun rechten. 

Eerste feministische golf

• In Nederland: 1870-1920
  

• Doel 1: Kiesrecht voor vrouwen
• Doel II: Toelating tot universiteiten

Vereeniging voor 

Vrouwenkiesrecht (VvVK)

Wilhelmina Drucker
Aletta Jacobs

Hoe keken de zuilen naar vrouwenkiesrecht?

Socialisten

Confessionelen

Liberalen

 MENINGEN OVER VROUWENKIESRECHT

• SOCIALISTEN: Loon (mannelijke) arbeiders omhoog -  Steunden vrouwenkiesrecht maar algemeen kiesrecht voor mannen is belangrijker!
  

• CONFESSIONELEN: Politiek is alleen voor mannen - Vrouw thuis bij het gezin!

• LIBERALEN: Verdeeld - Grootste deel vóór vrouwenkiesrecht

Filmpje Feminisme 

0

Wat veranderde er met de grondwetswijziging van 1917

Grondwetswijziging 1917

•  Algemeen mannenkiesrecht (1917) en
•  Passief kiesrecht vrouwen

Schoolstrijd opgelost door:

•  Financiële gelijkstelling onderwijs
•  Evenredige vertegenwoordiging
  
  
  
  

  1815
  
  1848
  
  18
  
  venredige vertegenwoordiging

Pacificatie

1917

• Pacificatie betekent letterlijk: vredestichting
  
• Er werd tussen de partijen politieke vrede gesloten door een oplossing te vinden voor een aantal politieke problemen

'Sinterklaasfeest van 1917'

Aletta Jacobs

Zij krijgt hier 'niks', omdat vrouwen slechts passief en geen actief kiesrecht kregen.

Pieter Jelles Troelstra

Hij was blij, omdat er algemeen kiesrecht voor mannen kwam.

Abraham Kuyper

Hij was blij, omdat er ook geld kwam voor bijzonder onderwijs.

Verhoudingen vóór en na de Pacificatie van 1917

Filmpje Schoolstrijd

0

Deze keer...

• Welke gevolgen van de Industrialisatie waren rond 1900 zichtbaar in Nederland
• Op welke manier streden vrouwen voor hun rechten. 
• Wat veranderde er met de grondwetswijziging van 1917