Globalisering_1.2 & vaardigheden en werkwijzen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.2 Globalisering

Scheidslijnen in Europa 

Vaardigheden en werkwijzen 

Vandaag

Terugblik vorige week

Uitleg hoofdlijn §1.2 

Vaardigheden en werkwijzen

Globalisering

Waarom zijn de grenzen tussen cultuurgebieden meestal geleidelijk?

Sleep de kenmerken naar het juiste hoofdkenmerk/ de juiste dimensie 

Politiek

Cultuur

Economie

Demografie 

democratisch gehalte

democratisch gehalte

bbp/inw

brp/inw

koopkracht

regionale ongelijkheid

beroepsbevolking

bevolkings-spreiding

verstedelijkingsgraad

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen wat diffusie is en wat diffusie te maken heeft met globalisering 
  
• Je kunt uitleggen welke geopolitieke ontwikkelingen Europa heeft doorgemaakt (in hoofdlijnen) 
  
• Je weet wat er bedoeld wordt met blokvorming en kunt dit toepassen op de EU. 
  
• Je kunt de belangrijkste demografische ontwikkelingen in Europa beschrijven 
  
• Je weet wat een geografisch beeld is en uit welke onderdelen dit bestaat

https:

Diffusie

Scheidslijnen in Europa: politiek

Europa is relatief klein met veel staten. De grenzen zijn in de loop van de geschiedenis regelmatig veranderd. Aan het einde van de 20e eeuw veranderden de geopolitieke machtsverhoudingen ingrijpend door het uiteenvallen van de Sovjetunie en Joegoslavië.  De meeste Midden- en Oost-Europese landen keerden zich af van Rusland en zochten aansluiting bij de Europese Unie. 

Door het uiteenvallen van grote landen in kleinere staten heeft er in Europa een proces van staatkundige verbrokkeling plaats gevonden. Tegelijkertijd zijn deze landen steeds meer met elkaar gaan samenwerken in de EU en is er door dit samenwerkingsverband ook een proces van blokvorming. 

Staatkundige verbrokkeling

Geopolitiek

Grootmachten proberen met een combinatie van economische en militaire macht hun invloed in bepaalde regio's te vergroten. 

Ook demografische, historische, politieke en culturele aspecten spelen een rol.

Regionalisme

Als je regionale identiteit belangrijk vindt dan nationale identiteit.

Bijvoorbeeld Friesland

Ook 9.1 (effecten vrije handel) bespreken!

Handelsblokken

EU, Nafta, ASEAN, Mercosur als voorbeelden

Binnen handelsblok makkelijk handelen

Soms (!) afgesloten voor (bepaalde producten) buitenland

Demografische transitie

Geografisch beeld

Welke kenmerken maken geografisch beeld?

1. de ligging
2. de gebiedskenmerken
3. de bevolkingskenmerken
4. de interne en externe relaties
   

1. Ligging

Absolute ligging - coördinaten

Relatieve ligging - tijd, geld en moeite die het kost om andere plaatsen te bereiken 

2. Gebiedskenmerken

•  kenmerken van de natuurlijke omgeving 
  
• inrichting van het landschap
  

3. Bevolkingskenmerken

• Culturele kenmerken
• Demografische kenmerken
• Economische kenmerken
• Politieke kenmerken 

4. Interne enexterne relaties 

• contacten tussen bedrijven, instellingen en organisaties binnen de regio > interne relaties
• contacten met andere regio's > externe relaties 

Schaalniveau van groot belang!

Schaalniveau

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen wat diffusie is en wat diffusie te maken heeft met globalisering 
  
• Je kunt uitleggen welke geopolitieke ontwikkelingen Europa heeft doorgemaakt (in hoofdlijnen) 
  
• Je weet wat er bedoeld wordt met blokvorming en kunt dit toepassen op de EU. 
  
• Je kunt de belangrijkste demografische ontwikkelingen in Europa beschrijven 
  
• Je weet wat een geografisch beeld is en uit welke onderdelen dit bestaat