De opkomst van de Nazi's 1918 - 1933 Van oorlog en crisis naar machtsovername

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Welke twee groepen stonden in de Eerste Wereldoorlog tegenover elkaar? Welke landen horen bij welke groep?

1. Centralen: Duitsland - Rusland Entente: Engeland - Frankrijk - Oostenrijk - Hongarije - Verenigde Staten
2. Centralen: Duitsland - Oostenrijk - Hongarije Entente: Engeland Frankrijk - Verenigde Staten
3. Centralen: Franrijk - Oostenrijk Hongarije Entente: Duitsland - Engeland - Verenigde Staten
4. Geen van alle antwoorden zijn juist.

Adolf Hitler vocht in het Duitse leger. Uit welk land is Hitler afkomstig?

Het einde van de Eerste wereldoorlog 

In 1918 geeft de Duitse legerleiding zich over en is de Eerste Wereldoorlog voorbij. Maar voor Duitsland zijn de gevolgen verstrekkend en Engeland en Frankrijk zien hun kansen schoon. Tijdens de vredesonderhandelingen die in Versailles (Frankrijk) plaatsvinden wordt Duitsland hard aangepakt.

Het einde van de Eerste Wereldoorlog

De afspraken die werden gemaakt waren (onevenredig) zwaar en zorgde voor veel verontwaardiging in Duitsland.

Enkele bepalingen:

• Duitsland krijgt de schuld van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog
• Duitsland moet alle oorlogsschade betalen: 134 miljard goudmark
• Duitsland moet grondgebied inleveren
• Het Duitse leger mag niet groter zijn dan 100.000 man
• Duitsland mag geen vloot hebben 
• Duitsland mag geen lid van de Volkenbond worden.

 

Een nieuw Duitsland: De Weimarrepubliek

Na het einde van de Eerste Wereldoorlog krijgt Duitsland een nieuwe (democratische) regering: De Weimarregering. Vanaf het begin heeft de regering het moeilijk. Allereerst tekent de regering het Verdrag van Versailles en gaat daarmee (automatisch) akkoord met de afspraken. Ten tweede heeft deze regering veel vijanden: rechtse partijen en oud - militairen probeerden deze regering omver te werpen. Maar ook de Communisten willen de macht overnemen. De regering heeft geen antwoord op de vele problemen die in Duitsland spelen. 

Wat gebeurt er als een regering er geld bijdrukt zonder dat daar iets tegenover staat?

Een nieuw Duitsland: De Weimarrepubliek

Een van de problemen was dat in 1923 Duitsland niet langer aan zijn betalingsverplichtingen kon voldoen. Als reactie daarop bezetten Franse militairen het Duitse Ruhrgebied. En als reactie - en om de Duitse arbeiders te steunen -  drukt de regering er geld bij. Het gevolg is dat er hyperinflatie ontstaat. Het Duitse geld is (praktisch) niets meer waard. Veel Duitsers komen in ernstige problemen  en de onvrede over de Weimarregering neemt toe. 

Als in 1929 de economische crisis uitbreekt kan de regering niets doen. Miljoenen Duitsers raken hun baan kwijt en veel bedrijven gaan failliet.

Een nieuw Duitsland: De Weimarrepubliek

De Weimarregering krijgt het steeds moeilijker en de verschillende regeringen verergeren de situatie. Ineens trekt een oud - militair de aandacht. Als de mensen hem het vertrouwen geven dan zorgt hij ervoor dat het met Duitsland een stuk beter zal gaan. Zijn naam is Adolf Hitler en zijn partij heet de NSDAP.

Veel ondernemers zij het vertrouwen in de gering en in de democratie verloren en willen de nog onbekende Adolf Hitler wel steunen. 

Een nieuw Duitsland: De Weimarrepubliek

Hitler vindt dat de democratie heeft gefaald en de Duitsers in de steek heeft gelaten. Een sterke man moet het voor het zeggen krijgen. Hij krijgt van veel Duitsers bijval en in 1933 wordt Hitler tot rijkskanselier benoemd. Zijn partij de NSDAP heeft pro - Duitse standpunten die bij veel Duitsers aanslaan. Maar de Nazi's hebben een geduchte concurrent: de Duitse Communisten (de KPD)

Uit angst voor Communisme kiezen veel Duitsers voor de nazi's.

Hitler komt aan de macht:  het einde van de democratie

In februari 1933 breekt er brand uit in het Rijksdaggebouw in Berlijn. Er worden drie mannen opgepakt en in staat van beschuldiging gesteld. Een van hen was de Nederlander Marinus van der Lubbe. Hij bekende schuld en werd opgehangen. De Communisten - grootse concurrent van de Nazi's  -  zou achter de brand zitten maar dat is nooit bewezen. Hitler haalt de Machtigingswet van stal en stelt de Grondwet buiten werking. Het Duitse parlement wordt ontbonden en naar huis gestuurd.

Vanaf dat moment zijn de Nazi's de baas. 

Hitler komt aan de macht:  het einde van de democratie

De Nazi's verbieden alle andere politieke partijen en vakbonden. Alle tegenstanders of mensen van wie de Nazi's iets hadden te vrezen werden opgepakt en opgesloten. Verschillende geheime diensten hielden alle Duitsers scherp in de gaten. Alleen voor de ideen van de Nazi's was er nog ruimte.

 

Duitsland is veranderd van een democratie in een totalitaire dictatuur. Dat wil zeggen dat de Nazi's op alles in de Duitse samenleving invloed had.