Do 15 februari Beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Zinsdelen

• Alles voor de persoonsvorm is één zinsdeel.
• Alle werkwoorden zijn aparte zinsdelen.
• Bijvoeglijk naamwoord altijd bij een woord.
• Alles wat je voor de persoonsvorm kan zetten is een zinsdeel.
• Prullenbakwoordjes zijn één zinsdeel. 

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.

Bijwoordelijke bepaling

Bijvoeglijke bepaling

Is een zinsdeel 

Is geen zinsdeel 

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Dit zinsdeel begint nooit met een voorzetsel

Dit zinsdeel kan slechts met twee specifieke voorzetsels beginnen

Dit zinsdeel kan met allerlei voorzetsels beginnen

Als dit zinsdeel begint met een voorzetsel, dan kun je het voorzetsel in principe ook weglaten. Wellicht moet je dan wel de woordvolgorde in de zin veranderen.

Als dit zinsdeel met een voorzetsel begint, dan kun je het voorzetsel niet weglaten.

Dit zinsdeel betreft meestal een tijd, plaats of een manier waarop iets gebeurt.

Dit zinsdeel zegt iets over het gezegde in een zin

Dit zinsdeel is een soort ontvanger in de zin.

Dit zinsdeel vind je door de vraag te stellen:

wat/wie+wwg+ond?

Aan dit zinsdeel kun je soms de voorzetsels aan of voor toevoegen.

Onderwerp

Meewerkend voorwerp

Werkwoordelijk
gezegde

Lijdend voorwerp

Dit zinsdeel geeft aan wie of wat iets doet.

Dit zinsdeel overkomt of ondergaat iets.

Dit zinsdeel vertelt wat het onderwerp in een zin doet.

Dit zinsdeel ontvangt iets van het onderwerp.

Beknopte bijzin 

Wat moet je kunnen? 

- Beknopte bijzin kunnen herkennen in de zin. 

- Beknopte bijzin kunnen herschrijven naar een gewone bijzin. 

- Gewone bijzin kunnen herschrijven naar een beknopte bijzin. 

foutief beknopte bijzin

Wat is een bijzin?

Wat is een beknopte bijzin?

Wat is foutief beknopte bijzin?

Een beknopte bijzin is altijd een zinsdeelstuk.

1. waar
2. niet waar

Wat is een beknopte bijzin?

1. een bijzin met een denkbeeldig onderwerp
2. een bijzin zonder onderwerp en persoonsvorm
3. geen van beide

Blij door het gras huppelend 

floot

het meisje

een liedje.

Beknopte bijzin

incongruentie

foutieve samentrekking

foutieve beknopte bijzin

foutieve inversie

lijdende vorm

congruente zin

samentrekking

beknopte bijzin

inversie

bedrijvende zin

Zowel mijn vader als ik heb honger.

15% van de mensen stemt voor FvD

Een groep kinderen zetten de boel op stelten.

De boterham wordt gesmeerd terwijl de kinderen wachten.

Vorige week was hij ziek en zijn we daarom te laat met inleveren.

Terwijl de kinderen wachten, maakt de moeder de boterhammen klaar.

Robert houdt wel van boeken die realistisch zijn, maar niet van thrillers

Lopend over het zebrapad reed de vrachtwagen de arme man aan.

Normale bijzin

Beknopte bijzin

Nadat ik ontbeten had, stapte ik op de fiets

De coach zei dat als we zo doorgaan, we de wedstrijd zeker gaan winnen

Dansend van vreugde vierde de Olympisch kampioen zijn overwinning

Overdrevend gebarend werd zijn betoog steeds ingewikkelder

Na een uur gefietst te hebben, kwam ik eindelijk aan op school

Foutieve beknopte bijzin

Beknopte bijzin

Hoofdzin

Denkbeeldig onderwerp

ow+pv naast elkaar

Ow komt niet overeen met hoofdzin.

(on)voltooid deelwoord

Hoofdzin veranderen of er een bijzin van maken

Correct beknopte bijzin

Foutief beknopte bijzin

Huppelend van plezier, kwam het kind de klas binnen.

Na drie uur gewacht te hebben, gingen de hekken eindelijk open.

Kijkend uit het raam, viel plotseling een dakpan naar beneden.

In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.

Schaatsend naar de overkant, reed hij bijna het wak in. 

 Verscholen in een bosje, passeerde mij op enige meters een wild zwijn

Na gegeten te hebben, deed ik de afwas.

congruentie

inversie

beknopte bijzin

samentrekking

In deze bijzin ontbreekt een persoonsvorm.

Door de woordvolgorde om te draaien, krijg je een levendiger tekst.

Door woorden weg te laten die je eerder hebt genoemd, val je niet in herhaling en schrijf je bondiger.

Onderwerp en persoonsvorm moeten hetzelfde getal hebben (ev of mv)

Foutieve beknopte bijzin

foutieve inversie

'Eindelijk uitgeslapen werd de reis hervat.' 

Op vrijdagmiddag pikken we vaak een terrasje, maar had ik er vanmiddag geen zin in

Gisteren gingen we fietsen en gaan we vandaag wandelen.

De eerste keer is het drankje niet zo lekker, maar merk je na een paar keer dat de smaak went.

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Huiswerk voor ma 26 febr

Maken opdr. 1 t/m 5

Je herkent de beknopte bijzin in de zin

Je kunt de beknopte bijzin herschrijven in een uitgebreide bijzin