Les 6

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Vandaag

Ademhaling bij dieren en vitale capaciteit

ademhaling bij dieren

Ademhaling bij dieren

eencelligen       => via  de celmembraan

grotere dieren => via speciale organen

Kieuwen => vissen, amfibiën in het larven stadium

Longen   => zoogdieren, vogels, reptielen, amfibiën (volwassen)

Huid         => amfibiën

Tracheën => Insekten

Hoe ademen insecten?

Insecten zoals vlinders en vliegen ademen met tracheeën. 

Trachee: vertakte buizen in het achterlijf gevuld met lucht. Hierdoor komt er zuurstof bij de cellen. 

Stigma: openingen

Kieuwen

Ademhaling met de huid

Amfibiën ademen niet alleen met longen of kieuwen, maar ook met de huid.

Dit is vooral handig in de winterrust: ze liggen dan in de modder te slapen en krijgen voldoende zuurstof binnen via de huid.

Amfibie: meerdere soorten ademhaling

Amfibiën zijn bijzonder:

Als larve (jong)          => ademhaling met kieuwen en huid

Als volwassen dier  => ademhaling met longen en huid

(klik op de punaise)

Een amfibie in larvestadium ademt met kieuwen.

Een axolotl zoals op dit plaatje, blijft zijn gehele leven in het larvestadium en heeft uitwendige kieuwen

Een salamander.

Een jonge salamander lijkt veel op een kikkervisje.

Heeft eerst uitwendige kieuwen, daarna longen

Een kikker komt net als andere amfibiën uit een ei.

Het is dan een kikkervisje met kieuwen.

Langzaam verandert het kikkervisje tot volwassen dier: deze heeft kieuwen

Ademhaling met longen

• zoogdieren, 
  
• vogels, 
  
• reptielen 
  
• volwassen amfibiën 
  

ademen met longen

zoogdier

Heeft haren

is warmbloedig

levendbarend

ademt met longen

Vogel

Heeft veren

warmbloedig

legt eieren met kalkschil

ademt met longen

Reptiel

Heeft schubben

koudbloedig

legt eieren met lederen schil

ademt met longen

Amfibie

Heeft een kale huid met slijm

koudbloedig

legt eieren zonder schil

ademt met longen

Ademvolume

Het ademvolume is de hoeveelheid lucht die je uitademt in rust. Bij de inademing zijn er wel spieren betrokken. De uitademing gaat onder invloed van de zwaartekracht.

Vitale capaciteit: 

de hoeveelheid lucht die je uitademt na een hele diepe inademing en een krachtige uitademing. Bij het bepalen van de vitale capaciteit worden bij de uitademing de buikspieren en de binnenste tussenribspieren gebruikt.

Restvolume

Zelfs na een hele diepe uitademing blijft er nog lucht achter in je longen. Deze achtergebleven hoeveelheid lucht noemen we het restvolume

Longcapaciteit

De longcapaciteit is de werkelijke inhoud van de longen. Deze bestaat uit de (te meten) vitale capaciteit en het restvolume van de longen.

Maken

Basisstof 6

Kennis en inzicht