12-1,2: Voltooid deelwoord, onvoltooid deelwoord en bijvoeglijk naamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Neem blz. 258 en 259 voor je en lees de groene theorie op ALLEBEI de blz. 

Leerdoelen

Je kunt het voltooid deelwoord juist spellen.

Je kunt het onvoltooid deelwoord juist spellen.

Je kunt het deelwoord als bijvoeglijk naamwoord juist spellen.

Voltooid deelwoord (VD)

De handeling is afgerond (voltooid).

Begint vaak met BE-, GE-, VER- of ONT-.

Eindigt op:   -EN, -D, -T

Twijfel je tussen -d of -t,  gebruik dan weer  't ex-kofschip

Ik heb een Big Mac genomen, want die was afgeprijsd.          

Mijn Big Mac was verbrand. Het vlees leek gekookt.           

Truc: maak het woord langer om te horen wat je schrijft!

Soms ben je nog niet klaar met IETS doen. 

Het is nog aan de gang

Het is ONvoltooid.

>'Lopend' moet ik naar huis.

>'Fluitend' kom ik binnen.

Het onvoltooid deelwoord (OD)

Kermen van de pijn.

Kermen is het hele ww (infinitief). -d-

erbij:

KERMEND

Bijvoeglijk naamwoord

Staat vóór een zelfstandig naamwoord.

Komt van een werkwoord (een VD of een OD)

Schrijf je zo kort mogelijk, dus zoals het VD of OD, met soms een extra -E erachter.

Ik eet mijn zojuist gekochtE Big Mac.

                                   BN van VD

De infinitief (inf)

Is het hele werkwoord; lopen, maken, eten, bewegen etc.

Verandert niet bij veranderen van tijd  (het is tenslotte geen pv!)

Vóór een infinitief kan je meestal IK KAN zetten.

Ik heb zin om een Big Mac te eten.        (IK KAN eten).

Wat is fout en waarom?

Sjaan (verhuizen) morgen.
Job is gisteren (verhuizen).

1. Sjaan verhuisT morgen. Job is verhuisT.
2. Sjaan verhuisD morgen. Job is verhuisD.
3. Sjaan verhuisT morgen. Job is verhuisD.

Welke spelregel hoort bij het onvoltooid deelwoord?

1. is de infinitief met '-d(e)'
2. is de stam met '-d'
3. soms '-d' en soms niet

(Mopperen) en (huilen) kwam de voetballer de kleedkamer in.

1. Mopperent en huilend
2. Mopperend en huilent
3. Mopperend en huilend

De bezorgde broodjes zijn afgeleverd.

1. bezorgde = pvvt afgeleverd = vd
2. bezorgde = bn afgeleverd = vd
3. bezorgde = bn afgeleverd = pvvt
4. bezorgde = pvvt afgeleverd = od

Spelling van het voltooid deelwoord (en pvvt)

Voorbeelden

hele ww= Fietsen

Stam      = Fiets

-> gefietsT

hele ww= Geloven

stam      = Gelov

-> GeloofD

Maken/huiswerk

Blz. 258 en 259:

opdracht 1 t/m 4 en 6 en 7.

Dan de mixopdrachten grammatica maken.

Klaar? Lezen in je leesboek.

Lukt dit nu?

Je kunt het voltooid deelwoord juist spellen.

Je kunt het onvoltooid deelwoord juist spellen.

Je kunt het deelwoord als bijvoeglijk naamwoord juist spellen.