Financieel hoofdstuk 1 - Grenzen aan geld

• Economie
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 1 - Grenzen aan geld

Planning

• Kennismaken
• Leerdoelen bij deze les
  
• Uitleg hoofdstuk 1
• Opdrachten maken
• Leerdoelen bespreken

• Heb je een vraag of wil je iets zeggen? Steek je hand op!
• Is er iets onduidelijk? Laat het a.u.b. weten!

Hoe oud ben ik?

1. 20
2. 25
3. 23
4. 31

Welke sport doe ik?

1. Volleybal
2. Handbal
3. Schaken
4. Voetbal

Wat is het laatste land dat ik heb bezocht? (uitgezonder Nederland)

1. Nepal
2. Griekenland
3. Spanje
4. Indonesië

Welke positie heb in het veld bij voetbal?

1. Linksvoor
2. Keeper
3. Centrale verdediger
4. Aanvallend middenvelder

Leerdoelen

• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat het NIBUD doet.
  
• Je kunt in eigen woorden uitleggen
   wat ''rente'' en aflossing'' betekent.

• Je kunt de rente bij een bepaald bedrag over een bepaalde periode   berekenen.
  
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat ''formele schulden'' en ''informele schulden'' zijn
  
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat ''brutoloon'' en ''nettoloon'' is.

NIBUD

• Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting
• Financiën leren regelen

• Voor zowel particulieren als bedrijven en overheid

NIBUD

Minimale buffer particulieren

• Minimale spaarbuffer voor particulieren
• Opvangen van dure maanden en
   vervangen van noodzakelijke inventaris
• Vervanging van auto of onderhoud aan eigen woning valt     hier niet onder -> extra sparen!

Schulden en bedrijven

Bedrijven

• Eigen geld -> Eigen Vermogen
• Geleend geld -> Vreemd Vermogen
• Geld lenen om te investeren
• Rente en aflossing betalen
   over Vreemd Vermogen

Schuldenen overheid

Overheid

• Ook overheid leent geld
• Staatsschuld: ruim €500 miljard
• Rente: ongeveer €1,1 miljard

Waarom is het belangrijk om
leren om te gaan met geld?

Omgaan met geld

• Veranderingen in je leven
• Bijv. studeren, een huis kopen,
   een kind krijgen, etc.
• Financiële gevolgen -> Budget
• Inkomsten en uitgaven in evenwicht

Omgaan met geld

Schulden

• Meer geld uitgeven dan dat er binnenkomt
• Rente betalen over geleend geld
  
• Rente -> Kredietvergoeding
• Gevolg: schulden worden groter
• Schuld aflossen -> schuld wordt kleiner

Jongeren en geldproblemen

Soorten schulden

• Formele schulden -> schulden bij instanties
   zoals banken, DUO, zorgverzekeringen
   en mobiele providers
• Informele schulden -> schulden bij familie of vrienden

Rik wil een Playstation 5 kopen, maar komt €20 tekort. Omdat deze nu in de aanbieding is, leent hij dit van zijn vader.
Is hier sprake van een formele of informele lening?

1. Formele lening
2. Informele lening

Jason gaat studeren in Nijmegen. Omdat hij niet al het collegegeld zelf kan opbrengen, leent hij het resterende deel bij DUO.
Is hier sprake van een formele of informele lening?

1. Formele lening
2. Informele lening

Hoe ontstaan schulden?

Gebrek aan financiële vaardigheden:

• Gebrekkig financieel inzicht
• Niet willen sparen
• Niet kunnen plannen
• Impulsieve, verleidinggevoelig en statusgevoelige houding
• Invloed van reclames en meedoen met rages/trends

Hoe ontstaan schulden?

Andere mogelijke oorzaken:

• Gebeurtenissen/veranderingen in levensfase
• Psycho-sociale omstandigheden -> gok- of drugsverslaving
• Gebrek aan algemene vaardigheden en capaciteiten
• Financiële opvoeding
• De mogelijkheid om schulden te maken
• Inkomensterugval/uitgavestijging

Gevolgen van schulden

• Stress
• Moe zijn door veel werken
• Afwezig zijn op school
• Weinig aandacht besteden aan school
• Stoppen met school
• School-/boekenkosten moeilijk kunnen betalen 

Gevolgen van schulden

• Opbouw van toekomst wordt belemmerd
• Inkomen wordt gebruikt voor het aflossen van schulden
• Moeilijker om op jezelf te gaan wonen 

Eigen administratie

• Inzicht krijgen op je geld -> administratie bijhouden
• Bedrijven -> wettelijk verplicht
• Kasstaat bijhouden 

Welke inkomsten heb jij?

Welke uitgaven heb jij?

Soorten inkomsten

• Geld van ouders (zakgeld)
• Loon
• Toeslagen overheid
• Basisbeurs
• Rente spaargeld
• Lenen
• Overige inkomsten

Soorten uitgaven

• Huur, gas en elektriciteit
• Eten/drinken
• Vervoer
• Studie
• Zorgverzekering
• Mobiele telefoon
• Vrije tijd

Minimum (jeugd)loon

• Financieel voor jezelf zorgen -> loon uit arbeid
• Gebaseerd op minimumloon
• Afhankelijk van je leeftijd
• Minimumloon op basis van 40 uur per week

• Bedragen in tabel zijn bruto! 

Netto minimumloon

• Bruto is niet wat je op je rekening krijgt!
• Belastingen en premies worden ingehouden
• Per persoon verschillend

• Voorbeeld: Je verdient bruto €2000 in de maand. Hier wordt €500 aan belastingen en €150 aan premies op ingehouden. Je ontvangt dus 2000 - 500 - 150 = €1350 = netto

Aan de slag

• Maak opgave 1.01 tot en met 1.11
• Huiswerk voor volgende week maandag. Wordt   gecontroleerd!

• Heb je een vraag? Steek je hand op!
• Mag samenwerken met je buurman/buurvrouw 

Wat doet het NIBUD?

Wat betekend ''rente'' en ''aflossing''?

Wat zijn formele schulden en informele schulden?

Wat is brutoloon en nettoloon?