Thema 6 Blok 1 Naar de Oost

• Mens en maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Thema 6: Uitvindingen, Blok 1: Naar de Oost

Tijdvak van Ontdekkers en Hervormers

1500 - 1600

Begin van de Europese expansie

Uitvindingen?

Introductie van de nieuwe deeltaak. Ontdekkingsreizen in de moderne tijd.

Vragen die hierbij gesteld kunnen worden

Waarom willen we nieuwe gebieden ontdekken?

Wat is het volgende doel van de mens?

Lesdoelen:

- Aan het eind van de les kun je uitleggen waarom men op zoek ging naar nieuwe handelsroutes naar de oost.

- Aan het einde van de les kun je uitleggen wat specerijen zijn.

- Aan het einde van de les ken je 4 ontdekkingsreizigers en kan je hun route beschrijven.

Van land naar zee

Rond 1000 na Chr. ontstonden veel steden. In de steden kon je veel producten kopen!

• Producten kwamen van Azië naar Europa.
• Specerijen verhandeld via veel tussenhandelaren.
• Spullen werden alsmaar duurder.
• Je moest tol betalen

De zijderoute

Specerijen

Kruiden uit de oost:

Kaneel

kruidnagel

Peper

Anijs

Komijn

Ontdekkingsreizen

• Op zoek naar nieuwe gebieden en handelsroutes. 

• Schepen bleven dicht bij de kust varen voor bevoorrading en makkelijke navigatie. 
• Navigeerde door sterren en de zon. 
• Gedetailleerde kaarten bestonden nog niet en werden tijdens het varen getekend.

• Door de ontdekking van het kompas wist men altijd waar het noorden was en konden de ontdekkingsreizen beginnen!

Samen aan de slag

Lezen blz 8 Start

Lezen blz 11 Land en Zee

Maken van blok 1:  opdr.3, 4, 5, 6

Dit is huiswerk voor maandag 12 juni

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

-vier ontdekkingsreizigers noemen en vertellen wat zij ontdekten;

-uitleggen waarom Columbus dacht dat de snelste route naar Indië via het westen liep;

-vertellen wat Columbus ontdekte;

Ontdekkingsreizigers

Lees blz 14 en 17 goed door. Zoek uit en vertel wat zij ontdekten.

1.Vasco da Gama

2.Columbus

3.Amerigo Vespucci

4. Ferdinand Magellaan

Ontdekkingsreizen naar Indië

• In de vijftiende en zestiende eeuw zijn er veel ontdekkingsreizen gemaakt. 
• Veel landen probeerden als eerste de beste zeeroutes te vinden!
• Handel in o.a. specerijen was erg waardevol. 

Reizen van Vasco da Gama

Vasco da Gama

• Portugees
• Eerste zeeroute naar Indië (1498)
• De Portugezen waren daardoor 100 jaar de baas over de zeeroute tussen Europa en Azië.

Columbus

• Spanjaard
• In opdracht van de koning naar Indië varen
• Ging de andere kant op dan zijn voorgangers(west)
• Ontdekte Amerika, maar dacht dat hij in Indië was (1492)

Amerigo Vespucci

• Spanjaard
• Had wél door dat ze een nieuw werelddeel ontdekt hadden
• Schreef er brieven over naar de koning
• Werelddeel is naar hem vernoemd: Amerika

Ferdinand Magellaan

• Spanjaard
• Reisde als eerste de wereld rond (1521)
• Maakte de reis van Columbus af door via Amerika naar Azië te varen
• Bewijs dat de aarde rond is

Het tijdvak Ontdekkers en hervormers duurde van (periode invullen)

Wat betekent expansie?

Welk gebied wordt bedoeld met de Oost?

Reisverslag

Op woensdag 28 november 1520 verlieten we de zeestraat en voeren we de Stille Oceaan op, waar we drie maanden en twintig dagen verbleven zonder proviand of andere verversingen aan boord te nemen; we aten slechts verpulverde beschuit vol wormen die stonk naar de urine van de ratten die ervan hadden gevreten. En we dronken voortdurend verontreinigd, geel water. We aten ook runderhuiden, die door de zon, de regen en de wind zeer hard waren geworden. We dompelden ze vier of vijf dagen in zee, braadden ze kort op kolen en aten ze zo. En van de ratten, die voor een halve dukaat per stuk werden verkocht, konden sommigen van ons niet genoeg krijgen. Afgezien van genoemde kwalen was nog het ergste dat het tandvlees in boven- en onderkaak van de meeste mannen opzette, zodat ze niet konden eten. En zo stierven negenentwintig van onze mannen [..]. Maar afgezien van de doden kregen vijfentwintig of dertig van onze mannen allerlei kwalen in de armen, benen of andere lichaamsdelen, zodat er nog maar erg weinig gezonden overbleven

Les 12 juni

Terugblik vorige les: expansie / 4 ontdekkingsreizigers/ de Oost

Het beeld van de aarde verandert (blok 1)

-Je kunt uitleggen welke ontdekkingen en uitvindingen het beeld van de wereld veranderden.

Positie aarde

• Wetenschapper: Galileo Galilei
• 1597: Ontdekte dat de aarde niet het middelpunt van het heelal is, maar de zon = heliocentrische wereldbeeld
• Hiermee verklaarde hij de stand van de zon en de maan

Kaart projectie

• Van de aardbol een platte kaart maken is vrijwel onmogelijk, daarom kiezen kaartmakers voor een projectie.
• Projectie is een manier om de wereldbol op een plat vlak weer te geven.
• Gerardus Mercator maakte de eerste platte kaart waar de kompasrichtingen klopten. Deze kaart wordt nog steeds gebruikt.

Les 14 juni

Givano toets thema 5 blok 1 tm 4 inhalen

HW voor de rest: opdracht 11/15/16 van blok 1 thema 6.

In de les ronden we blok 1 af en bespreken we kort het PW.

Het 5e uur neemt meneer van Best de les over. Zorg dat je alle spullen bij je hebt.

Weet je het nog?

16e eeuw?

Wereldbeeld?

Door welke uitvindingen veranderde dit wereldbeeld in de 16e eeuw?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je?

• Uitleggen welke gevolgen de Spaanse veroveringen hadden voor Zuid-Amerika
• Je kent 3 oorzaken waarom de Spanjaarden de rijken van de Inca's en Azteken zo makkelijk konden koloniseren.

El Dorado: De verloren Gouden Stad

Amerika werd overgenomen

• Hernan Cortés veroverde Amerika in de naam van de Spaanse koning, Amerika werd een kolonie van Spanje.
• Kolonie: Overzeese gebiedsdelen onder Europees bestuur

Oorzaken

1. Indianen sterven door Europese ziektes

2. Paarden zorgen voor angst en snelle communicatie

3. zwaarden, geweren en kanonnen.

Indiaanse slaven ca. 1580

Gevolgen:

Economie: Goud en zilvermijnen aangelegd + uitwisseling producten (koffie/tabak/ cacao/ peper)

Religie: Katholieke geloof onder dwang verspreid = Missionaris

Politiek: Spanje streeft naar een groot rijk

Cultureel: Indianen werden tot slaaf gemaakt,