Bijzin, beknopte bijzin en foutief beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Bijzin en (foutief) beknopte bijzin

Gewone bijzin

• In een bijzin staan persoonsvorm en onderwerp uiteen.
• In een bijzin kun je altijd een zinsdeel zetten tussen de persoonsvorm en het onderwerp.
• Een bijzin kun je vervangen door één woord.
• Een bijzin is te herkennen door voegwoorden zoals: dat, zodat, nadat, voordat, omdat, doordat, terwijl, toen, of, waardoor, enz.

Voorbeeld gewone bijzin

Hij zei dat hij naar school wilde.

Hij zei dat.

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• Een beknopte bijzin heeft geen onderwerp

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• Een beknopte bijzin heeft geen onderwerp
• Een beknopte bijzin heeft geen  persoonsvorm

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• Een beknopte bijzin heeft geen onderwerp
• Een beknopte bijzin heeft geen  persoonsvorm
• Een beknopte bijzin heeft als vorm: te + infinitief, of..

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• Een beknopte bijzin heeft geen onderwerp
• Een beknopte bijzin heeft geen  persoonsvorm
• Een beknopte bijzin heeft als vorm: te + infinitief, of
• Een beknopte bijzin heeft als vorm: deelwoord

Voorbeelden van beknopte bijzinnen

Na koffie gedronken te hebben, gingen ze weer aan het werk.

Tip: begin met een passend voegwoord!

Achteromkijkend, liep de man tegen een lantarenpaal.

Tip: begin met een passend voegwoord!

Maak een gewone bijzin van:

Na te hebben geleerd, maakte de leerling de toets.

Maak een gewone bijzin van:

Druk telefonerend, vloog de crimineel uit de bocht.

In een (goede) beknopte bijzin...

...verwijst het onderwerp uit de hoofdzin (de crimineel) naar het (verwegen/weggelaten) onderwerp van de beknopte bijzin.

Druk telefonerend vloog de crimineel uit de bocht.

Het is hier zeer aannemelijk dat de crimineel druk aan het telefoneren was (= bijzin) en uit de bocht vloog (= hoofdzin)

Bij een verkeerd aansluitende (ook wel foutief beknopte) bijzin...

...is het verzwegen/weggelaten onderwerp niet hetzelfde als het onderwerp in de hoofdzin.

Voorbeelden:
1. Druk telefonerend reed de auto het meisje aan.
2. Kijkend uit het raam viel plotseling een dakpan naar beneden.

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Uitleg

'Bij school aangekomen,

bleken zijn boeken nog thuis te liggen.' 

Onderwerp in de hoofdzin = zijn boeken
Verzwegen onderwerp beknopte bijzin = hij

In deze zin zijn zijn boeken bij school aangekomen.

Lekker in de hangmat liggend,
dronk hij een koud biertje.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Uitleg

'Lekker in de hangmat liggend, 

dronk hij een koud biertje..' 

Onderwerp in de hoofdzin = hij
Verzwegen onderwerp beknopte bijzin = hij

De zin is dus hartstikke goed!

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Dromend van zijn vriendin, liep hij tegen een lantaarnpaal.

1. foutieve beknopte bijzin
2. beknopte bijzin

Na te zijn overleden op 1 januari jongstleden, brachten wij onze opa naar zijn laatste rustplaats.

1. foutief beknopte bijzin
2. beknopte bijzin

Zijn vriendin uitzwaaiend, verdween de bus uit het zicht.

1. foutief beknopte bijzin
2. beknopte bijzin

Zeg in je eigen woorden hoe je erachter komt
of je te maken hebt met een foutief (onjuist/verkeerd aansluitende) beknopte bijzin?