2.4 Duurzame ontwikkeling (1)

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k, t
• Leerjaar 2

2.3 Duurzame ontwikkeling

Hoofdstuk 2: Wonen en werken in één wereld

Woe 9 november 2021 

Duurzaam betekent onder meer 'geproduceerd of verkregen op een manier die het milieu en de natuur zo min mogelijk belast', 'het milieu zo min mogelijk belastend'. Kortom: 'relatief milieuvriendelijk', 'grondstofbesparend'

Programma

• Introductie           (5 min)
  
• Theorie                   (15 min)
  

1. - Vervuiling
2. - Uitputting
3. - Aantasting
4. - Ontbossing

• Leerwerkboek     (15 min)
  
• Afluiting.                (10 min)
  

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan de leerling...

1. Herkennen en uitleggen wat milieuproblemen zijn.
2. De begrippen vervuiling, uitputting en aantasting uitleggen en onderscheiden.
3. Uitleggen wat ontbossing is.

Waar denk je aan
als je het woord
'Milieuproblemen'
hoort?

Milieuproblemen

Wat zijn milieuproblemen?

• Problemen die ontstaan doordat de mens zijn omgeving schade toebrengt.

Voorbeelden:

• Vervuiling
• Uitputting
  
• Aantasting
  
• Ontbossing
  

Vervuiling (1)

Wat is vervuiling?

• Mensen brengen stoffen in de omgeving die daar niet thuishoren. 

Voorbeelden:

• CO2 uitstoot auto's 
• CO2 uitstoot vliegtuigen.
  
• Vlees (methaan/mest)
  
• Plasticsoep
  

Wat is de grootste vervuiler in Nederland?

Spullen

Vlees

Wonen

Auto

Vliegen

• Luchtvervuiling (door vliegtuigen)
  

Wist je dat...

• Omgerekend stoot je per persoon tijdens een retourvlucht 4,8 ton CO2 uit.
• Volgens de Climate Neutral Group moet je 240 bomen planten om dit te compenseren. 
• Per persoon! 
• Als je nagaat dat er gemiddeld 500 passagiers in een vliegtuig zitten, betekent dit...?
• 120.000 bomen per retourvlucht.

1 ton: 100.000 euro

1 ton: 1000 KG.

• Voor de lockdown/Corona-crisis in Hongkong
  

• Na de lockdown/Corona-crisis in Hongkong
  

• Luchtkwaliteit in Nederland vóór lockdown (2019)
  

• Luchtkwaliteit in Nederland na lockdown (2020)
  

Als gevolg van de maatregelen om de coronacrisis te bestrijden, is de lucht boven Nederland flink schoner geworden. Dat blijkt volgens het KNMI uit metingen door het Nederlandse satellietinstrument Tropomi. Op basis van een vergelijking tussen metingen dit jaar en vorig jaar wordt geschat dat de luchtvervuiling met 20 tot 60 procent is afgenomen.

Om de coronacrisis te bestrijden, zijn sinds enkele weken in Nederland allerlei maatregelen van kracht, die leiden tot minder uitstoot van schadelijke stoffen als koolstofdioxide en stikstofdioxide. Er is minder wegverkeer, er zijn minder vliegtuigen in de lucht en de industrie produceert minder. "De afname die we zien in luchtvervuiling is ongekend", zegt Pieternel Levelt van het KNMI en de TU Delft. "Niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd. Dit hebben we nooit eerder gezien."

Wist je dat er in Nederland...

• Er een verschil is in de luchtkwaliteit vóór en na lockdown.
• Op basis van een vergelijking tussen metingen dit jaar en vorig jaar wordt geschat dat de luchtvervuiling met 20 tot 60 procent is afgenomen.

Als gevolg van de maatregelen om de coronacrisis te bestrijden, is de lucht boven Nederland flink schoner geworden. Dat blijkt volgens het KNMI uit metingen door het Nederlandse satellietinstrument Tropomi. Op basis van een vergelijking tussen metingen dit jaar en vorig jaar wordt geschat dat de luchtvervuiling met 20 tot 60 procent is afgenomen.

Om de coronacrisis te bestrijden, zijn sinds enkele weken in Nederland allerlei maatregelen van kracht, die leiden tot minder uitstoot van schadelijke stoffen als koolstofdioxide en stikstofdioxide. Er is minder wegverkeer, er zijn minder vliegtuigen in de lucht en de industrie produceert minder. "De afname die we zien in luchtvervuiling is ongekend", zegt Pieternel Levelt van het KNMI en de TU Delft. "Niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd. Dit hebben we nooit eerder gezien."

Uitputting (2)

Wat is uitputting?

• Mensen halen stoffen uit de grond die niet meer worden aangevuld.
• Als er te veel uit de natuur wordt gehaald.

Voorbeelden:

• Grondstoffen en energiebronnen (raken op)
• Denk aan: aardolie, gas, kolen, metalen, etc.

Aantasting (3)

Wat is aantasting?

• Mensen veranderen het landschap waardoor planten en dieren er niet meer kunnen leven.

Voorbeelden:

• Ontbossing.

• Waarom zou ontbossing leiden tot het sterven van planten en dieren?
  
• Dieren gaan dood tijdens het kapen van bomen. Planten groeien niet meer aan.

• Waarom zijn bomen zo belangrijk?
  
• Die zorgen voor schone lucht.
  

Ontbossing

Wat is ontbossing?

• Als mensen meer bos weghalen dan er opnieuw aangroeit.

Voorbeelden:

• Amazone-gebied (Brazilië)

• Ontbossing in het Amazone-gebied (Brazilië)
• Zorgt voor 20 procent van onze schone lucht.

• Waarom is ontbossing slecht voor het milieu?
• Ontbossing heeft een directe invloed op het klimaat. 
• Minder bos betekent meer CO2.
• Als bomen groeien nemen ze CO2 op uit de lucht en zetten dit om in schone zuurstof.
• Als de bomen worden gekapt, komt deze CO2 weer grotendeels in de lucht terecht. 

Glasgow:

een van de nieuwe regels: klimaatakkoord: Brazilië krijgt een miljarden vergoeding om te stoppen met bossen kapen.

Programma

• Introductie           (5 min)
  
• Theorie                   (15 min)
  

1. - Vervuiling
2. - Uitputting
3. - Aantasting
4. - Ontbossing

• Leerwerkboek     (15 min)
  
• Afluiting.                (10 min)
  

Basis/kader. Blz. 62

Opdracht 3 t/m 5

Kader/TL. Blz 69.

Opdracht 3 t/m 6.

Mensen brengen stoffen in de natuur die daar oorspronkelijk niet thuishoren.

Hier is sprake van...

1. Vervuiling
2. Uitputting
3. Aantasting
4. Ontbossing

Mensen halen stoffen uit de natuur die niet meer of niet meer genoeg worden aangevuld.

Hier is sprake van...

1. Vervuiling
2. Uitputting
3. Aantasting
4. Ontbossing

Mensen brengen verandering aan in de natuur die niet gemakkelijk hersteld kunnen worden.

Hier is sprake van...

1. Vervuiling
2. Uitputting
3. Aantasting
4. Ontbossing

Waarom is de productie van vlees schadelijk voor het milieu?

1. Vlees is verantwoordelijk voor 40% van de broeikasgassen.
2. Het produceren van vlees kost veel elektriciteit en gas, dit zet extra druk op het milieu.
3. Gassen als methaan die afkomstig zijn van koeien uitwerpsel versterken het broeikaseffect.
4. Het produceren van vlees heeft geen enkel effect op het milieu.

Zijn bomen/bossen belangrijk voor schone lucht?

1. Ja, want bomen zet CO2 om in schone lucht.
2. Ja, minder bos zorgt voor minder regen. Zonder bossen kan er uitdroging ontstaan.
3. Bomen hebben alleen effect op schone lucht als ze in een gebied zijn waar geen fabrieken zijn
4. Bomen/bossen zijn niet belangrijk voor schone lucht.

Uitputting

Ontbossing

Vervuiling

Leerdoelen

• Herkennen en uitleggen wat milieuproblemen zijn.
  

Problemen die ontstaan doordat de mens zijn omgeving schade toebrengt.

• De begrippen vervuiling, uitputting en aantasting uitleggen en onderscheiden.
  

- Vervuiling: Mensen brengen stoffen in de omgeving die daar niet thuishoren. 

- Uitputting: Mensen halen stoffen uit de grond die niet meer worden aangevuld.

- Aantasting: Mensen veranderen het landschap waardoor planten en dieren er niet meer kunnen leven.

• Uitleggen wat ontbossing is.
  

Als mensen meer bos weghalen dan er opnieuw aangroeit.