Les 3: De Holocaust

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De Tweede Wereldoorlog

Les 3: De Holocaust

De leerdoelen

1. Je weet welke positie Joden hadden in de vooroorlogse samenleving.

2. Je kunt beschrijven hoe het antisemitisme in nazi-Duitsland groeide.

3. Je weet hoe nazi’s Joden in Nederland vervolgden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Wat weet je al van de Holocaust?

Antisemitisme

Al sinds de Middeleeuwen werden Joden gediscrimineerd, omdat zij vaak gezien werden als anders en zich hielden aan oude tradities. Joden kregen vaak de schuld van allerlei ellende.

            <---

              pogrom

               --->

                     de zwarte dood

Getto's

Joden woonden soms in aparte wijken (getto's). Doordat Joden geen lid mochten worden van een gilde, waren ze bv. handelaar of arts. Na 1800 kregen ze in West-Europa dezelfde rechten.

<--

getto in Rome

-->

antisemitisme

Antisemitisme in Duitsland

Tijdens zijn gevangenschap begon Hitler met het schrijven van zijn boek: Mein Kampf. Joden werden parasieten genoemd die profiteren van andere volken en moeten worden uitgeroeid.

NSDAP

De NSDAP (nationaal Socialistische Duitse Arbeiderspartij) werd in 1920 opgericht. Adolf Hitler werd in 1921 de leider van de partij. Hij kwam met de hakenkruisvlag en hield toespraken.

Hitler aan de macht

In 1933 kwamen de nazi's onder leiding van Hitler aan de macht. Direct werden er maatregelen getroffen om tegenstanders uit te schakelen en ongewenste burgers dwars te zitten.

(Neurenberger) rassenwetten

In 1935 werden de rassenwetten

ingevoerd. Joden hadden geen 

rechten meer en mochten op veel 

plekken niet meer komen...

(Reichs)Kristallnacht

Op 9 november 1938 vond er een gewelddadige uitbarsting tegen Joden plaats. Velen werden vermoord. Synagogen werden in brand gestoken, winkels/bedrijven geplunderd.

Joden verlaten Duitsland

Veel Joodse mensen wilden weg uit Duitsland en proberen te emigreren. Zo vertrok 13 mei 1939 de St. Louis vanuit Hamburg naar Cuba, door naar Miami en weer terug naar Europa...

De Endlösung (eindoplossing)

In 1942 kwamen de nazi's met een definitieve

oplossing voor het 'Joodse vraagstuk":

het systematisch vermoorden van alle Joden

in speciaal gebouwde vernietigingskampen.

                                                                   <---

                                                       20 januari 1942

                                                  Wannseeconferentie

(Concentratie)kampen

De vernietigingskampen werden gebouwd in Polen. Vanuit heel Oost-Europa werden Joden via razzia's (uit de getto's) direct naar deze kampen overgebracht of kwamen in een werkkamp. 

Februaristaking

Ook in Nederland kwamen de nazi's met anti-Joodse maatregelen. Joden werden steeds meer geïsoleerd. Ook de Februaristaking als verzet tegen een razzia hielp niet...

Doorgangskamp (Westerbork)

In West-Europa kwamen Joden vaak eerst in een doorgangskamp, zoals Westerbork (Drenthe). Vandaaruit werden overgebracht naar een ander concentratiekamp.

Auschwitz

Eenmaal aangekomen in een vernietigingskamp, zoals Auschwitz, Sobibor of Treblinka werden velen direct afgevoerd naar de gaskamers. Miljoenen mensen zijn daar vermoord.

Bevrijding van kampen

Aan het einde van de oorlog werden steeds meer kampen ontdekt en bevrijdt. De Russen bevrijden op 27 januari 1945 Auschwitz-Birkenau, de Amerikanen kamp Buchenwald. 

Holocaust/Shoah

Naar schatting is tijdens de Tweede Wereldoorlog 6 miljoen keer een Jood vermoord. Daarnaast zijn er nog eens 5 miljoen andere ongewensten vermoord. Dit noemen we genocide.

Kampartsen/nazibeulen

In verschillende concentratiekampen werden experimenten gedaan met mensen door nazi-kampartsen. Onder gruwelijke omstandigheden moesten gevangenen dit leed ondergaan...

                                                             -->

                                                               Josef Mengele