2.1 Welvaart en crisis in de VS

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

2.1 Welvaart en crisis in de VS

Planning

- Introductie

- Terugblik 

- Leerdoelen

- Uitleg stof 

- Opdrachten

- Afsluiting

Terugblik: Verdrag van Versailles 

Belangrijkste eisen VVV:

- DU als enige schuldige uit WO1

- Herstelbetaling van 1000 miljard mark

- Koloniën en deel belangrijk grondgebied afstaan (E-L)

- Beroepsleger van maximaal 100.000 man

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

- hoe de welvaart ontstond in de VS.

- hoe de economische wereldcrisis ontstond.

- hoe de crisis werd bestreden.

- hoe de economie invloed had op de cultuur.

Welvaart in de jaren 1920

- In 1928 waren de Amerikanen optimistisch en tevreden

- President Hoover (gekozen in 1928) zei dat armoede in Amerika helemaal zou verdwijnen

- Voor WO1 was de VS rijkste land ter wereld en die voorsprong werd alleen maar groter in de eerste jaren van het interbellum

- De tijd tussen de oorlogen (1919-1939) -->
1919-1929 en 1929-1939

Amerika was kapitalistisch: Het kapitalisme is een economisch systeem dat is gebaseerd op investeringen van geld in de verwachting winst te maken. De productiemiddelen zijn meestal in privaat eigendom van particuliere ondernemers die daarbij veelal gebruikmaken van loonarbeid om meerwaarde te creëren.

- De productie nam toe doordat er efficienter werd gewerkt

- Er werd sneller en goedkoper geproduceerd, hierdoor konden lonen omhoog en prijzen omlaag 

- Dit leidde tot meer vraag naar producten zoals koelkasten en stofzuigers

- Zo ontstond in de VS een consumptiemaatschappij: een samenleving waarin veel consumptiegoederen worden gekocht 

- Ook de auto werd betaalbaar voor de middenklasse

- In 1929 had 60% van de Amerikaanse gezinnen een auto, wat in Europa onvoorstelbaar was

Crisis in de jaren 1930 (1929)

- Door de groei en optimisme werden aandelen van bedrijven steeds meer waard

- Met spaargeld of geleend geld kochten ze aandelen op de beurs het gebouw waar werd gehandeld in aandelen 

- Maar op 24 oktober 1929 gingen de aandelenkoersen op de belangrijkste beurs, namelijk die op Wall Street, heel snel omlaag

Black Thursday (zwarte donderdag)

- Deze beurskrach veroorzaakte een economische crisis (depressie) 

- Een tijd van achteruitgang en werkeloosheid zoals die nog nooit was voorgekomen

- De koersen bleven dalen

- In 1932 waren de belangrijkste aandelen minder dan een kwart waard dan in 1929

The Great Depression

- Deze crisis wordt in de VS ook wel de Grote Depressie genoemd

- Duizenden banken en industriële bedrijven en miljoenen boeren gingen failliet

- In 1932 was het nationaal inkomen gehalveerd en waren er 12 miljoen werkelozen 

- Door handelscontacten in de wereldeconomie werd de crisis over Europa verspreid (ook in DU hyperinflatie)

- Overal gingen banken en bedrijven failliet en liep de werkeloosheid op

Directe oorzaak wereldcrisis: beurskrach 1929

Indirecte oorzaak wereldcrisis: consumptiemaatschappij

De overheid grijpt in 

- President Hoover geloofde dat de crisis vanzelf voorbij zou gaan en dat de overheid niks moest doen

- Franklin D Roosevelt werd herkozen als president 

- Hij koos voor een nieuwe aanpak: "New Deal"

- Overheid moest zich intensief met de economie bemoeien en daardoor meer gelduitgeven dan het binnenkreeg 

- Hierdoor werden miljoenen mensen aan het werk gezet door openbare werken (wegen, spoorlijnen)

- Langzaam ging het beter met de economie

- In 1939 waren er nog 9 miljoen werkelozen

- Pas door de Tweede Wereldoorlog was de crisis voorbij

Economie en cultuur 

- "Roaring Twenties"

- Zuinigheid maakte plaats voor consumeren en plezier maken

- Jongeren vermaakten zich met jazz, drank en wilde dansjes zoals de charleston  

- Ook de mode veranderde: kort haar en kortere rokken

- Conservatieve Amerikanen zagen hierin problemen

- "drooglegging" 1920 een basis voor criminaliteit 

- In 1933 einde aan alcohol verbod

Opdrachten

Wat: Maak de taak van deze week

Hoe: individueel

Tijd: 10 minuten

Hulp: gebruik je boek

Klaar: Ga vast bezig met het voorbereiden van de toets

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

- hoe de welvaart ontstond in de VS.

- hoe de economische wereldcrisis ontstond.

- hoe de crisis werd bestreden.

- hoe de economie invloed had op de cultuur.