H6, §6.2 Examenkandidaten Mavo 4 ENDA

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H6, §6.2 

Weet je nog? Vraag 5 vorige §6.1

§6.2: Veranderingen vanaf de jaren zestig.

Blz. 148/149

Leerdoelen §6.2 Je kunt:

- De gevolgen van de welvaart in de jaren '60

- De sociaal-culturele veranderingen duiden

- De opkomst jongerencultuur uitleggen

- De nieuwe golf feminisme uitleggen

- De komst van gastarbeiders uitleggen

Amerikanisering

1945: Nederland bevrijd door Amerikanen en Canadezen.

- Vooral de Amerikanen kenden al veel luxe en welvaart

- Nederlanders onder de indruk van Amerikaanse luxe

- In Nederland was groot tekort aan van alles.

Amerikaanse chocola, sigaretten en cola enorm populair!

--> Vooral jongeren waren onder de indruk.

Kennismaking met Amerikaanse producten 

Jaren '60: groeiende welvaart

Nederlanders verdienen steeds meer. Er is meer geld voor luxe, eten, kleding en leuke dingen doen. 

De Amerikaanse cultuur wordt steeds belangrijker 

in Nederland: Amerikanisering! 

--> Coca-Cola, Mac Donalds, Levi's jeans,

       Amerikaanse muziek en televisieprogramma's.

Elvis Presley, zanger

Amerikanisering rond 1960

Jongerencultuur

In de jaren '60 ontstond een jongerencultuur:

Eigen kleding & muziek. Vaak vonden ouderen het maar niks...

Oorzaken jongerencultuur

Jaren '50:  tijd van weinig luxe en hard werken:

- Jongeren gaan  al jong werken

- Jongeren leveren hun verdiende geld in bij hun ouders.

Jaren '60: Groeiende welvaart!

- Ouders verdienen genoeg

- Jongeren gaan geld uitgeven aan dingen voor zichzelf.

Brommers! Muziek! Kleding! Uitgaan! 

The Beatles

Democratisering

Grote veranderingen in jaren '60:

- Amerikanisering

- Groeiende welvaart.

- Opkomst jongerencultuur

- Tweede Feministische Golf

- Ontzuiling door uitvinding televisie. 

Ook in de politiek komen er grote veranderingen!

Politieke veranderingen

Confessionelen (partijen met een geloof) verliezen de meerderheid in de Tweede Kamer. Confessionelen heffen hun partijen op en vormden samen een nieuwe partij: het CDA.

Vertrouwen in politieke leiders neemt af in jaren '60.

Mensen willen meer inspraak: de mogelijkheid om mee te praten voordat er een besluit wordt genomen. 

Politieke veranderingen

1966: oprichting D66.

Doel: meer inspraak voor de burgers:

- Burgers moeten minister-president kiezen (lukte niet)

- Minder geheimzinnige onderhandelingen na verkiezingen

Jaren '60: toenemende democratisering: vergroting van inspraak van burgers in de politiek: burgers mochten steeds meer meepraten.

Rol van de media 

Media (televisie, kranten, radio) spelen belangrijke rol in democratisering.

Tot jaren '60: sterke verzuiling: media volgden kritiekloos hun eigen leiders.

Vanaf jaren '60: Media worden kritischer over politiek

Immigratie

Andere belangrijke verandering: komst van de migranten

(mensen die vanuit het buitenland naar Nederland komen)

1975: Suriname onafhankelijk van Nederland

- 100.000 Surinamers verhuizen naar Nederland

Ook komst van groepen gastarbeiders uit Zuid-Europa: Spanje en Italië.

Vooral alleenstaande mannen die na een paar jaar weer zouden vertrekken.

Immigratie

In de jaren '60 komen er ook veel gastarbeiders uit Turkije en Marokko naar Nederland.  Vooral werk in industrie, landbouw en schoonmaakbedrijven. Vooral mannen.

Later komen ook hun vrouwen en kinderen over. 

Er komt een pluriformiteit in Nederland: mensen met verschillende gewoontes, leefstijlen, culturen en geloven. 

Tijd van veranderingen . . . 

Jaren '60 = een tijd van sociaal-culturele veranderingen:

(veranderingen in de manier waarop mensen leven en hoe mensen met elkaar omgaan)

- Amerikanisering

- Ontstaan jongerencultuur

De rol van de vrouw

Rond 1960 grote veranderingen in de rol van vrouwen:

Voor 1960: -  Vrouwen waren vooral huisvrouw. 

                       - Een vrouw die trouwde, verloor haar baan.

                       - Studeren en een carrière gebeurde bijna niet.

Vrouwen zijn hierdoor ontevreden! Ze willen veranderingen!

Het recht van de vrouw: het aanrecht

Veranderingen

Huisvrouwen vervelen zich steeds vaker:

- het huishouden kost steeds minder tijd (door uitvinding van allerlei apparaten als wasmachine, stofzuiger etc...)

- Gezinnen worden steeds kleiner; minder kinderen om voor te zorgen.  (o.a. door anticonceptiepil die in 1962 op de markt kwam)

Tweede Feministische Golf

Rond 1900: Eerste Feministische Golf

- Ging vooral om het krijgen van stemrecht

Rond 1960: Tweede Feministische Golf:

- Recht om, net als mannen, carrière te maken.

- Mannen gaan ook meehelpen in huishouden & opvoeding

Dit had succes! Vrouwen gingen vaker carrière maken. Mannen gingen meer in huishouden doen!

Ontzuiling

Nog een verandering: Invloed van kerk & geloof nam rond 1960 sterk af:

- Mensen gingen minder vaak naar de kerk

- Protestantse en Katholieke organisaties gingen vaker samenwerken

Door de invloed van de televisie kwamen mensen in contact met andere ideeën en leerden ze andere groepen kennen.

Ontzuiling: De verzuiling (verdeling samenleving in groepen) verdween. 

Aan de slag

§6.2: Veranderingen vanaf de jaren zestig

- vraag 1 t/m 10 (blz. 152 en 153)

Kijk GOED welke bron of tekst je nodig hebt!

Evaluatie

1. Wat wordt er bedoeld met Amerikanisering?

2. Noem 2 voorbeelden van jongerencultuur uit de jaren '60. 

3.  Noem 2 eisen die vrouwen hadden tijdens de Tweede Feministische Golf rond 1960.

4. Wat wordt er bedoeld met de ontzuiling rond 1960?