BOA hoofdstuk 2.3 De gerechten

• BOA
• MBO
• Studiejaar 1

BOA HOOFDSTUK 2.3 

DE GERECHTEN

QUOTE VAN DE DAG

ALLES KOMT OP TIJD VOOR DEGENE DIE KAN WACHTEN

Structuur van de les.

• Herhaling → Nog vragen over de stof v gister?
• Leerdoelen.
• Nut & belang.
• Voorkennis.
• Samenvattende toetsvragen LessonUp.
• Vragen.

Herhaling

OPDRACHT

1.Welke drie gerechten voeren de strafrechtspraak uit

2. Wie behoren er tot de rechterlijke organisatie?

3. Wie behoren tot de zittende magistratuur?

4. Wie behoren tot de staande magistratuur?

5. Welke taak heeft de griffier in de strafrechtspraak?

6. Wat maakt dat rechters onafhankelijk recht kunnen spreken?

7. Van wie moeten rechters vooral onafhankelijk zijn bij het rechtspreken?

De rechtbank in Arnhem behandelt een strafzaak omdat het strafbare feit in dit arrondissement is gepleegd. Dit is een voorbeeld van:

1. Absolute competentie.
2. Relatieve competentie.

Wat is een andere naam voor het 'ressortsparket'?

1. Rechtbank
2. Gerechtshof
3. Hoge Raad
4. Arrest

Leerdoelen

• Hoe de rechtbank is georganiseerd en wat de taak is van de rechtbank 
• Welke strafzaken door de verschillende rechters op de rechtbank worden behandeld.
  
• De rol van de rechter-commissaris
•  Hoe het gerechtshof is georganiseerd en wat de taak is van het gerechtshof 
• Wat de taken zijn van De Hoge Raad  welke strafzaken door de Hoge Raad worden behandeld.

Nut &

Belang

Helpt de student te begrijpen hoe bepaalde regels werken en hoe ze tot stand komen.

De Rechter

Rechters( rb)  en raadsheren (overige gerechten):

- Spreken onafhankelijk recht (O.M. voorgedragen)

- Onafhankelijk/onpartijdig

- Zij zijn bij KB voor het leven aangesteld+ Salaris bij wet

Uitspraak = Jurisprudentie

ONTSLAAN RECHTERS

op vordering van de PG/HR

-

kan de HR een rechter ontslaan

-

kan alleen

als hij niet meer

geestelijk/lichamelijk in staat is

of

vanwege een veroordeling voor

een misdrijf 

Helpt de student te begrijpen hoe bepaalde regels werken en hoe ze tot stand komen.

DE RECHTER-COMMISSARIS (RC)

Helpt de student te begrijpen hoe bepaalde regels werken en hoe ze tot stand komen.

Noem een aantal taken van de RC

RC =(onafhankelijke)Onderzoeksrechter

Geen lid O.M.

Opsporingsonderzoek

Toezichthoudende en toetsende rol

1. Rechtmatige toepassing bevoegdheden

2. Voortgang en volledig onderzoek

3. Evenwichtige bewijsverzameling

In het onderzoek betrokken door:

1. Vordering OvJ
   
2. Verzoek van verdachte/raadsman
   
3. Eigen (RC) initiatief/ambtshalve (vanaf bewaring of enig onderzoek

Bevoegdheden R.C.

1. In bewaring stellen (14 dagen)
   
2. Doorzoeken woning ter inbeslagneming
   
3. Psychiatrisch onderzoek VD 
4. Bevelen aan de opsporingsambtenaar (141/142)

Verdergaande bevoegdheden dan de OvJ zoals:

RC kan ter opsporing bevelen geven aan de opsporingsambtenaar

zoveel mogelijk door tussenkomst van de officier van justitie

OvJ = nl gezag over het opsporingsonderzoek

Opsporingsambtenaar staat onder dat gezag

De Officier van Justitie (O.V.J.)

Dagvaardt de verdachte voor de bevoegde rechter. 

Vertegenwoordiger van het OM en openbaar aanklager. 

1. klaagt aan
   
2. draagt de zaak aan bij de rechter
   
3. levert bewijs
   
4. eist straf of vrijspraak
   

De vertegenwoordiger van het OM bij het gerechtshof is de Advocaat-Generaal.

1. Juist.
2. Onjuist.

De kantonrechter is bevoegd overtredingen in eerste aanleg te behandelen en het gerechtshof is bevoegd overtredingen en misdrijven in hoger beroep te behandelen. Dit is een voorbeeld van:

1. Absolute competentie.
2. Relatieve competentie.

OVERZICHT GERECHTEN

Rechtbank = strafzaken (M/O) in eerste aanleg

1. Kantonrechter = overtredingen
   
2. Politierechter = misdrijf + eenvoudig bewijs + <1jaar opleggen
   
3. Meerv.kamer = overige misdrijven
   
4. Kinderrechter = alle strafzaken (m+o) jeugdigen van 12-18 jaar
   

Gerechtshof (4)= alle hoger beroepszaken (inhoud en procedure)

                             = teruggewezen zaken v/d HR (cassatie/herziening)

Hoge Raad (1) = cassatie (alleen op procedure)

                         = herziening (na onherroepelijke uitspraak)

                         + in eerste aanleg ambtsfeiten hoge ambtsdragers

Helpt de student te begrijpen hoe bepaalde regels werken en hoe ze tot stand komen.

www.rovid.nl

PRAKTIJKVOORBEELDEN

3 VOORBEELDEN:

1. CASSATIEVERZOEK

2. HERZIENINGSVERZOEK

3. CASSATIE IN BELANG DER WET

Helpt de student te begrijpen hoe bepaalde regels werken en hoe ze tot stand komen.

www.hogeraad.nl

www.hogeraad.nl

www.hogeraad.nl

De Procureur-Generaal van de Hoge Raad is lid van het OM.

1. Juist.
2. Onjuist.

Na het hoger beroep bij het gerechtshof kan de verdachte in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Hier wordt de zaak niet meer inhoudelijk behandeld, maar wordt gekeken of het gerechtshof het recht op de juiste wijze heeft toegepast/de procedures goed heeft gevolgd.

1. Juist.
2. Onjuist.

Als een minister een ambtsmisdrijf begaat, zal hij in eerste aanleg berecht worden bij de rechtbank.

1. Juist.
2. Onjuist.

De Procureur-Generaal van de Hoge Raad geeft advies aan de raadsheren van de Hoge Raad bij cassatiezaken.

1. Juist.
2. Onjuist.

Cassatie in het belang der wet, wordt niet door een verdachte of OM ingesteld, maar door de Procureur-Generaal van de Hoge Raad. Dit om duidelijkheid te krijgen over een rechtsvraag (bijvoorbeeld uiteenlopende uitspraken van rechters in vergelijkbare zaken).

1. Juist.
2. Onjuist.

Hoger beroep bij het gerechtshof kan alleen door de verdachte worden ingesteld.

1. Juist.
2. Onjuist.

De Rechter-Commissaris legt geen straffen op.

1. Juist.
2. Onjuist.

De Rechter-Commissaris is een soort onafhankelijke scheidsrechter tijdens het opsporingsonderzoek.

1. Juist.
2. Onjuist.

De OvJ heeft dezelfde bevoegdheden als de Rechter-Commissaris (RC).

1. Juist.
2. Onjuist.

Wat is Cassatie?

1. Een nieuw Frans gerecht
2. Hoger beroep tegen een uitspraak van lagere rechters
3. Een uitspraak van de rechters
4. Het recht om te mogen zwijgen in de rechtzaal

Op de stoel van de rechter

Henk en Miranda hebben een verstandelijke beperking. Ze hebben net een zoontje gekregen in het

ziekenhuis. Veel mensen denken dat Henk en Miranda niet goed voor hun kindje kunnen zorgen. De

rechter moet nu beslissen of het kindje naar een pleeggezin moet of thuis mag wonen.

De rechter moet een lastige afweging maken. Aan de ene kant hebben verstandelijk beperkten dezelfde

rechten als iedereen, ook als het gaat om kinderen krijgen. Aan de andere kant wil je voorkomen dat

kinderen worden verwaarloosd of mishandeld. Helaas gaat het vaak mis met kinderen van mensen met

een verstandelijke beperking. De opvoeding verloopt in ongeveer de helft van de gezinnen met licht

verstandelijk beperkte ouders problematisch. Overigens gaat de opvoeding in een derde van de gevallen

ook gewoon goed en blijkt niet de hoogte van het IQ, maar de bereidheid om hulp te aanvaarden de

belangrijkste voorspellende factor voor het welslagen van de opvoeding. 

Jij bent de rechter.
Wat beslis jij?

Dit besloot de rechter

Deze zaak speelde in 2008. De rechter bepaalde dat Henk en Miranda hun zoontje na de geboorte meteen

naar een tijdelijk pleeggezin moest. De rechter was bang dat Henk en Miranda bijvoorbeeld zouden

vergeten om de luier van hun kindje te verschonen, of dat ze het kindje niet genoeg eten zouden geven of

het niet zouden merken wanneer hun kindje koorts zou hebben. De rechter vond het wel belangrijk dat

Henk en Miranda hun kindje mogen blijven zien.

NB: In 2009 mochten Henk en Miranda van de rechter toch twee dagen per week voor hun zoontje

zorgen, maar wel met intensieve begeleiding van een gezinsvoogd. 

http://vorige.nrc.nl/article2228125.ece

Op de stoel van de rechter

Dennis en Tyron wilden een hotel in Nijmegen overvallen. Toen ze de politie zagen, sloegen ze op de

vlucht. Ze scheurden met een scooter door de stad. Doordat ze niet goed opletten, raakten ze een

voetganger die net de weg overstak. De voetganger bezweek aan zijn verwondingen. Dennis zegt dat

Tyron de scooter bestuurde. Tyron beweert het tegenovergestelde. Dennis zou de scooter hebben

bestuurd. Nu moet de rechter beslissen wie er gestraft moet worden voor doodslag.

De rechter moet een lastige afweging maken. Aan de ene kant wil de rechter dat de dader(s) van deze

fatale aanrijding niet zonder straf wegkomen. Aan de andere kant moet het oordeel van de rechter

gebaseerd zijn op wettig en overtuigend bewijs. 

Jij bent de rechter.
Wat beslis jij?

Dit besloot de rechter

De rechters hebben niet kunnen vaststellen wie de scooter bestuurde en wie achterop zat. Verdachten

beschuldigen elkaar en getuigen spreken elkaar tegen. De rechters moeten een oordeel vormen over het

bewijs dat voorhanden is. De rechters oordeelden in deze zaak dat het bewijs niet wettig en overtuigend

was. Daarom volgde er vrijspraak voor beide verdachten. Dennis en Tyron zijn wel veroordeeld voor het

voorbereiden van de overval. Dennis kreeg 24 maanden gevangenisstraf en Tyron kreeg 18 maanden cel,

waarvan drie maanden voorwaardelijk.

https://www.rechtspraak.nl/actualiteiten/nieuws/pages/vijf-vragen-over-moeilijk-te-verteren-uitspraak.aspx

Op de stoel van de rechter

Karel en Sandra hebben hun relatie beëindigd. Hun twaalfjarige zoon Chris woont nu bij zijn moeder en

is één weekend per twee weken bij zijn vader. Sandra heeft officieel het ouderlijk gezag. Karel wil dit

aanvechten: hij wil evenveel te zeggen hebben over zijn zoon als Sandra. De ruzie is zo hoog opgelopen

dat Karel en Sandra inmiddels nauwelijks meer communiceren. Hierdoor kan Chris zijn ouders tegen

elkaar uitspelen. Chris heeft het er moeilijk mee; hij wil geen partij kiezen tussen zijn ouders. Nu moet

de rechter beslissen of beide ouders het ouderlijk gezag krijgen of dat Sandra alleen deze bevoegdheid

houdt.

De rechter moet een lastige afweging maken. Aan de ene kant wil de rechter dat de ouders meer

communiceren en afspraken maken over de opvoeding. Aan de andere kant wil de rechter voorkomen dat

er meer ruzie en spanningen ontstaan.

Jij bent de rechter.
Wat beslis jij?

Dit besloot de rechter

Gelet op het loyaliteitsconflict en het feit dat Chris zijn ouders tegen elkaar uit leek te spelen, zag de

rechtbank de meerwaarde van gezamenlijk gezag. Op deze manier zouden de ouders worden gedwongen

met elkaar om de tafel te gaan en te proberen hun communicatie te verbeteren, de huisregels op elkaar

af te stemmen en uiteindelijk voor wat betreft de opvoeding van hun zoon op één lijn te komen. De

rechtbank wees het verzoek van de vader om gezamenlijk gezag dus toe.

Bron: http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBGRO:2011:BQ9187.

VOLGENDE LES

LEES HOOFDSTUK 2.4 TM 2.5 DOOR

NOTEER DE MOEILIJKE WOORDEN

Maak de vragen op de volgende dia en lever die bij mij in via de mail

OPDRACHT

Wie kan een rechter ontslaan en op welke gronden kan dat?

 Hoe noemt men een rechter op het gerechtshof of de Hoge Raad?

 Waarom is een terechtzitting in beginsel openbaar en de uitspraak altijd openbaar?

 Hoe heet een uitspraak van de rechtbank, gerechtshof en de Hoge Raad?

Hoe noemen we het geheel van uitspraken van rechters?

Door wie wordt het Openbaar Ministerie vertegenwoordigd op de gerechten?

 Wat is de taak van de vertegenwoordiger van het Openbaar Ministerie in het strafproces?

 Wat betekent de absolute competentie van de rechter?

 Welke feiten behandelt de kantonrechter?

 Welke feiten behandelt de politierechter?

 Welke feiten behandelt de economische politierechter?

 Welke strafzaken behandelt de kinderrechter?

Welke feiten behandelt de meervoudige kamer van de rechtbank?

Wat betekent de relatieve competentie van de rechter?

 Hoe wordt het werkgebied van een rechtbank genoemd?

23. Hoe wordt het werkgebied van een gerechtshof genoemd?

24. Wat zijn de criteria die bepalen welke van de elf rechtbanken bevoegd is om een strafzaak te

behandelen?

Einde les tot morgen!