Hoofdstuk 5_brede welvaart

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Agenda les

• korte toelichting op samenvatting hst 5
• Zelf aan de slag
• Huiswerk 

Welvaart meten

Vroeger: Economische groei

• Stijging bbp en reële bbp. 

Nu ook behoeftebevrediging die alle huishoudens samen ontlenen aan schaarse goederen en diensten. 

• Vrije tijd, productie informele sector, overheidsvoorzieningen. 
• Zie figuur 5.1

5.2.2. Vrije tijd

• Keynes voorspelde dat we in 2030 een werkweek van 15 uur zouden hebben. 
• In vergelijking met 1975 heeft men gemiddeld 3 uur minder vrije tijd. 
  
  

Gek want; Werknemers geven aan liever vrije tijd te hebben dan een hoger inkomen. 

Keynes ging alleen van consumptie uit, maar hield geen rekening met ruilen over tijd. 

5.2.3 Informele sector

• Wettelijk en onwettelijk economische activiteiten die niet in de cijfers, zoals het bbp tot uitdrukking komen (vrijwilligerswerk, zwart werk). 
• In ontwikkelingslanden is de informele sector relatief groot. 

5.2.4. kwaliteit van overheidsvoorzieningen

Kwaliteit overheidsvoorzieningen zoals 

• Infrastructuur
• Onderwijs
• Sociale zekerheid
• Gezondheidszorg

Risico en veiligheid --> corruptie 

5.3 Welvaartsbeleving

Verschilt per persoon en is subjectief. 

Zaken die mensen verschillend beleven: 

• Risico's, overheidspaternalisme, ongelijkheid en milieu. 
• Kunnen de welvaart negatief beïnvloeden. 

Nadelen ongelijkheid

• Mensen met lage inkomens hebben noodgedwongen een hoge tijdsvoorkeur en daardoor minder mogelijkheden --> vermogen opbouw, scholen of investeren --> potentie niet benut. 
• Dure medische zorg is voor een grote groep dan minder toegankelijker --> verlies arbeidspotentieel --> welvaart van de hele samenleving wordt beïnvloed. 

Overheidspaternalisme

De overheid corrigeert gedrag.

• Sommigen vinden dit prettig, anderen vinden het inperking van keuzevrijheid. 

Externe effecten beïnvloeden

• Belastingen, subsidies, wetgeving en campagnes. 

5.3.1 Milieu

• Groot onderwerp in het welvaartsdebat. 
• Doel politiek: streven naar evenwichtige en duurzame economische groei. 

Arme landen

Economische groei zorgt voor minder illegale praktijken (houtkap en stroperij).

Rijke landen

Mensen gaan zich bekommeren om hun leefomgeving. Willen duurzamer leven. 

Bbp juiste maatstaf?

Na een milieu ramp neemt het bbp toe --> er worden productiemiddelen ingezet om de schade te herstellen. 

Groene bbp

• Bbp - de geschatte waarde van schade aan het milieu + de geschatte waarde van verbetering van milieu. 

5.4 Welzijn

• Omvat de behoeftebevrediging die mensen ontlenen aan schaarse (= welvaart) en aan niet schaarse goederen. 

Hoe meten we welzijn?

• nog moeilijker dan welvaart
• Levensverwachting  en Lichaamslengte indicatoren

(voeding, huisvesting, gezondheid, leefomgeving en vrije tijd)

Samenhang welvaart en welzijn

• Een hogere welvaart zorgt voor meer welzijn, maar ook andersom. 

• Economische groei betekent een hogere welvaart, maar niet altijd welzijn. Vanaf een punt zijn vooral de niet-schaarse goederen de factoren die de groei van ons welzijn bepalen. 

Alternatieven voor het meten van welvaart

Groene bbp 

Human Development Index

World Happiness Report

Duurzame ontwikkelingsdoelen

Bruto Nationaal Geluk

--> Enzovoort. 

In Nederland brede welvaart

CBS

8 thema's

• welzijn (onderdeel welvaart), materiële welvaart, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, samenleving, veiligheid en milieu. 
• Hoe is de brede welvaart verdeeld onder bepaalde groepen in de samenleving?

Zelf aan de slag

• Hoofdstuk 5 aflezen en onderstreep de belangrijkste begrippen
• lees/leer de begrippen van hst 5
• maak opdracht 5.14 t/m 5.17 (zelftest) 
• Klaar: maak opdracht 5.18 en 5.19

Huiswerk

• Hoofdstuk 5 aflezen
• lees/leer de begrippen van hst 5
• maak opdracht 5.14 t/m 5.17 (zelftest) 

Opdracht 5.14

Opdracht 5.18

Opdracht 5.19