4.3 Licht en kleuren zien

• W&T
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

4.3 Licht en Kleur

Nog vragen over 4.1 en 4.2 ?

Leerdoelen

Ik kan het verschil tussen een directe- en indirecte lichtbron uitleggen  

Ik kan de kleurensplitsing in een spectrum beschrijven 

Ik kan de verschillen tussen infrarood- en ultraviolette straling benoemen 

Ik kan uitleggen op welke manieren mensen kleuren zien (tijdens deze uitleg gebruik ik de begrippen ‘absorberen en weerkaatsen’) 

Ik kan de werking van lichtbreking uitleggen

Ik kan het verschijnsel fluorescentie in eigen woorden beschrijven 

Hoe ontstaan de kleuren van een regenboog?

1. De regen verkleurt de wolken.
2. Door het zinlicht krijgen de regendruppeltjes verschillende kleuren.
3. De waterdruppels splitsen het witte licht van de zon in verschillende kleuren licht.
4. Dat komt door de gloed van het houd aan het eind van de regenboog.

Wat is een directe lichtbron?

Wat is een indirecte lichtbron?

Directe lichtbronnen =

Lamp, zon, tv scherm =

Alles wat zelf licht geeft

Indirecte lichtbronnen =

De maan, mensen, dieren =

Alle voorwerpen die licht weerkaatsen

Lichtbronnen

• Directe lichtbron geeft zelf licht
  
• Indirecte lichtbron geeft licht door weerkaatsing (bv de maan)
  

       Zie plaatje:

       1: indirect licht via weerkaatsing tegen  

            plafond

       2: direct licht vanuit lichtbron

       3: indirect licht via weerkaatsing zonlicht 

            door spiegel

Welke kleuren bezit een regenboog?

De kleuren van een regenboog

Rood

Oranje

Geel

Groen

Blauw

Indigo

Violet

Regenboog

Zo'n kleurenband als in de regenboog heet spectrum. 

Het spectrum heeft altijd dezelfde volgorde. 

Licht spectrum

Weerkaatsing en absorptie

Zonlicht bestaat uit verschillende  electromagnetische golven met verschillende golflengtes. Bij elkaar geeft dat de kleur wit. Als een voorwerp alle lichtstralen terugkaatst, zien wij het voorwerp als wit.

Absorbeert een voorwerp alle lichtstralen dan zien wij dat als zwart. 

Andere kleuren zien wij door welke golflengtes geabsorbeerd en weerkaatst worden. Zo zien wij groen als voorwerpen rood en blauw uit het spectrum absorberen. 

Wat weet je van infrarode straling?

Wat weet je van ultraviolette straling?

Je kunt aangeven waar infrarode en ultraviolette straling in het spectrum liggen. 

Infrarood en ultraviolet kunnen onze ogen niet waarnemen.

Infrarood ligt in het spectrum voor rood licht.

Ultraviolet ligt in het spectrum achter violet licht.

Ultraviolette straling (UV) =

1. UV straling is onzichtbaar.
2. De zon zendt UV straling uit.
3. UV straling is niet te voelen.
4. UV straling geeft jouw die mooie bruine kleur (zonnebank).
5. UV straling wordt gebruikt in discotheken. 

Infrarode straling (IR) =

1. Deze straling kun je niet zien.
2. Je voelt IR als warmte.
3. Je gebruikt IR om spieren mee te verwarmen of kuikens mee te verwarmen.

Fluorescentie

Fluorescentie = de eigenschap om blauw licht terug te kaatsen als er UV-straling op het voorwerp valt.

1. Een wit t-shirt die extra opvalt als er blacklights van de discotheek op valt.
2. Het controleren van een bankbiljet . Als een bankbiljet echt zullen aantal delen van het bankbiljet fluoreceren.

Fluorescentie

• Inkt wat licht afgeeft als het door een UV licht bestraalt wordt.
  
• Aan wasmiddel en tandpasta worden fluorescente stoffen toegevoegd. Lijkt dan witter.
  

Breking van licht

Lichtbreking is kleur afhankelijk, handig voor kleurscheiding

blauw breekt sterker dan rood licht

Prisma wordt gebruikt om de kleuren in een spectrum te verdelen

Leg in je eigen woorden uit hoe jij een blauw shirt blauw ziet.

Hoe zie ik dit shirt blauw?

1. Wit licht valt op het shirt. Alle kleuren van de regenboog vallen dus op het shirt.
2. Het shirt absorbeert alle kleuren behalve blauw
3. De blauwe kleur weerkaats het shirt in jouw ogen

Nog een keer opnieuw: Leg in eigen woorden uit hoe jij deze groene broek groen ziet.

Hoe kunnen we deze witte schoenen wit zien?

Hoe zien we deze zwarte jas zwart?

https:

Wat zie je hier?

1. UV-straling
2. Een thermogram
3. Infrarode Straling
4. Absorptie

Hoe ontstaan de kleuren van een regenboog?

1. De regen verkleurt de wolken.
2. Door het zonlicht krijgen de regendruppeltjes verschillende kleuren.
3. De waterdruppels splitsen het witte licht van de zon in verschillende kleuren licht.
4. Dat komt door de gloed van het houd aan het eind van de regenboog.

Huiswerk

Maak alle opdrachten van paragraaf 4.3 uit je werkboek.

Werk Groow bij tot je planning.