5.2.1 Amsterdam stapelmarkt van de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.2.1 Amsterdam stapelmarkt van de wereld

TV 6: Regenten en Vorsten

Kenmerkend Aspect 5.2

wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in de 17e eeuw een rijk land werd

Wat weet jij van de Gouden Eeuw?

Wisselbank/

 Beurs

• Wisselbank: plaats  voor transacties in geld
  
• Beurs: op de Beurs kochten en verkochten kooplieden hun goederen. Er werden ook aandelen verkocht
  

Als er sprake is van economie die vooral is gericht op het winst maken door handel (en dus niet op het winst maken door veel te produceren en te verkopen) zoals die in Antwerpen en vooral in Amsterdam ontstond, heet dat handelskapitalisme. Dat zie je goed op deze bron: De Amsterdamse Beurs. Boëtius Adamsz. Bolswert, 1609

De rijkdom van Amsterdam in deze periode was vooral te danken aan een goed georganiseerde stapelmarkt en aan de scheepvaart. Producten uit alle windstreken van de wereld werden naar Amsterdam gebracht, hier opgeslagen in de ontelbare pakhuizen, op de beurs verhandeld en weer naar elders vervoerd. 

Wisselbank (hier kwam later het stadhuis)

Beurs van Amsterdam

Grachten- gordel

Zie rood en oranje deel

0

Versleep de kaarten van Amsterdam in de juiste tijdsvolgorde over de groei van Amsterdam ten tijden van de Gouden Eeuw.

Gdansk: De stad werd beïnvloed door de Hollandse handelaren. 

Graanhandel met Oostzeegebied:  Moedernegotie 

• Veel zuivelproducten, koeien op slechte grond
  

• Oplossing: graan import uit Oostzeegebied; export zuivelproducten

• Graanhandel met Oostzeegebied = moedernegotie 

De Oostzee handel

- Graan en haring (40%)

- Fluitschip

Oorzaak

Gevolg

Spanjaarden namen Antwerpen in

Vluchten duizenden kooplui naar Amsterdam

Amsterdam groeide snel

Amsterdam importeert graan uit de Oostzee

Specialisatie

• Boeren in de zeegewesten: Handelsgewassen voor nijverheid (hop, vlas, meekrap) of tuinbouw.
  

• Boeren in de landgewesten: 
  

       Veel huisnijverheid.

• Graan doorvoeren naar andere delen van Europa
  

Pakhuizen

Goederen werden opgeslagen om daarna verkocht te worden (stapelmarkt)

Stapelmarkt

Antwerpen

• 1568-1648: Tachtigjarige oorlog (Nederlandse Opstand)

• Oorlog is niet altijd slecht voor de handel

• Haven van Antwerpen werd afgesloten: handelschepen wijken uit naar Amsterdam

Val van antwerpen

Gevolgen:

- Veel immigranten naar Amsterdam

- Handelscontacten : handel van Antwerpen naar Amsterdam

- Nijverheid neemt toe

- In Amsterdam handel in luxeproducten

Immigranten

Mensen uit heel Europa vertrokken naar de Republiek:

Godsdienstige redenen (tolerantie)

Economische redenen (rijkdom)

Oorlogsvluchtelingen

Droogmakerij van de Beemster

1. Ruimte voor bevolking

2. Nieuwe grond om voedsel op te verbouwen

Maken 5.2.1

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Begrippen uit deze les

• De Nederlandse Opstand
• Staten-Generaal
• stapelmarkt
• specerijen
• Itinerario
• VOC