4.1, 4.2 en 4.3 Wat is een rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

4.Wat is een rechtsstaat

4.1 Wat is een rechtsstaat?

4.2 De scheiding van de machten

4.3 knelpunten in onze rechtsstaat

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet jij wat een  rechtstaat is en kan je kenmerken van een rechtstaat herkennen en benoemen.

Aan het einde van de les weet jij wat een trias politica is , weet jij welke machten er zijn en weet jij wat deze machten doen. 

Aan het einde van de les weet jij wat klassenjustitie betekent.

4.1 Wat is een rechtsstaat?

Nederland= Een rechtstaat

Rechtstaat- Een land waar de rechten en plichten van de burgers en van de overheid in de wet zijn vastgelegd.

In een rechtsstaat heeft de overheid twee belangrijke taken:

Rechtshandhaving - Het handhaven van de rechtsorde

Rechtsbescherming- Burgers worden door de grondwet beschermd tegen een te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid.

4.1 Wat is een rechtsstaat?

                                      Kenmerken van de rechtsstaat

1. Er is een grondwet 

(De belangrijkste rechten en plichten van de burgers en van de overheid staan erin)

2. De burger heeft grondrechten

 (De belangrijkste rechten die in onze samenleving gelden)

3. De overheid moet zich aan de wet houden.

4. De politieke macht is in drieën verdeeld, zodat niet één persoon of instantie alle macht heeft.

4.1 Wat is een rechtsstaat?

Rechtszekerheid-Elke burger weet wat er gebeurt als hij de wet overtreedt.

Rechtsgelijkheid- Elke burger kan erop vertrouwen dat hij niet anders zal worden behandeld of bestraft dan anderen.

Een rechtstaat= Meestal democratie

Democratie- Burgers hebben invloed op manier waarop het land wordt geregeerd en op vaststellen van de grondrechten

4.2 De scheiding van de machten

Belangrijk kenmerk van Nederlandse democratie  

Trias politica- Scheiding van macht in drie onderdelen.

1. Voorkomen dat overheid te veel invloed heeft
2. Macht in drieën verdeeld                                                                        

4.2 De scheiding van de machten

Wetgevende macht

• Stelt wetten vast 
• Regering(de ministers en de koning)
• Gekozen parlement (Eerste en Tweede Kamer)

4.2 De scheiding van de machten

Uitvoerende macht

• Ervoor zorgen dat wetten worden uitgevoerd/ nageleefd 
• Ministers verantwoordelijk

 

4.2 De scheiding van de machten

Rechterlijke macht

• Beoordeelt of overheid/burgers zich aan de wet houden
• Doet uitspraken bij conflicten
• Onafhankelijke en onpartijdige rechters

4.3 knelpunten in onze rechtsstaat

Overheid in een rechtstaat

• Orde te handhaven(rechtshandhaving)
• Rechten beschermen(rechtsbescherming)

Botsing tussen deze twee taken:

Dilemma van de rechtsstaat- De spanning tussen rechtshandhaving en rechtsbescherming.

4.3 knelpunten in onze rechtsstaat

Wanneer dilemma van de rechtsstaat leidt tot ongelijke behandeling = discriminatie of klassenjustitie

Klassenjustitie- Mensen uit verschillende sociale klassen en uit

verschillende etnische groepen worden verschillend behandeld

Huiswerk

Blz 41 t/m 49 

Opdracht 1 t/m 20