Les 2: 2.1 Griekse Stadstaten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

2.1 Griekse Stadstaten

De Oude Grieken

Wat gaan we doen?

0. Spullen: boeken, schrift, pen.

1. Woordspin maken

2. Uitleg + leerdoelen

3. Leerdoelen bespreken

4. Opdracht: sociale piramide of collage (kiezen)

5. Tijd over? Quiz

                 

                           A- Wat is een stadstaat?

                          B - Waarom stichtten de                                            oude Grieken koloniën?

                          C - Leg uit wat democratie is en                               wie in Athene binnen de                                                democratie mocht meedoen.

                          D - Benoem 2 verschillen tussen                               de Atheense democratie en die                                 van Nederland tegenwoordig.
                         E- Wat deden Atheners als hun
                            democratie bedreigd werd?
 
 

LEERDOELEN

Leg uit hoe de vragen beantwoord moeten worden.
'Een stadstaat is ....'
'De Grieken stichtten koloniën omdat...'

Teken een woordspin

Schrijf op wat je van de

 oude Grieken weet.

Tijd van Grieken en Romeinen:
3000 v. Chr - 500 n. Chr.

Griekse stadstaten: ca 800-300 v. Chr.

Het boek (Feniks) hanteert v/n. Chr ipv 'voor de gangbare jaartelling'. 

Vraag naar leerlingen: wat is 'Chr', wat betekent vóór en na. Welk getal is nu het meest recent. En eventueel: waarom Christus als maatstaf?

De tijd van de Grieken en Romeinen 

Tijdvak 2: Grieken en Romeinen.

Tijdvak: Grieken en Romeinen

Griekse 

stadstaten 

• Griekenland bestond nog niet als één land.

• Er waren steden die als landen werden bestuurd: bijvoorbeeld met een eigen koning

• Zo'n zelfstandige stad heet een polis (stadstaat)

Wie kent er een Griekse stadstaat?

Griekse 

stadstaten 

• Stadstaten werden op verschillende manier bestuurd

• Ze hadden wel vaak dezelfde 'Griekse' cultuur, taal en goden.

• De bekendste stadstaten waren Athene en Sparta.

Akropolis

Agora

De meeste mensen in een Griekse stadstaat leefden van de landbouw. 

Ze verbouwden vooral graan, druiven en olijven. Het was wel moeilijk om genoeg voedsel te verbouwen.    

GEBRUIK DE KAART

1. Waarom was het moeilijk  om voedsel te verbouwen?
2. Welke oplossingen kun je    bedenken voor dit probleem? 

Kenmerken van Griekse stadstaten.

Kolonies buiten Griekenland 

• Een kolonie is een gebied van een land buiten dat land.

• Griekenland is erg onvruchtbaar (slechts 20% is geschikt voor landbouw)

• Een mislukte oogst betekende al snel een hongersnood.

Kolonies buiten Griekenland

• Sommige Grieken trokken weg, op zoek naar een beter leven

• Met schepen voeren ze over de Middellandse Zee naar andere gebieden om daar te gaan wonen

• Rond 750 v. Chr. hadden de Grieken kolonies in Spanje, Italië en Turkije

Kolonies buiten Griekenland 

• Tussen de kolonies en het 'moederland' ontstond zoveel handel dat de Grieken rond 550 v. Chr. geen nieuwe kolonies meer stichtten.

• Door de Griekse kolonies raakte de mensen in het Middellandse Zeegebied bekend met de Griekse cultuur (zoals: mythologie, beeldhouwkunst, enz.)

Beantwoord nu leerdoel A en B

Sparta

• Een koning is de baas (monarchie)

• Oorlog en het leger zijn belangrijk

• Kinderen krijgen een zware, Spartaanse opvoeding

• Er zijn slaven

Democratie

• In Athene was het volk de baas. Dat noem je democratie.
• Er werd gestemd over belangrijke beslissingen.
• Dat was niet altijd zo geweest...

Athene

• Het volk is de baas (democratie)

• Oorlog en het leger zijn minder belangrijk

• Kinderen krijgen een opvoeding met veel kunst en cultuur

• Er zijn slaven

Democratie?!

• Niet helemaal...
• ...alleen mannelijke burgers (ongeveer 16% van de bevolking) 
• Je was een burger als je familie in Athene was geboren en voor de stadstaat kon en wilde vechten.
• Vrouwen, slaven en buitenlanders mochten niet meepraten.

Waarin verschilde de Atheense democratie met die van Nederland tegenwoordig?

Beantwoord nu leerdoel C, D en E.

Leerdoel E: Lees eerst de alinea 'het volk beslist' op blz 29.

Check

Leerdoelencheck

Maak de sociale piramiden van het oude Athene en Sparta.

1) Zoek uit wat een sociale piramide is (internet).
2) Beeld deze af (Ipad of tekenen)
3) Zoek op het internet op wie erin hoort en op welke plaats.

Maak een collage waar je iets uit het leven in het oude Athene of Sparta uitbeeldt. 

Hoe zag het leven eruit van...
1) Jongens
2) Meisjes
3) Vrije mannen
4) Vrije vrouwen
5) Onvrije mannen en vrouwen

Welk bestuur had de stad Athene?

1. Tirannie
2. Democratie
3. Aristocratie
4. Monarchie

Wat betekent democratie?

1. Een koning regeert
2. Het volk regeert
3. Een tiran regeert
4. Een kleine groep rijken regeert

I. Athene lag in Griekenland, Sparta niet.
II. Athene was een stadstaat, Sparta niet.

1. stelling I is juist, stelling II is onjuist.
2. stelling I is onjuist, stelling II is juist.
3. Stelling I en II zijn allebei juist
4. Stelling I en II zijn allebei onjuist

Wie mochten meebeslissen in de Atheense democratie?

1. slaven
2. vreemdelingen
3. vrouwen
4. mannen

In Athene kreeg je burgerrecht als...

1. Je in Athene geboren was
2. Je vader in Athene geboren was
3. Je beide ouders in Athene geboren waren
4. Je moeder in Athene geboren was

De naam van de persoon die het meest genoemd werd tijdens het schervengericht.....

1. Moest voor tien jaar in de gevangenis
2. Werd meteen vermoord
3. Werd voor tien jaar verbannen uit Athene
4. Mocht nooit meer in Athene komen

Geef één overeenkomst tussen de Atheense democratie en de democratie die wij in Nederland kennen.

Tot volgende keer!