H1.1 Gebergten ontstaan, gebergten verslijten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H1 - Landschappen

1.1 - Gebergten ontstaan, gebergten verslijten

• Laptop
• Boeken
• Aantekenmateriaal

Leerdoelen

- Je weet de verschillen tussen een jong en een oud gebergte

- Je begrijpt hoe uit oceaanbodem en vulkanisme bergen kunnen ontstaan

- Je kunt op een foto fossielen en het stollingsgesteente graniet herkennen 

Lezen

lees de teksten bij 1.1 in je boek

Subductie

De aardkorst beweegt!

Als je goed kijkt, zie je op bijna elk puzzelstukje een continent ligt

Oceaanbodem of berg?

• Verschillende soorten gesteenten in de Himalaya -> ook fossielen vanaf de zeebodem
• Hoe komen er fossielen van de zeebodem zo hoog in de bergen terug te vinden zijn? 

De oceaanbodem is onderdeel geworden van de Himalaya 

Ontstaan plooiingsgebergte

• Convergentie. 
• Twee continentale aardplaten botsen en duwen elkaar omhoog.

Aantekening

https:

Herhaling

Platen die naar elkaar toe bewegen

1. Convergent
2. Subductie
3. Transform
4. Divergent

1. Convergent
2. Subductie
3. Transform
4. Divergent

Welke plaatbeweging is dit?

1. Convergent
2. Subductie
3. Transform
4. Divergent

Vulkanisme

Subductie: 

Een zware (oceanische) plaat duikt onder een lichte (continentale) plaat.

De zware plaat smelt en 'brandt' zich door de aardkorst.

Aantekening

Zeebodem op 8km hoogte

1. De zee sluit zich tussen twee stukken land.
2. Dode planten en beestje zakken naar de zeebodem.
3. Rivieren brengen zand en klei naar deze zee.
4. Zand en klei wordt samengeperst tot gesteente.
5. Dit gesteente werd omhoog geduwd.
6. De oceaanbodem is onderdeel van het gebergte.

Fossielen

Bij welke plaatbeweging ontstaan vulkanen en bergen

1. Convergent
2. Divergent
3. Transform

Wat is een plooiingsgebergte

1. Gebergte bestaande uit zand
2. Gebergte dat is ontstaan door buiging van de aardkorst
3. Twee bergen die op elkaar botsen
4. Gebergte dat bestaat uit vulkanen

Wat ontstaat er als twee continentale platen tegen elkaar botsen?

1. Er ontstaat een vulkaan
2. Er ontstaan bergen en vulkanen
3. Er ontstaan plooiingsgebergte, maar geen vulkanen
4. Er ontstaan plooiingsgebergte en subductie

Steen uit vulkaan

• Niet alleen gesteente uit de oceaanbodem
• Ook gesteente dat omhoog is geduwd door enorme krachten waar vloeibaar materiaal uit de aardmantel gesteente omhoog heeft geduwd
• Magma -> stollingsgesteente -> graniet 

Jonge en oude gebergten

• Door allerlei processen worden gebergten ook weer afgebroken
• Uiteindelijk slijt een gebergte af tot een vlakte 
• hooggebergte 
•  Jong gebergte
• Oud gebergte

Wat zie je hier?

1. Fossiel
2. Graniet

Hoe ziet graniet er uit?

1. Zwart
2. Rood
3. onregelmatig gevlekt
4. Blauw

Als er vloeibaar materiaal omhoog wordt geduwd noem je dat ....

1. Vulkanisme
2. Aardbeving
3. Stollingsgesteente

Aan de slag (huiswerk)

blz. 8 en 9 vraag 3,4,5 en 6

Leerdoelen

- Je weet de verschillen tussen een jong en een oud gebergte

- Je begrijpt hoe uit oceaanbodem en vulkanisme bergen kunnen ontstaan

- Je kunt op een foto fossielen en het stollingsgesteente graniet herkennen