BS3: Het ademhalingsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Ademhaling & Verbranding

Basisstof 1: Stofwisseling

Basisstof 2: Verbranding

Basisstof 3: Het ademhalingsstelsel 

Basisstof 4: Ademhalen

Basisstof 5: Gezonde luchtwegen

Basisstof 6: Ademhaling bij dieren 

Lesplan

• Herhaling BS2: Verbranding
• Uitleg BS3: Het ademhalingsstelsel 
• Aan de slag 

De verbranding: waar gaan de stoffen heen?

Koolstofdioxide: ademhalingsstelsel

water: ademhalingsstelsel, uitscheidingsstelsel 

Opdrachten basisstof 2: Verbranding (OPDR6)

• Wilco is marathonloper. Hij traint altijd buiten, zowel in de zomer als in de winter. Wanneer kost een training hem meer energie: in de zomer of in de winter? Leg je antwoord uit. 
• In de winter kost de training meer energie, want de buitentemperatuur is dan lager. In het lichaam van Wilco moet dan meer energie worden vrijgemaakt om zijn lichaamstemperatuur op peil te houden.
• Bij grote lichamelijke inspanning stroomt minder bloed naar de meeste organen. Naar de spieren stroomt juist meer bloed. Leg dat uit.
• Bij grote lichamelijke inspanning moet in de spieren meer energie worden vrijgemaakt. Daarvoor hebben de spieren meer zuurstof en meer brandstof nodig. Die worden aangevoerd door het bloed. Er gaat daarom meer bloed naar de spieren, en minder naar de meeste andere organen.

• In afbeelding 4 zie je vijf reageerbuizen met daarin planten en/of dieren. Alleen buis 5 staat in het donker, alle andere buizen staan in het licht. Welke buis of buizen wordt glucose gemaakt? 
• Buis 1, 2 en 3
• In welke buis of buizen wordt glucose verbruikt?
• Buis 1 t/m 5
• In welke buis zit na een aantal uren de meeste zuurstof?
• Buis 2
• In welke buis zit na een aantal uren het minste koolstofdioxide?
• Buis 2 

Opdracht 8

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat de bouw is van het ademhalingsstelsel
• Wat de functie is van het ademhalingsstelsel
• Wat zijn de kenmerken bij het ademhalingsstelsel?
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over het ademhalingsstelsel?

Het ademhalingsstelsel

Bronchiën en luchtpijptakjes

De luchtpijp splitst in twee bronchiën. De bronchiën vertakken zich in steeds kleinere buisjes tot luchtpijptakjes.

• De longblaasjes nemen zuurstof op in het bloed en geven koolstofdioxide af aan de luchtpijptakjes. 
  

Neusholte

Waarom kan je beter door je neus ademen?

huig en strotklepje

Ademhalingsstelsel mens

Ademhalingsstelsel insect

Begrippen basisstof 3

• Bronchiën = ander woord voor longen 
• Middenrif = stevig, gespierd vlies dat de romp verdeelt in de borstholte en de buikholte 
•  neusslijmvlies = bedekt de neusholte en bevat cellen die slijm produceren, zodat de ingeademde lucht vochtig wordt. 
• trilharen = verplaatste het slijm met stofdeeltjes van de neusholte naar de keelholte. 
• strotklepje = sluit de luchtpijp af als je eet of drinkt 
• Huig = sluit de neusholte af bij het slikken
• luchtpijp = holle pijp met ringen die van het strottenhoofd naar de bronchiën loopt
• longblaasjes = hier vindt de gaswisseling plaats van koolstofdioxide en zuurstof in de bronchiën. 
• longhaarvaten = bloedvaten bij de longblaasjes die gaswisseling mogelijk maakt. 

Aan de slag 

• Wat? Maak opdracht 1 t/m 3 van basisstof 3
• Hoe? Zelfstandig 
• Hulp? Na 5 minuten (boek + buur + steek je vinger op)
• Tijd? Tot het einde van de les
• Klaar? Schrijf de begrippen van basisstof 3 in je begrippenschrift 
• Huiswerk = begrippen BS3 + opdr 1 t/m 3 van BS3