Les 31 - Wat is een rechtsstaat?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

WELKOM!

Ga naar  LessonUp.com en vul de code linksonder in. 

Gebruik je eigen naam!!!

Pak je boek!

Mag de politie iemand martelen om informatie te verkrijgen over een aanslag?

Ja, dat mag de politie altijd

Nee, dat zou nooit moeten kunnen

Democratische rechtsstaat

"Een staat waarin de macht door of namens het volk wordt uitgeoefend binnen de grondwet, zodat individuele grondrechten worden beschermd."

Extreem-links

links

midden

rechts

extreem-rechts

Orde

Vrijheid

Veiligheid

Privacy

Mensenrechten

6 beginselen

• Democratische wetten
• Machtenscheiding
• Grondrechten
• Onschuldpresumptie
• Legaliteitsbeginsel
• Gelijkheidsbeginsel 

Democratische wetten

• Het volk moet invloed hebben op de wetten 

Machtenscheiding (institutie)

• Trias politica
• De macht is verdeeld over verschillende personen

Grondrechten

• Voorkomen dat de meerderheid de minderheid onderdrukt
• Beschermen tegen een te machtige overheid

Grondrechten

Artikel 10 - 13: recht over privacy (onaantastbaarheid lichaam, briefgeheim, binnentreden woning verboden)

Artikel 14: recht op privébezit/verbod op willekeurig onteigenen

Artikel 18: Recht om in beroep te gaan, ook als je geen geld hebt

Bijzondere dwangmiddelen

       Huiszoeking              Afluisteren        Preventief fouilleren

      Langer dan 9 uur                                             Infiltreren 

"Buiten de gevallen bij" of "Krachtens de wet bepaald"

Leerdoel: De leerling kan uitleggen wanneer de politie gebruik mag maken van dwangmiddelen en wanneer er eerst toestemming van de rechter-commissaris of officier van justitie moet worden gevraagd. 

Wat ik doe: Ik leg uit dat wanneer de grondrechten van mensen ernstig worden aangetast, de politie om toestemming moet vragen aan de officier van justitie of rechter-commissaris voor het gebruik van bepaalde dwangmiddelen. Dit sluit aan bij de voorwaarde van de rechtsstaat dat de grondrechten zijn vastgelegd in de Grondwet. Je mag deze dus niet zomaar schenden. Voorbeelden hiervan zijn: het binnengaan van een woning (enkel als er een vermoeden is dat er iets heel ergs aan de hand is), afluisteren van telefoongesprekken en het aftappen van internetverkeer, preventief fouilleren (enkel bij veiligheidsrisicogebieden), een verdachte langer dan negen uur vasthouden (officier van justitie kan twee keer drie dagen verlengen), infiltratie (waarbij uitlokken verboden is). 

Kerntaken van de overheid 

• Rechtshandhaving: "De staat moet ervoor zorgen dat we ons aan de wet houden" (geweldsmonopolie)
  
• Rechtsbescherming: "Wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid"

Onschuldpresumptie (institutie)

Artikel 15: De overheid mag de vrijheid van mensen niet zomaar afpakken. 

Mensen zijn onschuldig tot het tegendeel bewezen is!

Legaliteitsbeginsel (institutie)

Artikel 16: Je bent alleen strafbaar voor zaken die in de wet staan

Gelijkheidsbeginsel (instituut)

• Iedereen is voor de wet gelijk en wetten gelden voor iedereen op dezelfde manier

Institutie: onafhankelijke rechtspraak

• Rechters oordelen onafhankelijk
• Rechters worden voor het leven benoemd
• Uitzondering: ernstige ziekte of onkunde  

Instellingen: 

• Rechtbank
•  Gerechtshof ('In hoger beroep')
• De Hoge Raad ('In cassatie')
• Het College voor de Rechten van de Mens (mensenrechten)

Opdrachten

10 minuten

Alleen (Duo's) 

Uitkomst: 

Bespreken (met het rad)

Klaar?:

Opdracht 13, vraag 1-4, 6 en 7

Opdracht:

Ga aan de slag met opdracht 14 (op blz. 177) 

(   )

Ik game wel eens meer dan drie uur per dag.

Eens

Oneens

(Als ik haast heb,) loop ik wel eens door rood bij het zebrapad.

Eens

Oneens

Ik zeg wel eens sorry, terwijl ik het eigenlijk niet meen.

Eens

Oneens

Als een vriend van mij online kritiek zou uiten op Rutte, ontvriend ik hem

Eens

Oneens

Leider

Social Credit System

• Betrouwbare en goede burgers!
• Beloning of straf op basis van gedrag

Goed gedrag:

• Bloed doneren
• De stad schoon houden
• De partij steunen

Slecht gedrag:

• Kritiek op de partij
• Teveel gamen
• Reservering afzeggen
• Oneerlijke recensie achterlaten 
• Nepnieuws verspreiden
• 'Onoprecht' je excuses aanbieden!!!!