KT1 pathologie KNO

• KT1 theorie
• MBO
• Studiejaar 1

AFP KNO pathologie

Les 5
Module 3A
Periode 1.3.

Lesdoelen

De student kan de ziektebeelden (genoemd in deze lessonup) van neus, keel en bovenste luchtwegen uitleggen en toepassen in bijbehorende casussen.

Lesinhoud

1. Herhaling vorige les

2. Theorie pathologie (verkoudheid, bloedneus, pseudokroep, rhinosinusitis, epiglottitis, ontsteking amandelen en keelpijn) 

3. Werken aan opdracht

4. Afronden en huiswerk

Herhaling vorige week 

Waaruit bestaat het oor?

1. auris externa, auris media, auris interna
2. buitenoor, middenoor, doolhof
3. Buitenoor, middenoor, slakkenhuis
4. Auris expliciet, auris impliciet

Wat is de functie van de buis van Eustachius?

1. Ademen
2. Infecties tegenhouden
3. Zorgen dat je je niet verslikt
4. Verdeling van de druk en verbind neusholte met middenoor

Hoe heet het slakkenhuis in het Latijn?

1. Auris
2. Cochlea
3. Incus
4. Malleus

Aandoeningen van de neus

corpus alienum = vreemd voorwerp

septumdeviatie = scheef tussenschot

conchahypertrofie = vergrote neusschelpen door chronische irritatie.

epistaxis = bloedneus

adenoidhyperplasie = vergrote
neusamandelen 

Behalve op bloedneus gaan we hier (nu) niet verder op in. 

Opdracht

De docent maakt groepjes, per groepje ga je opzoeken wat je aandoening inhoud en wat je er over kan vertellen (gebruik de lessonup op cumlaude voor info). Je krijgt 10 min om je in te lezen. Deze informatie vertel je per groep aan de rest van de klas. Je mag je eerst inlezen op internet, via boek en via de dia's. 

Docent maakt groepjes, personen die bij elkaar zitten, zodat we snel aan de slag kunnen. 

Per groep lees je je in, bereid je voor om te vertellen over: 

Bloedneus dia 11 - 13

Pseudokroep dia 14 -15

Bijholteontsteking (sinusitis) dia 16 - 18
Adenoïd dia 19 
Tonsillen dia 20 - 21
Epiglottitis dia 22 -23

Docent vult aan waar nodig!

Beide medicijnen vallen onder de groep decongestiva.

Wat is de hoofdwerking van deze middelen?

Bloedneus

(Epistaxis)

75% neusbloeding door onbekende oorzaak.

25% oorzaak:

- neuspeuteren, snuiten bij verkoudheid, warmte (bloed stroomt sneller), stollingsstoornis bloed, vreemde voorwerpen in neus (corpus alienum)

Behandeling bloedneus:
- de 5 adviezen

- dichtbranden

- neustampon

1 Ga zitten en snuit rustig je neus.

2 Buig je hoofd een beetje naar voren.

3 Knijp je neus 5 minuten of meer dicht.

4 Blijft je neus daarna bloeden? Knijp je neus dan 10 minuten dicht.

5 Bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost na een ongeluk of een klap op je neus. Of als je neus blijft bloeden.

https://www.thuisarts.nl/bloedneus/ik-heb-bloedneus

stollingstoornis bloed door:

• bloedverdunners
• NSAID's
• Pijnstillers uit aspirinegroep
• Bloedafwijkingen, bijv leukemie
• Vermindering bloedplaatjes door bijv bestraling of chemotherapie 

behandeling (KNO-arts)

• Dichtetsen d.m.v trichloorazijnzuur
• Dichtbranden hyfrecator (coagulatie) 
• Tampon (bv Merocel)

Pseudokroep - Laryngitis subglottica 

• Slijmvlies strottenhoofd zwelt op; 
• Treedt op bij jonge kinderen (1-5), geeft blafhoest, heesheid, piepen bij inademen
• Aanvallen treden meestal in de avonduren op
• Overdag weinig klachten. Vaak wel verkouden; 
  
• Rust en afleiding belangrijk
• Altijd controleren door arts

Bijholteontsteking (sinusitis)

Ontsteking van de bijholten.

Bijholten staan in verbinding via kleine kanaaltjes met de neusholte.

Oorzaken:

• Bacteriën, virussen, schimmels uit mondholte, neusholte, longen, ontstoken kies, tand, kaak
• Allergie

Bijholteontsteking (sinusitis)

Symptomen:

• drukpijn (vooral bij bukken), pijn (net als kiespijn), pijn tussen / achter / onder de ogen, pijn in achterhoofd
• rood en gezwollen neusslijmvlies, verstopte neus, loopneus
• veel neusslijm, geelgroen pus
• koorts, rillingen, ziek gevoel, algemene malaise

Bijholteontsteking (sinusitis)

Behandeling:

• stoominhalatie
• medicatie: neusdruppels bij verstopping, antibiotica, pijnstillers
• operatie: leegzuigen holten, verbreden afvoergangetjes, endoscopische neusbijholte-operatie (functional endoscopic sinus surgery, afgekort FESS)

Buis van Eustachius loopt van keelholte naar middenoor. Combinatie van vergrote neusamandel + kleine/nauwe buis bij kinderen geeft vaak de klachten.

Neusamandel alleen met camera te zien. Deze camera gaat in de neus (dieper dan Corona test). Is voor kinderen vaak pijnlijk en lastig om stil te zitten. Daarom vaak onder narcose gedaan.

Neusspray helpt NIET als neusamandel vergroot is, bij oorpijn.

Bij kinderen is de buis van Eustachius nog niet goed aangelegd (tot ong. 10 jaar). Hierdoor is deze korter en minder stijl naar beneden lopend. Er is meer bot en dus minder soepel. Vandaar dat vocht minder goed kan weglopen wat oorpijn kan geven.

Adenotomie is het verwijderen van de neusamandel

Over tonsillitis later meer (bij keelklachten) 

Volgende dia filmpje tonsillectomie 

Keelamandelen kun je zien. Neusamandelen niet. 

Keelamandelen:

Milde klachten: PCM

Ernstige klachten: Broxil (antibiotica)

Steeds terugkerende klachten d.w.z. 7x per jaar of 5x afgelopen jaar: operatie

De operatie duurt 30 sec. De techniek is sinds 110 jaar nooit veranderd.

www.zapp.nl

Even doorspoelen naar 19.10 (tonsillectomie) en kijken tot 20.23

Epiglottitis

• Ontsteking van het strotklepje -> zeldzaam door vaccinatie (hib) 
• Komt meestal voor bij jonge kinderen en is gevaarlijk
• Kind is ernstig ziek, benauwd, kan niet slikken slijm loopt uit mond, hoge koorts 
• Door zwelling strotklepje kan luchtpijp worden afgesloten (verstikking) 

 

Haemophilus influenzae type b

Epiglottitis

• Bijgeluiden bij inademing (inspiratoire stridor) 
• Houding naar voren leunend met gestrekte hals 
• Kwijlen, niet drinken 
• Patiënt moet snel naar het ziekenhuis worden verwezen 

Keelklachten

Waardoor kan men last hebben van zijn/haar keel?

Virus

Virus is meestal de oorzaak

o.a.

- Epstein Barr- virus 

(zelfde virus als van ziekte Pfeiffer)

- Coronavirus

- Adenovirus

keelpijn gaat onafhankelijk

Bacterie

Bacterie is soms de oorzaak

- Streptococ - bacterie

van oorzaak binnen 10 dagen over

Tonsillitis

Ernstige keelontsteking

- (ernstige) zieke indruk (koorts, beperkingen ADL)

- heftige keelpijn

- ernstige slikklachten

HA ---> evt antibioticum

 evt KNO ---> tonsilectomie

Peritonsillair Abces

Abces = met pus gevulde holte

Tonsil = Keelamandel

- Moeite met openen mond

- Moeite met slikken

HA --> evt antibioticum --> evt incisie door KNO-arts

Keelpijn bij ziekte van Pfeiffer

- Infectieziekte (Epstein Barr virus)

- Vooral jongvolwassenen

- Koorts, keelpijn, opgezette klieren, moeheid, ziek voelen.

- 95% verloopt subklinisch (zonder klachten)

- 1-2 % is/blijft langdurig moe

Roodvonk

- Streptococceninfectie (zeldzaam)

- Keelpijn, koorts, pijnlijke klieren in hals, soms braken en buikpijn. 

- Frambozentong en rode uitslag

Keelpijn bij verminderde weerstand

Bij bijvoorbeeld:

Chemotherapie of immuunziekte

Is een risicofactor. 

Alert zijn op gecompliceerd verloop van ziekte

Oorklachten bij kinderen

- OMA  = Otitis media acuta

(acute middenoorontsteking)

- OME = Otitis media met effusie 

Oorklachten bij volwassenen

- Cerumen

- Verkoudheid (ingetrokken trommelvlies)

- Otitis externa

- Othematoom

Otitis bij kinderen

Bij kleine kinderen soms geen lokale symptomen ⇨ inspectie trommelvliezen door ha. = OMA​

​

Prognose: ergste klachten over na 2 á 3 dagen​

​

 10% tot 20% kinderen in 1e levensjaar min. 3x OMA​

​

Soms beiden kanten; te merken aan duur pijn/koorts​

​

Risicogroepen

Bij risicogroepen eerder AB:​

​

• Kinderen < 2 jaar + 2e keer OMA​
  
• Patiënten met syndroom van Down​
• ​Patiënten met verhemeltespleet (palatoschisis)​
• Patienten met chronische aandoening

​

​

Klachten bij OMA

lokaal​
oorpijn, gehoorvermindering, oorsuizen​
loopoor​
algemeen​

koorts​, prikkelbaarheid, nachtelijke onrust, braken, verminderde eetlust​

Complicaties:

Chronische oorontsteking
hersenvliesontsteking
evenwichtsorgaan onsteking
aangezicht verlamming

Mastoiditis

 Ontsteking van slijm- en beenvlies van ruimten in bot achter gehoorgang (rotsbeenuitsteking)​

​

Complicatie: meningitis!​​

Alarmsymptoom: oor staat van oorschelp af​

Loopoor/ottoroe

als door OMA door druk van vocht in middenoor gaatje in trommelvlies ontstaat​

​

⇨ontstekkingvocht naar buiten = loopoor​

(s)lijmoren

Ter voorkoming van oorontstekingen worden soms kleine buisjes in het trommelvlies geplaatst met als doel om de druk in het middenoor te verlagen.

KNO-arts (dagopname)

Nadelen trommelvliesbuisjes:

Je maakt open verbinding. Vocht kan eruit maar bacteriën erin. Bijv. met zwemmen is deze kans groot. Met als gevolg geen pijn maar wel hinderlijk loopoor.

Ook is er een blijvend gat in trommelvlies na uitgroeien buisje. Dit gaatje gaat pas na ongeveer 10de jaar dicht omdat dan pas buis van Eustachius volgroeid is.

Huiswerk

Cumlaude: Opdracht allergische rhinitis maken.