Samenwerken met informele zorgvragers

• Verzorging
• Praktijkonderwijs
• MBO
• Leerjaar 2

Lesdag 4: Samenwerken met formele en   informele zorgaanbieders

Formele en informele zorg

Sofa model

het maken van een ecogram

Welke disciplines kom je tegen in het verpleeghuis en/of thuiszorg

Vormen van samenwerking binnen de formele zorg

• Afstemming
  
• Projectmatig samenwerken
  
• Wijkgericht samenwerken

Eerstelijnszorg is zorg waar de zorgvrager zelf zonder verwijzing naartoe kunt gaan. Dit kan behandeling zijn door de huisarts, tandarts, fysiotherapeut, maatschappelijk werker of wijkverpleegkundige.

Samenwerken in de eerstelijnszorg mag, als patiënten en verzekerden er beter van worden.

Afstemmen

Afstemming in de formele zorg is van belang voor het managen van verwachtingen van alle zorgvragers. 

• Afstemmingsafspraken tussen zorgverleners maken; wie doet wat en wie kan wat.
• Afstemmen om zorgvragers antwoord op vragen te geven.
• Uniformering van werkwijzen.
• Afstemmen om heldere verwijsprocedures en terugrapportageafspraken te maken.

doel: afstemmingsafspraken maken, wie doet wat, zelfde werkwijze hanteren.

Projectmatig samenwerken

De zorgverleners werken gezamenlijk toe naar een concreet resultaat op het gebied van preventie en/of zorg voor een specifiek probleem of specifieke doelgroep of bewoner. Er is sprake van een duidelijk begin en eind.

Waar denk je aan bij informele zorg?

Informele zorg

• Door bezuinigingen
• In kaart brengen door een sociale netwerkanalyse
• Sociale kaart

Wie?

• Mantelzorgers
  
• Buren, vrienden, familie enz.
  
• Vrijwilligers
  

Niet in aanmerking voor tuchtrecht, wel strafrecht.

Mogen onder voorwaarden verpleegtechnische handelingen uitvoeren.

Wat is de rol van de contactverzorgende/EVV er
bij informele zorg?

rol vd verpleegkundige:

Informatie en advies

Emotionele steun

Scholing

Passende respijtzorg

Praktische en materiële hulp

Wat is een mantelzorger?

Noem twee activiteiten die ook door een mantelzorger of een vrijwilliger kunnen worden uitgevoerd

Het SOFA MODEL

In het samenwerken met mantelzorgers heb je als zorgprofessional aandacht voor vier rollen van de mantelzorger. Dat noemen we ook wel samenwerken volgens het SOFA-model. 

sofamodel Vilans

h

Samenwerken

    Erken de mantelzorger als medehulpverlener.

    Betrek de mantelzorger bij het opstellen van het zorgplan.

    Bespreek wat de mantelzorger doet in zorg en ondersteuning.

    Geef info over zorg, ziekte, organisatie.

    Leer de mantelzorger vaardigheden.

    Zorg voor goed bereikbaar aanspreekpunt voor de mantelzorger.

 

Ondersteunen

    Bied een luisterend oor.

    Wees alert op (dreigende) overbelasting.

    Geef tips om zorg in te passen in eigen leven.

    Verwijs naar ondersteuningsmogelijkheden (gespreksgroep, respijtzorg, vrijwilligers).

    Geef info hoe mantelzorg vol te houden is (zorg delen met familie/vrienden

Faciliteren

    Realiseer je dat de mantelzorger in de eerste plaats kind, ouder, partner,    vriend is.
    Respecteer gewoontes van cliënt en mantelzorger.
    Hou rekening met privacy van cliënt en mantelzorger.
    Wijs de mantelzorger op het belang van eigen ontspanning.
    Denk mee hoe de mantelzorger en de cliënt belangrijke elementen in hun relatie kunnen voortzetten.

Afstemmen

    Benut kennis van de mantelzorger; vraag naar gewoontes.

    Informeer bij de mantelzorger naar wensen en feiten.

    Betrek de mantelzorger bij beslissingen.

    Vraag de mantelzorger advies bij problemen en veranderingen.

    Houd regelmatig contact met de mantelzorger.

    Vraag naar grenzen en manage verwachtingen.

    Neem klachten serieus

Het SOFA-model in verschillende fases

1. Contact in de beginfase 
2. Contact in de dagelijkse praktijk
3. Contact in de laatste fase

SOFA-model geeft richting aan je handelen

Bespreek in een tweetal:

Zet 4 mantelzorgers van de woning/afdeling waar jij werkzaam bent op een rijtje.

Maak vier kolommen volgens het SOFA-model

Deel de mantelzorgers volgens het SOFA-model in, zoals jij ziet wat hun behoefte is.

Welke activiteiten kun je vanuit de rol van EVV-er/contactverzorgende bieden bij de verschillende rollen.

Kies 4 mantelzorgers die jij lastig vindt om mee om te gaan. Bedenk samen welke activiteiten je kan inzetten om mee te beginnen.

Wat zijn de symptomen van een overbelaste mantelzorger?

Welk meetinstrument kan je hier voor inzetten?

Lichamelijk: Onder meer hoofd- of buikpijn, verhoogde bloeddruk, hyperventilatie, pijn in nek, schouder of rug, duizeligheid, toenemende vermoeidheid, afnemende eetlust of juist vraatzucht.

Psychisch: Onder meer schaamte- en schuldgevoelens, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, lusteloosheid, slaapproblemen, snel geëmotioneerd zijn, piekeren.

Gedragsmatig: Onder meer rusteloosheid, chaotisch, onverdraagzaam, agressief, verwaarloosd uiterlijk, meer roken en drinken, gebruik van kalmerende of stimulerende middelen.

Lichamelijk

Onder meer hoofd- of buikpijn, verhoogde bloeddruk, hyperventilatie, pijn in nek, schouder of rug, duizeligheid, toenemende vermoeidheid, afnemende eetlust of juist vraatzucht.

Psychisch

 Onder meer schaamte- en schuldgevoelens, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, lusteloosheid, slaapproblemen, snel geëmotioneerd zijn, piekeren.

zorgtriade

zorgtriade: communicatie op basis van gelijkwaardigheid 

Bespreek in 3 tallen:

Waarin herken je in de visie van jouw organisatie de ZORGTTRIADE?

Wat herken je van de ZORGTRIADE op jouw werkplek?

Hoe zie je de rol van de GVP in de ZORGTRIADE?

Hoe kun je afstemmen in gesprek met de mantelzorger? 

- Stel open vragen op alle samenwerkingsgebieden van het SOFA-model 

- Laat de mantelzorger de vragenlijst:
'Ervaren Druk door Informele Zorg ' invullen

Ecogram

Een sociaal netwerk is belangrijk voor de vervulling van iemands basisbehoeften.

uit onderzoeken:

• helpt bij stress
• preventief tegen depressie, 
  
• Vergroot maatschappelijke kansen van mensen
  
• belangrijk bij het verwerken van ernstige of traumatische gebeurtenissen.
  
• Het stelt mensen in staat anderen te helpen en daardoor voor zichzelf en anderen iets te betekenen.
  

Ecogram maken

Een ecogram heeft de vorm van een ster. 

Je tekent een cirkel in het hart van het schema. 

De rondjes staan voor de persoonlijke contacten van de bewoner

Ecogram maken

Meestal gaat het om een aantal vaste gegevens;

• Gezin van herkomst (G)
• Overige familieleden (F)
•  Vrienden (V)
• Oude buren, collega’s en kennissen (K)  
• Buren (B)
• Medebewoners (M)
• Raadslieden (R)
• Zorgverleners (Z)

Ecogram maken

De cirkels worden via een lijn verbonden met het hart

Er zijn drie soorten lijnen:

Elke lijn is ook met een pijn gericht:

• Van de zorgvrager naar de ander
• Van de ander naar de zorgvrager
• En wederzijds (twee pijlen)

Ecogram maken

Invullen bij elk contact:

P= Praktische steun (materiële functie) 

A= Advies (informatiefunctie) 

G= Gezelschap (aansluitingsfunctie)

E=Emotionele steun (affectieve functie)

Aan de slag

Je gaat een eigen ecogram maken van een 

bewoner waar jij zorg voor draagt.