2.10 Brazilië: duurzame energie

• aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

leerdoelen

Je weet op welke manieren Brazilië zorgt voor een duurzame energievoorziening.

Je begrijpt waarom ook aan duurzame energie nadelen zitten.

Je kunt op kaarten en op foto’s verschijnselen herkennen met betrekking tot de winning, het transport en de productie van energie.

Begin 2014 viel er zo weinig regen in São Paulo dat de waterreservoirs droogvielen. Sommige wijken zaten maanden zonder water. Met mazzel kon je één keer per week een minuutje douchen! En hoe spoel je dan het toilet door?

Ook de stroom dreigde uit te vallen, want voor een waterkrachtcentrale is een lege rivier niet heel handig.

Duurzaam betekent dat je milieuvriendelijk werkt op een manier die geen schade oplevert voor de toekomst. Brazilië is met de waterkrachtcentrales en biobrandstoffen al behoorlijk duurzaam bezig. Maar het kan nog beter. 

Duurzame energievoorziening

+++++++++

Thermische centrales die gebruikmaken van olie, gas en kolen zijn verplicht om bomen te planten om zo hun CO2-uitstoot te compenseren.

+++++++++

Er is ook gekeken naar duurzame manieren van energietransport. In de deelstaat São Paulo (het hart van de suikerrietteelt) ligt inmiddels een ondergronds netwerk van pijpleidingen dat ethanolraffinaderijen en belangrijke distributiecentra met elkaar verbindt. Door de pijpleidingen kan per uur meer dan twee miljoen liter ethanol gepompt worden. Dat scheelt een hoop ritjes met tankwagens!

+++++++++

Om de elektriciteitsvoorziening veilig te stellen blijft er gebouwd worden aan nieuwe waterkrachtcentrales, vooral in het noorden van het land.

+++++++++

Windenergie is de snelste groeier. Het levert nog maar zo’n 5 procent van de stroom, maar sinds 2015 neemt het aantal windmolens razendsnel toe.
De meeste parken liggen langs de windrijke noordoostkust, maar ook in het zuidoosten verschijnen steeds meer windmolens.

--------------

Toch is er op die duurzame energiebronnen ook wel wat aan te merken. 

Bekijken vanuit verschillende invalshoeken

Natuurlijk (fysiek landschap / milieu)
Sociaal-cultureel (mensen)
Economisch (prijs / kosten / import/ export)
Politiek (organisatie / afhankelijkheid)

Nadelen waterkracht

1. Ontstaan van een stuwmeer (veel ruimte nodig)
2. Bedreiging inheemse bevolking
3. Bedreiging natuur 
4. Vissen kunnen niet meer door de rivier zwemmen

Voor

Na

Gekeken vanuit de dimensies is een waterkrachtcentrale door de lage CO2-uitstoot milieuvriendelijk te noemen
(natuurlijke dimensie).
Maar als er voor de aanleg van zo’n centrale grote groepen mensen gedwongen worden om te verhuizen, is dat niet zo fraai (sociaal-culturele dimensie).

akkers

Wat wordt er verbouwd op de akkers? 
Want hoe duurzaam is een biobrandstof op basis van suikerriet als er voor de verbouw eerst bos gekapt moet worden? Of als er bij de teelt gebruik wordt gemaakt van pesticiden en kunstmest?

Het verdwijnen van
tropisch bos is een
....... dimensie

1. natuurlijke
2. politieke
3. sociaal-culturele
4. economische

Waarom wil men nu juist meer de grond van het regenwoud gebruiken voor akkers?

Hoe noem je de elektriciteit die is opgewekt door een waterkrachtcentrale?

In welke regio kan in totaal de meeste hydro-elektriciteit opgewekt worden?

1. Noorden
2. Zuiden
3. Oosten
4. Westen

Op welke drie duurzame energiebronnen zet Brazilie in voor de toekomst?

1. Wind-energie, zonne-energie en waterkracht
2. Suikerriet, oliepalm en uranium
3. Uranium, wind-energie en waterkracht
4. Waterkracht, oliepalm en suikerriet

Het kappen van de bossen heeft ertoe geleid dat bepaalde vogelsoorten nu bedreigd worden in hun bestaan.

1. natuurlijke
2. politieke
3. sociaal-culturele
4. economische

Door het produceren van bio-ethanol is ons land zelfstandiger geworden. We zijn minder afhankelijk van Venezuela, een grote olie-exporteur.

1. natuurlijke
2. politieke
3. sociaal-culturele
4. economische

Dankzij de inkomsten uit de ethanolproductie kan ik mijn kinderen naar school sturen.

1. natuurlijke
2. politieke
3. sociaal-culturele
4. economische

De export van bio-ethanol levert Brazilië veel inkomsten op.

1. natuurlijke
2. politieke
3. sociaal-culturele
4. economische

Huiswerk

Lees blz. 62 en 63.
Maak de opdrachten online
van 2.10