Paragraaf 4. Schaalniveaus

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Schaalniveaus

Hoofdstuk 3. Arm en rijk

Paragraaf 4

Leerdoelen

• Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie.
• Je kent de kenmerken van het centrum, semiperiferie en periferie in de wereld.
• Je kunt het verschijnsel centrum-periferie op de vijf schaalniveaus beschrijven.
• Je begrijpt hoe ontwikkelingen op verschillende schaalniveaus elkaar beïnvloeden.

Centrum

• Rijke landen
• Hoog opgeleide mensen
• Ook in deze landen verschil in welvaart
• Machtigst in wereldeconomie
• Europa, Noord-Amerika, Oceanië en Japan

Semi-periferie

• Hoort niet bij het centrum en de periferie
• Vroeger periferie, nu snelgroeiende industrie
• Opkomende landen als Brazilië, Rusland, India en China
• Grote verschillen tussen arm en rijk
• Bevolking redelijk goed opgeleid

Periferie

• Worden ook wel ontwikkelingslanden genoemd
• Snelgroeiende steden
• kleine groep, rijke mensen
• Vaak veel corruptie
• Groot deel van de bevolking is zelfvoorzienend
• Grondstoffen en landbouwproducten

Zal deze foto genomen zijn in een centrum, perifeer of semi-perifeer land?

1. Centrum
2. Semi-perifeer
3. Perifeer

Zelfs binnen een stad kan je onderscheid maken tussen het centrum en de periferie.
Welk deel van Amsterdam zou je als centrum aanduiden?

A: De Zuidas     B: De Bijlmer     C: De Dam 

1. 
2. 
3. 

Ook Nederland kan je onderverdelen in het centrum en de periferie. Geef aan welk deel van NL onder centrum valt en welke onder periferie.

Geografische schaalniveaus

Mondiaal schaalniveau

    - de hele wereld

Continentaal schaalniveau

    - een werelddeel

Nationaal schaalniveau

    - een land

Regionaal schaalniveau

    - een gebied

Lokaal schaalniveau

    - een plaats

Wisselen van schaalniveau

• Inzoomen
  

    - van dichterbij bekijken

    - kleiner gebied

    - meer details

● Uitzoomen

    - van verder weg bekijken

    - groter gebied

    - minder details

    - relatie met andere gebieden

Schaalniveaus beïnvloeden elkaar

• Nationaal niveau beïnvloedt regionaal niveau

    - Nederland: continentaal en mondiaal centrumland

       - periferie binnen Nederland is ook van hoog niveau

    - Arme landen: periferielanden

       - periferie binnen arme landen van nog lager niveau

• Lokaal/regionaal niveau
  

    beïnvloedt nationaal niveau

    - voorbeeld: haven van Rotterdam

Welk schaalniveau

1. Lokaal
2. Regionaal
3. Nationaal
4. Continentaal

Welk schaalniveau

1. Lokaal
2. Regionaal
3. Nationaal
4. Continentaal

Regionaal schaalniveau is..?

1. Verschijnselen binnen een regio
2. Verschijnselen binnen een dorp
3. Verschijnselen binnen een stad
4. Verschijnselen binnen een land

Een ingenieur uit Groningen vertrekt naar Eindhoven om te gaan werken bij een Brainportbedrijf. Over welk schaalniveau gaat het hier?

1. Regionaal
2. Continentaal
3. Nationaal
4. Lokaal

Als ik een verschijnsel van dichtbij wil bekijken dan....

1. Zoom ik uit
2. Zoom ik in

Welke 5 geografische schaalniveau zijn er? En zit deze op volgorde van groot naar klein

Leerdoelen

• Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie.
• Je kent de kenmerken van het centrum, semiperiferie en periferie in de wereld.
• Je kunt het verschijnsel centrum-periferie op de vijf schaalniveaus beschrijven.
• Je begrijpt hoe ontwikkelingen op verschillende schaalniveaus elkaar beïnvloeden.

Aan de slag!

Maken opdrachten paragraaf 4

Klaar?: Maak de test jezelf