This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.
Lesson duration is: 60 min
Items in this lesson
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Slide
Slide 3 - Slide
Vak: Geschiedenis
Welke onderwerpen?
Tien tijdvakken
Toetsen
Maar ook praktische opdrachten
Slide 4 - Slide
Ons volkslied
Het Wilhelmus
Slide 5 - Slide
www.npostart.nl
Slide 6 - Link
Slide 7 - Video
De tekst van het Wilhelmus:
Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij, onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.
Slide 8 - Slide
De 80-jarige oorlog
Duurt hoeveel jaar?
Oorlog tussen Spanje en Nederland
Filips II en Alva (Spanje)
Willem van Oranje (Nederland)
De reformatie
Minder macht van de edelen
Slide 9 - Slide
Plakkaten tegen ketters
In de Nederlanden hadden de protestanten ook aanhangers gekregen.
Filips II wilde dat zijn onderdanen katholiek waren. Daarom vaardigde hij plakkaten (wetten) uit aan de protestanten.
Filips II zag de protestanten als ketters.
Slide 10 - Slide
De Beeldenstorm
1566
Na een oproep, van protestantse predikanten, om de beelden in de kerken te verwijderen, worden honderden kerken vernield en geplunderd.
Deze Beeldenstorm werd overigens niet alleen gedaan door fanatieke protestanten, maar ook door arme en hongerige katholieken en relschoppers.
Slide 11 - Slide
Filips II is woedend!
Filips II stuurt zijn beste generaal, Alva, met 10.000 soldaten, om af te rekenen met de Beeldenstorm
Filips II heeft Alva de opdracht gegeven een einde te maken aan de opstand en de 'Beeldenbrekers' te straffen, ongeacht hun rang.
Hij richt een rechtbank om de beeldenstormers/protestanten te straffen.
Sommige edelen, zoals Willem van Oranje, vluchtten uit de Nederlanden.
Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel, hertog van Alva, was één van de succesvolste generaals van Karel V en Filips II. Voor hen had hij al veel belangrijke veldtochten gewonnen.
Hij was al 60 jaar, voor die tijd een hoge leeftijd, toen hij landvoogd van de Nederlanden werd.
Slide 12 - Slide
Slide 13 - Video
De Opstand begint
1568-1572
Met terreur maakt Alva de bevolking bang. Dat werkt: vrijwel niemand durft in opstand te komen of geld te geven aan Willem van Oranje.
Hij wil de legers van Alva aanvallen en de Nederlanden bevrijden.
Hoewel de Slag bij Heiligerlee (1568) een succes is, mislukt de aanval volledig en moet Willem van Oranje verslagen terug naar Duitsland.
Slide 14 - Slide
Succes voor de opstandelingen 1572-1579
In 1572 probeert Willem van Oranje opnieuw de legers van Alva aan te vallen.
Hoewel het niet helemaal volgens plan verloopt, is er succes:
Op 1 april 1572 veroveren de Watergeuzen de stad Den Briel
Vanaf dat moment durven meer steden voor de Prins van Oranje te kiezen, en hem ook (met geld) te steunen
Dit is een mooi plaatje, maar het is wél ruim 400 jaar na de inname van Den Briel door de Watergeuzen gemaakt. Hierdoor klopt de gebeurtenis wél, maar heeft de tekenaar er misschien zelf veel bij verzonnen.
Kijk daarom altijd goed wanneer de bron is gemaakt én waarom de maker de bron heeft gemaakt.
Slide 15 - Slide
Slide 16 - Video
Belegerd en uitgemoord
Kiezen voor de Prins was voor de steden gevaarlijk
De legers van Alva deden er alles aan om een stad terug te veroveren voor de koning van Spanje
Steden werden maandenlang belegerd en als een stad zich overgaf, vaak uitgemoord, zoals Naarden, Haarlem en Oudewater.
Leiden en Alkmaar hadden wel geluk en werden ze ontzet.
Bloedbad van Naarden (2)
Ook kwamen vanuit de naburige dorpen mensen naar Naarden, de straten van Naarden waren gevuld met handelaren om de geroofde buit op te kopen. De plunderende soldaten verkrachtten daarbij de vrouwen en meisjes.
Toen staken ze de hele stad in brand, om verstopte burgers te dwingen hun schuilplaatsen te verlaten. Deze burgers werden met dolken en vleesbijlen vermoord. Diegenen die verzet boden werden doodgemarteld, omringd door lachende soldaten. Men tapte bij de slachtoffers het bloed af en dronk dat als wijn.
Lambertus Hortensius moest getuige zijn van de moord op zijn zoon, waarbij een Spaanse soldaat zijn zoons hart uitsneed en bij hem in het gezicht wierp. Ongeveer honderd burgers die nog door de besneeuwde weiden wisten te ontsnappen vielen alsnog in Spaanse handen, zij werden naakt aan hun voeten in bomen gehangen om dood te vriezen.
Bloedbad van Naarden (1)
Nadat de stad Naarden zich had overgegeven aan de Spanjaarden, beloofden de Spaanse troepen dat ze de bevolking met rust zouden laten. Dat deden ze niet...
De Spaanse bevelhebber Romero nodigde de inwoners uit in het stadhuis in gebruik. Er hadden zich daar ongeveer vijfhonderd mensen verzameld. Op dat moment sloegen de deuren open en verschenen Spaanse musketiers. Ze vuurden hun musketten op de dichte massa en sloegen de overgebleven mensen neer met het zwaard en degen.
Veel van hen waren de toren ingevlucht en luidden de klok. De Spanjaarden dreven er de spot mee en staken de kerktoren daarna in brand, de slachtoffers, dood en levend verteerden tot as. De Spanjaarden vermoordden binnen enkele minuten bijna alle inwoners.
Toen drongen de Spanjaarden de huizen binnen. Burgers werden neergeschoten, hun huizen geplunderd, bewoners werden gedwongen de buit naar het Spaanse kamp te brengen, nadien werden zij als "dank" gedood.
Slide 17 - Slide
Willem van Oranje vogelvrij
- Filips II was klaar met Willem van Oranje
- Hij verklaarde in 1580 Willem van Oranje vogelvrij
- Willem van Oranje publiceerde een Apologie (verweerschrift) om zichzelf te verdedigen
- 1584: Willem van Oranje wordt doodgeschoten door Balthasar Gerards in Delft.
Slide 18 - Slide
Slide 19 - Video
Quiz
Slide 20 - Slide
Hoelang duurde de 80-jarige oorlog?
A
80 jaar
B
75 jaar
C
84 jaar
D
39 jaar
Slide 21 - Quiz
Hieronder staan vier uitspraken over het Wilhelmus. Noteer de letters van de juiste uitspraak!
A
Het is een eerbetoon aan Filips.
B
Het is meteen ons volkslied geworden.
C
Het is een kort lied met een couplet.
D
Het lied gaat over de opstandsleider tijdens de 80-jarige oorlog.
Slide 22 - Quiz
De 80 jarige oorlog was tegen welk land?
A
Frankrijk
B
Portugal
C
Spanje
D
Engeland
Slide 23 - Quiz
Willem van Oranje ging de Opstand pas winnen toen......
A
de steden gingen helpen.
B
de geuzen gingen helpen.
C
de Spanjaarden gingen helpen.
D
de Fransen gingen helpen.
Slide 24 - Quiz
Willem van Oranje werd door Filips II vogelvrij verklaard. Wat wordt er bedoeld met 'vogelvrij?'