10.4 Ziek van de liefde

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Ziek van de liefde

Lesprogramma

• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Huiswerk

Er bestaat maar één soort relatie

1. Waar
2. Niet waar

Monica was vorig jaar verliefd op Tom, nu is ze verliefd op Irene.
Wat is Monica waarschijnlijk?

1. Homoseksueel
2. Heteroseksueel
3. Biseksueel

Leerdoelen

• Je leert wat soa’s zijn, wat je eraan kunt doen en hoe je ze kunt voorkomen.

SOA

Wat zijn soa's?

Soa: seksuele overdraagbare ziekte / geslachtsziekte

• Infectieziekten die je door seks kunt krijgen.
• besmettelijk  -> veroorzaakt door bacteriën en virussen.
• bacteriën en virussen doorgegeven via:

1. sperma
2. vocht uit vagina
3. bloed
4. contact tussen slijmvliezen (zitten op penis, in de vagina, in de anus en in de mond)

Wat zijn soa's?

• Soa vaak overgedragen door onveilig vrijen.

1. seks zonder condoom -> enige voorbehoedsmiddel dat beschermt tegen soa's.

• Hepatitis B, syfilis en hiv kan ook overgedragen worden

1. via bloed
2. moeder op kind tijdens zwangerschap, geboorte en via borstvoeding.

• Geen soa van het aanraken van wc-bril, uit zelfde glas drinken of van het aanraken van deurknop.

1. Via kleren, lakens of handdoeken kan je schaamluis en genitale wratten oplopen.

Wat zijn soa's?

Hoe kun je besmet raken met een soa?

• Via geslachtsgemeenschap
• Via bloed
• Van moeder op kind

SOA's

Wie kent er een paar

• Top 3
  

1. Chlamydia 
2. Gonorroe 
3. Genitale wratten 

Chlamydia

• Veroorzaakt door bacterie
  
• Herken je door afscheiding uit penis of vagina 
• of door branderig gevoel bij plassen
• Mogelijke gevolgen: ontstoken eileiders
• en kans op onvruchtbaarheid

• Zeer besmettelijk!!!
• Door vaginale, anale en orale seks (slijmvliezen)
• 30% tot 60% heeft geen symptomen!!!

Gonorroe (druiper)

• Veroorzaakt door bacterie
  
• Herken je door afscheiding uit penis of vagina 
  
• of door branderig gevoel bij plassen
  
• Mogelijke gevolgen: onvruchtbaarheid

• Zeer besmettelijk!!!
  
• Door vaginale, anale en orale seks (slijmvliezen), maar ook via handen...
  
• 30% tot 60% heeft geen symptomen!!!
  

Genitale wratten

• Veroorzaakt door virus
  
• Herken je door wratjes rond en in de geslachtsorganen
  
• Verder niet gevaarlijk, maar je komt er bijna niet weer vanaf!!!

Wat moet je doen als je een soa hebt?

Soa geeft volgende klachten:

1. afscheiding uit de penis of vagina
2. jeuk of branderig gevoel (bij het plassen)
3. blaasjes, wratjes of zweertjes rond en in de penis of vagina.

• Soa? -> direct naar huisarts of Centrum Seksuele Gezondheid.
• Soa-test: dokter onderzoekt of je een soa hebt.
• Heb je Soa? -> altijd doorvertellen met wie je seks hebt gehad.

Wat moet je doen als je een soa hebt?

Ga naar de:

huisarts

GGD

Vaak klachten als: afscheiding uit penis of vagina, jeuk of branderig gevoel bij het plassen.

Hoe voorkom je een soa?

Veilig vrijen -> kans op soa kleinst:

1. elkaar  strelen, tongzoenen, knuffelen, elkaar met de hand bevredigen of jezelf bevredigen.
2. Bij geslachtsgemeenschap altijd een condoom gebruiken.

• klinkt simpel -> toch veel soa-infectie:

1. denken dat degene met wie je vrijt geen soa heeft.
2. je bent te verliefd en denkt er niet aan.
3. Je vindt vrijen met condoom onprettig
4. Je vindt het lastig om over een condoom te beginnen.

Hoe voorkom je een soa?

Veilig vrijen

Condoom gebruiken

acquired immuno-deficiency syndrome (verworven immuundeficiëntiesyndroom), afgekort AIDS. 

• Aidsvirus / hiv-virus  of humaan immunodeficiëntievirus 
  
• Seropositief
• Valt witte bloedcellen aan --> vernietigt die en vermeerdert zichzelf
• Je spreekt van aids wanneer je afweer is afgebroken en allerlei ziekten krijgt 

Wat is aids?

Aids: soa dat nog niet te genezen is.

• komt door hiv -> aidsvirus
• hiv in bloed -> seropositief

1. besmet, nog niet ziek.
2. symptomen kan jaren duren voordat je krijgt.
3. maakt witte bloedcellen stuk.

• Seropositief -> hiv-remmers

1. zorgt dat symptomen pas later komen.

Wat is aids?

Veroorzaakt door het hiv

Als je besmet bent maar nog niet ziek, ben je seropositief

Waarom worden meisjes ingeënt tegen HPV?

(Humaan papillomavirus)

Waarom worden meisjes ingeënt tegen HPV?

HPV: veel voorkomen virus en wordt overgedragen door seksueel contact.

• meer dan 100 typen van het virus.
• meer dan 10 typen -> baarmoederhalskanker
• 8 op 10 mensen raken besmet

1. virus niet alleen op penis en in vagina, maar ook op de huid eromheen.

• Meestal ruimt lichaam HPV op.

1. soms blijft het virus in je lichaam -> na 15 jaar baarmoederhalskanker
2. meisjes van 13 jaar oud worden ingeënt -> lichaam herkent virus en ruimt gelijk op.

Huiswerk

Leren en maken 10.4