Herhaling H4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Plattegrond CM3D

Bureau

Plattegrond CM3C

Bureau

Regels in de klas

Tijdens de les

- Kom op tijd!

- Je telefoon in je kluis.

- Kom rustig binnen, ga zitten, pak je spullen en zet je tas op de grond.

- Laat een actieve leer- en werkhouding zien.

- Zorg dat je spullen voor school in orde zijn (huiswerk).

- Besteed aandacht aan je huiswerk (huiswerkcontrole)

- Water drinken mag / waterfles vooraf invullen, eten niet.

Spullen/HW niet in orde: 1e: waarschuwing, 2e: Strafwerk, 3e: Dubbele strafwerk, 4e: Blokweek

Bronnen van energie

H4 Energie in Nederland

4.1 Soorten energiebronnen

1. Fossiel/hernieuwbare energiebron
2. Primaire / secundaire energiebron
3. Grijze / groene energiebron

4.2 Fossiele energiebronnen

• Gevormd door planten- en dierenresten 
• Ook wel genoemd: grijze energie

Voordeel =>

• Goedkoop 

Nadeel =>

• voorraad is uitputbaar/raakt op
• bij de verbranding komen broeikasgassen vrij

Steenkool/bruinkool

4.4 Kernenergie

• Energie door splitsing uranium-atomen

Voordelen =>

• Uranium is goedkope grondstof
• Uranium is op veel plaatsen te vinden
• Er komen geen broeikasgassen vrij

Nadelen =>

• Radioactieve straling
• Radioactief afval -> halfwaardetijd
• Uranium is grondstof voor atoombommen
• Splitsing atomen erg gevaarlijk -> bij fout grote ramp

In Nederland zijn 3 kerncentrales:

- Borssele: hier wordt energie opgewekt

- Putten (niet voor energie)

- Delft (voor onderzoek)

Hakfwaardetijd => de tijd die radioactieve straling nodig heeft om helft van de waarde aan radioactiviteit te bereiken.

4.4 Duurzame energiebronnen

📌   Andere namen: hernieuwbare energiebronnen, groene energie,

       schone energie.

Voordelen:

• raken nooit op
• geen broeikasgassen
  

Nadelen:

• productie is niet constant
• bij piekmomenten niet genoeg voorraad
• vaak duur in aanschaf installaties

• Windkracht
  
• Waterkracht
  
• Zonnewarmte
  
• Aardwarmte
  
• Biomassa
  

4.4 Windenergie

• Windmolenparken
• meestal op land, vooral aan de kust
• soms op zee = offshore windpark (veel in aanbouw)

Nadeel windenergie -> 

• horizonvervuiling
• lawaai
• Waait niet altijd

4.4 Waterkrachtenergie

• energie door stromend water
• energie door vallend water
• door een stuw of dam te bouwen
• energie door eb en vloed

--> voorwaarde = reliëf (gebergtes)

Nadeel:

Mensen/dieren moeten verhuizen

Stuwdam 

Alleen bij genoeg reliëf zinvol

Stromend water levert ook energie op

In Nederland bij de plaatsen Lith, Linne en Maurik staan centrales om deze energie op te vangen

Energie door het bewegende water bij eb en vloed. Deze vorm van energie wordt in Frankrijk gebruikt bij St Malo. De energie wordt omgezet in een getijdencentrale

4.4 Zonne-energie

• zonnepaneel vangt energie op
• zonnecollector verwarmt hiermee water

Nadeel =>

• geeft alleen energie als de zon schijnt

4.4 Aardwarmte: Geothermische energie

• warmte uit warmtereservoirs diep in de bodem, bv bij vulkanen
• de hoofdstad van IJsland, Reykjavik, wordt met aardwarmte verwarmd

4.4 Biomassa

• belangrijkste 'duurzame' energiebron in Nederland -> goedkoop
• de helft van de groene energie in NL komt van biomassa
• planten- en dierenresten
• bv hout, groente/tuinafval, mest
• er komt geen extra CO2 in de lucht

=> door verbranding in electriciteitscentrale wordt energie opgewekt 

=>  stadsverwarming

4.5 Energietransitie

Overgaan van fossiele naar duurzame energiebronnen

- Waarom gaat dit niet zo makkelijk? Waar maken landen gebruik van? Hoeveel energiebronnen hebben ze?

Aan de slag

Opdrachten die in totaal gemaakt moeten worden:

4.1:3b, 5ac, 6

4.2: 2, 4a, 5abde

4.3: 2abd, 4

4.4: 3a, 5ab, 6bc

4.5: 2ab, 5

Examentraining

Pagina 99-101

Opgave 1 t/m 7

Wind is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Olie is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Aardwarmte is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Waterkracht is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Aardgas is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Uranium is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Voor het opwekken van welk soort energie wordt uranium gebruikt?

Hieronder staan vier energiebronnen die in Nederland worden gebruikt. Zet ze in de volgorde van de energiebron die het meest wordt gebruikt tot de energiebron die het minst wordt gebruikt. 

1

2

3

4

Biomassa

Fossiele energie

Windenergie

Zonne-energie

Zowel uit steenkool als uit aardolie kan aardgas vrijkomen

Waar

niet waar

Waarom is het lastig om te voorspellen wanneer de voorraden fossiele brandstoffen op zijn?

1. Er worden nog altijd winbare nieuwe voorraden ontdekt
2. Er zijn moeilijk winbare bronnen die mogelijk in de toekomst wel winbaar zijn
3. De vraag naar fossiele brandstoffen is onzeker
4. Antwoord A, B en C zijn allemaal juist

Primaire energiebronnen

Energiebron die bij verbranding direct zorgt voor energie. 

Vb: aardolie, aardgas, hout maar ook zon en wind

Secundaire energiebronnen

Energiebron die ontstaat bij het verbruiken van een primaire energiebron. 

Bijv elektriciteit opgewekt met steenkool of kernenergie 

Sleep de energiebronnen naar de juiste plek.

Primaire energiebron

Secundaire energiebron

Zonnestraling

Aardgas

Benzine

Elektriciteit

Aardolie

Kernenergie

Uranium

Water

Bruinkool

Steenkool

Diesel

Wind

Nederlandse energie is vooral afhankelijk van...

1. Fossiele brandstoffen
2. Windkracht
3. Kernenergie
4. Zonne-energie

Hernieuwbare energiebronnen

Niet hernieuwbare energiebronnen

waar kan je welke energiebronnen vinden?

steenkool

aardolie

aardgas

Wat betekent ´duurzaam´?

Voor het opwekken van energie gebruikt Nederland het meest?

1. aardolie
2. steenkool
3. bruinkool
4. aardgas

Zelfstandig werken

Maken samenvatting