Doelstelling 7 t/m 12 + verrijkingsstof 1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Deze les doelstelling 7 t/m 10 + verrijkingsstof 1

Doelstelling 7

Je moet enkele methoden van geboorteregeling kunnen beschrijven en de betrouwbaarheid ervan kunnen aangeven.

Periodieke onthouding:

Coïtus interruptus:

Condoom:

• rubber hoesje om de penis, biedt ook bescherming tegen SOA's
•  betrouwbaar

De pil:

• dagelijkse inname. 
• Bevat hormonen waardoor er geen ovulatie plaatsvindt
• zeer betrouwbaar

https://www.anticonceptie.nl/anticonceptiemethoden/

• In de vruchtbare periode (3 dagen voor en 1 dag na de ovulatie) geen geslachtsgemeenschap
  
• Er onbetrouwbaar, het moment van ovulatie is niet goed vast te stellen.
  

• Onderbroken geslachtsgemeenschap. De penis wordt uit de vagina gehaald voor de zaadlozing
  
• erg onbetrouwbaar, in het voorvocht vóór de zaadlozing kunnen al zaadcellen zitten.

Noodmaatregelen

Morning-afterpil: 

Abortuspil:

                            Zuigcurretage:

                              Late abortus:

Tot 3 dagen na de geslachtsgemeenschap. Bij de apotheek te halen.

Kan tot en met de 7e week van de zwangerschap worden ingeslikt

Er wordt met een zuigpompje het baarmoederslijmvlies met het embryo of de foetus weggezogen. Kan tot de 13e week.

Kan tot de 23e week van de zwangerschap

Doelstelling 8

Je moet de delen van een baarmoeder met embryo kunnen noemen met hun functies en kenmerken

Let op! Dit moet je ook in een afbeelding aan kunnen geven

Vruchtvliezen+vruchtwater

Placenta (moederkoek):

•  Deel van de baarmoederwand waar bloed in bloedvaten van het embryo vlak langs bloed van de moeder stroomt
  
• Het bloed van moeder en embryo blijft gescheiden
  
• Zuurstof en voedingsstoffen gaan van moeder naar embryo
  
• Afvalstoffen gaan van embryo naar moeder
  

Navelstreng:

• Verbindt het embryo met de placenta
  
• Door bloedvaten stroomt bloed van embryo naar de placenta en terug

Vruchtvliezen en vruchtwater:

• Beschermen embryo tegen stoten, uitdroging en wisselnig van temperatuur. 
• Beschermen embryo tegen uitdroging.
• Beschermen embryo tegen  wisseling van temperatuur.
• Het embryo kan zich hier ook makkelijk in bewegen.

Doelstelling 9

Je moet kunnen beschrijven hoe de geboorte van een kind plaatsvindt.

De geboorte begint met de weeën: samentrekkingen van de spieren in de baarmoederwand.

Ook breken de vruchtvliezen

Doelstelling 10

Je moet kunnen beschrijven wat er aan de hand is bij chlamydia en aids.

Chlamydia

• Een SOA (seksueel overdraagbare aandoening)
• Ziekteverwekker is een bacterie
• Ziekteverschijnselen zijn vaak afwezig, soms een (waterige) afscheiding uit de urinebuis of vagina, pijn bij het plassen en bloedverlies.
• Onbehandeld kan het bij vrouwen leiden tot onvruchtbaarheid en buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Bij mannen kan het leiden tot bijbalontsteking. 
• Genezing door antibiotica

AIDS

• Ziekteverwekker is een virus (HIV)
• Het afweersysteem is aangetast, daardoor zijn er geen specifieke ziekteverschijnselen maar is iemand vatbaar voor veel ziektes.
• Besmetting door bloed of sperma, vaginaal vocht, voorvocht of moedermelk
• Besmetting bv. door onveilige geslachtsgemeenschap en vieze naalden.
• Seropositief 
  
• Iemand die seropositief is, is besmet met het hiv virus. 
• Wordt behandeld met hiv-remmers, maar kan niet genezen worden.

Doelstelling 11

Je moet lichamelijke, geestelijke en sociale veranderingen in de puberteit kunnen noemen

Lichamelijke veranderingen

Sociale veranderingen

• Zelfstandiger opstellen
• Graag deel uitmaken van een groepje
• Soms last van nare gevoelens (eenzaamheid, onzekerheid)

• De hypofyse geeft hormonen af waardoor voortplantingsorganen zich gaan ontwikkelen

Geestelijke veranderingen

• Meer belangstelling voor anderen
• Verliefd

Doelstelling 12

Je moet de kenmerken van zaadcellen en eicellen kunnen noemen

Zaadcellen

Eicellen

• Erg klein
• Kunnen zelf bewegen (met zweepstaart)
• Bevatten geen reservevoedsel
• Vele miljoenen per zaadlozing

• Zijn in verhouding groot
• Kunnen niet zelf bewegen
• Bevatten veel reservevoedsel 
• Meestal 1 eicel per 4 weken

Verrijkingsstof 1

Je moet kunnen beschrijven hoe de NuvaRing, het vrouwencondoom, de prikpil, het spiraaltje en de sterilisatie zwangerschap kunnen voorkomen.

NuvaRing

• 1x in de maand in de vagina brengen. 
• Geeft hormonen af waardoor er geen ovulatie optreedt
• Erg betrouwbaar

Vrouwencondoom

• Voor de geslachtsgemeenschap in de vagina gebracht
• Biedt ook bescherming tegen SOA's 
• Betrouwbaar

Prikpil

• Om de drie maanden wordt een hormoon ingespoten dat de ovulatie remt.
• Erg betrouwbaar
• Kan wel bijwerkingen hebben (duurt een tijdje na het stoppen, voordat je weer vruchtbaar bent)

Hormoonspiraaltje

Koperspiraaltje

• Door het koperdraadje worden zaadcellen aangetast 
• innesteling wordt bemoeilijkt
• Betrouwbaar

• Een soort ankertje
• Ingebracht door huisarts, 5 jaar bescherming
• Hormonen afgegeven, waardoor de bevruchting en innesteling bemoeilijkt wordt
• Betrouwbaar

Sterilisatie man

Sterilisatie vrouw

• Eileiders worden onderbroken
• Menstruatiesyclus (ovulatie en menstruatie) gaan door
• Betrouwbaar
• Onomkeerbaar (permanent)

• Zaadleiders worden onderbroken
• Betrouwbaar
• Onomkeerbaar (permanent)

Belangrijke afbeeldingen uit je boek

Van deze doelstellingen: afbeeding 34, 45, 48, 50, 51, 53, 60, 66 en 67

Van de vorige behandelde doelstellingen: afbeelding 9, 14, 16, 21 en 27