Tijdvak 8 burgers en stoommachines

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Tijdvak 8 Burgers en stoommachines

1800 - 1900

De 3 beroepssectoren

• Sector 1: Landbouw

       (primaire sector)

• Sector 2: Industrie

       (secundaire sector)

• Sector 3: Diensten

       (tertiaire sector)

Landbouwsector

• Landbouw haalt producten uit de natuur.

       - Akkerbouw, veeteelt, visserij, tuinbouw en mijnen.

• Beroepen:

       - Boer, tomatenkweker, mijnwerken, visser enz.

  

Industriesector

• Werk wat in de fabriek wordt gedaan:

       - Auto-industrie, scheepswerf, staalindustrie enz.

• Beroepen:

       - Kaasfabriek, Ned-cars, lasser, lopendebandmedewerker

       enz.

Dienstensector

• Iets voor een ander doen.

       - Zorg, onderwijs, uiterlijke verzorging enz.

• Beroepen:

       - Leraar, verpleegkundige, automonteur enz.

Kosten van een schoen

Wat zijn de loonkosten? Wat is de winst van het merk? Wat kost deze schoen in de winkel?  

Arme landen

• In arme landen zijn de meeste mensen werkzaam in de landbouw, omdat ze hun eigen voedsel moeten verbouwen.

• Veel producten die wij hier kopen worden gemaakt in fabrieken in arme landen, omdat de lonen daar laag zijn.

Huisnijverheid

Huis --> thuis

Nijverheid --> Werken

Thuiswerken ---> Thuis dingen maken --> Waar geen grote machines zijn

                                                                                         Geen gevaarlijk werk! Want thuis.

Kleding maken, Schoenen maken, manden maken ect.

Thuis rieten manden vlechten

Thuis wol spinnen tot bol wol

Uitvinding Stoommachine

Uitvinding van de stoommachine is DE uitvinding van 1800-1900

Ontstaan fabrieken en machines

Ontstaan van massaproductie: meer producten kunnen maken met machines.

Producten en spullen goedkoper door massaproductie

Stoommachine

Fabriekshal met machines

Automatisering

Automatisch --> iets wat automatisch gaat.

Minder mensen nodig

Machines doen het werk

Fabrieken

Sociale klassen & Industrialisatie

Met de komst van meer fabrieken en machines (industrialisatie) nieuwe groepen:

Sociale klassen:

-Liberalen

-Confessionalisme

- Socialisten

Liberalen (kleur Blauw)

Veel eigen eigen vrijheid

Niet verantwoordelijk voor een ander. Goed voor JEZELF zorgen

Weinig overheid --> Weinig regering en regels

Confessionalisme (geen kleur)

Geloof in christelijke godsdienst erg belangrijk

De regels uit de bijbel zijn belangrijk --> dus ook zorgen voor een ander!

Mensen die niet Christelijk gelovig zijn horen niet bij de groep.

Wat je overkomst is de wil van god. Dus ook arm, rijk, invalide, ongeluk krijgen.

Socialisme (kleur rood)

Voor arbeiders en armen --> moet voor gezorgd worden! 

Iedereen is gelijk.

Rijken zijn niet meer als een ander.

Alles wat wordt gemaakt en wat er is, is van iedereen. 

Iemand die ziek is, moet altijd worden geholpen!

Industrialisatie

Industrialisatie: Ontstaan van machines en fabrieken --> ook stoomtrein!

Gevolgen:

-Meer werk in de steden

-Minder werk op platteland door machines (Niet alles meer met de hand)

-Mensen gaan van platteland naar de stad --> Steden groeien

- Maar ook: Slecht voor milieu!

Werkgever en Werknemer

Werkgever: eigenaar / baas van een bedrijf --> heeft mensen nodig

Werknemer: Werkt bij bedrijf. 

Stad --> schoorstenen!

Milieu

Milieu:  Leefomgeving

Fabrieken hebben olie, ijzer (metaal), aardgas, steenkool, bruinkool nodig

Brandstof: iets wat je verbrand om energie te maken --> Warmte is energie!

Fossiele brandstoffen: Olie, gas, steenkool, Bruinkool

Slecht voor Milieu

Fossiele brandstoffen: Olie, gas, steenkool, Bruinkool

Verbrand je fossiele brandstoffen: Uitlaatgassen, vieze rook --> Slecht!

Atmosfeer: Laag lucht om de aarde --> beschermd de aarde tegen straling van de zon.  Atmosfeer is ook wel de dampkring (kring van damp om de aarde)

Verbranding van fossiele brandstoffen --> rook --> maakt Atmosfeer kapot!

Dampkring / atmosfeer

Beschermd tegen straling

Slecht voor Milieu

Verbranding van fossiele brandstoffen --> rook --> slecht voor atmosfeer

Atmosfeer of dampkring: bepaalde temperatuur:

Meer rook --> vorm van een deken van gassen -->  warmte --> Hogere temperatuur en dunnere dampkring.

Hogere temperaturen: meer planten dood --> minder planten --> minder eten voor dieren!

warmte blijft hangen

Broeikasgassen --> soort deken!