6.1 Ontwikkelingen in de landbouw en ontstaan van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Verbeteringen in de landbouw

Rond het jaar 1000

• Steeds meer en betere landbouwgrond gemaakt > bossen kappen, moerassen en veengebied droogleggen > hogere landbouwopbrengst.
  
• Daarnaast ook uitvindingen die de landbouw makkelijker makken: Drieslagstelsel en de ploeg.

Schrijf de rode tekst over in je aantekeningenschrift!

Het drieslagstelsel

• Als landbouwgrond elk jaar wordt gebruikt, dan wordt de grond onvruchtbaar, waardoor de oogst steeds minder werd.
• Met het drieslagstelsel werd de grond verdeeld in drie stukken, 
• waarbij elk jaar één stuk grond niet gebruikt werd (braak). 

• Hierdoor kon de grond herstellen en werd de opbrengst hoger.
  

Schrijf de rode tekst over in je aantekeningenschrift!

Braak

🐄

Zomergraan

🏖

Hoe werkt het drieslagstelsel?

Jaar 1 

Jaar 2 

Jaar 3 

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Steeds meer handel

• Verbeteringen in de landbouw leveren meer oogst op
  
• Overschotten worden verkocht of geruild op markten > Handel in natura
• Geld wordt op termijn steeds meer gebruikt als (handig) ruilmiddel > terugkeer Geldeconomie
• Einde aan de aanvallen van Vikingen in West-Europa: meer veiligheid
• Handelaren komen daardoor in verschillende landen en nemen andere producten (wijn of zijde) mee.

Schrijf de rode tekst over in je aantekeningenschrift!

Steden ontstaan

• Handelaren komen vaak op dezelfde plek: om te overwinteren en hun spullen op te slaan.
• Deze plekken liggen op een goede plek: kruispunten van wegen en/of rivieren, meestal in de buurt van een kasteel of klooster
• Op deze plekken ontstaan markten
• Langzaam ontstaan hieruit nederzettingen, die uitgroeien tot steden.

Schrijf de rode tekst over in je aantekeningenschrift!

Blij met de stad!

• Alle inwoners van een stuk land moesten gehoorzaam zijn aan de heer.
  
• Ook de inwoners van steden, maar die wilden liever eigen baas zijn

• De heer vond een machtige en rijke stad helemaal niet erg: al die rijkdom!
• De inwoners van de stad en heer maken afspraken, vastgelegd in stadsrechten
• Daarnaast hoeft niet iedereen meer boer te zijn > ontstaan nieuwe beroepen > Specialisatie

De stad Dordrecht kreeg in 1220 stadsrechten van graaf Willem I van Holland. Daarmee is het één van de oudste steden van Nederland

Schrijf de rode tekst over in je aantekeningenschrift!

Stadsrechten

• Een stad met stadsrechten mag een stadsmuur bouwen
• De stad mag zelf rechtspreken, maar een ambtenaar (de schout) van de heer moet wel aanwezig zijn en een deel van de boetes is voor de heer

• De inwoners van een stad waren vrije poorters (geen bezit van de heer)

• In ruil voor deze rechten moet de stad belasting betalen
• Ook mochten de steden tol heffen.

Schrijf de rode tekst over in je aantekeningenschrift!

Internationale contacten

Reizen was veiliger -> handelaren gingen grotere afstanden afleggen.

Jaarmarkten: Noord- Frankrijk / Vlaanderen, hier kwamen producten/ handelaren vanuit heel Europa en erbuiten bij elkaar.

Samenwerkingsverbanden: Hanze