les 11: tracheostoma en tracheacanule

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Tracheostoma en tracheacanule

Leerdoelen

•  Je kan uitleggen wat een tracheostoma is en wat een tracheotomie is
• Je kan mogelijke complicaties benoemen die kunnen optreden bij het verzorgen van een tracheacanule.
• Je kan de specifieke aandachtspunten van de vaardigheden benoemen.

Wat weten jullie al van tracheotomie /tracheostoma/tracheacanule?

Wat is het verschil tussen tracheostoma en tracheotomie 

Tracheostoma (eindstandig)

BLIJVEND

Tracheotomie (niet - eindstandig) 

Tracheotomie

Openen van de trachea via de hals

reversibel

Dreigende verstikking doordat de larynx dicht zit

Langdurige beademing

Farynx en larynx zijn nog intact

 

Tracheostoma (eindstandige tracheotomie)

Blijvende verbinding in de hals doordat de trachea in de huid van de hals wordt gehecht

irreversibel

Na een laryngectomie, bijv. bij strottenhoofdkanker

Geen stembanden meer doordat de larynx is verwijderd epiglottis en stembanden onderdeel van larynx, door uitgeademde lucht worden de stembanden in trilling gebracht)

Wat is het doel van een tracheostoma-/canule?

1. Dat de zorgvrager onbelemmerd kan blijven ademhalen
2. Dat de zorgvrager beademd kan worden
3. Dat de zorgvrager gemakkelijk geïnduceerd kan worden
4. Dat de zorgvrager zich niet verslikt tijdens het drinken

Indicaties

Ernstige zwelling van de luchtwegen door:

Verlamming van de stembanden, waardoor die de luchtpijp blokkeren;
Een obstructie (blokkade);
Tumoren;
Ernstige spierzwakte, waardoor langdurige beademing noodzakelijk is.

Siliconen buitencanule en binnencanule 

Met en zonder cuff

Tracheacanule met cuff: .Deze afdichting voorkomt dat er lucht of andere materialen langs de canule lekken en zorgt ervoor dat alle ademhalingslucht door de canule gaat, wat essentieel kan zijn voor patiënten die mechanische ventilatie nodig hebben. De cuff helpt ook om aspiratie van speeksel of maaginhoud te voorkomen, wat longontsteking kan veroorzaken.

Tracheacanule zonder cuff:  die geen complete afdichting van de luchtweg nodig hebben en die in staat zijn om normale ademhaling door de bovenste luchtwegen te behouden.  :  comfortabeler voor langdurig gebruik en stellen de patiënt in staat om door de canule en via de natuurlijke luchtwegen te ademen, wat belangrijk is voor het herstel van de spraak en het slikvermogen.

Voorbeeld van metalen canules.

Voorbeeld van een filter (kunstneus)

De kunstneus simuleert enkele functies van de menselijke neus door de ingeademde lucht te verwarmen en te bevochtigen. 

Dit is belangrijk omdat bij een tracheostoma de normale ademhalingsroute via de neus en de mond wordt omzeild, waardoor de lucht die de longen bereikt minder goed wordt geconditioneerd.

Praten

              Spraakprothese                                                        Spraakklepje

Welke complicaties kunnen er ontstaan?

Mogelijke complicaties bij een tracheacanule zijn:

• Slijmproblemen
• Hoestklachten
• Huidproblemen
• Obstructie
• Verwijdering van de buitencanule

Aandachtspunten

• De huidrand rondom de tracheostoma of canule zal zeker in het begin vaak rood van kleur en gevoelig zijn. 
• Er kan wildvleesgroei ontstaan als onderdeel van de littekenvorming. 

Leerdoelen

•  Je kan uitleggen wat een tracheostoma is en wat een tracheotomie is
• Je kan mogelijke complicaties benoemen die kunnen optreden bij het verzorgen van een tracheacanule.
• Je kan de specifieke aandachtspunten van de vaardigheden benoemen.