2.8

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

WELKOM

3 Kader

Welkom

Lesplanning

Samen lezen paragraaf 2.8	20 min
LessonUp	10 min
Maken paragraaf 2.8	20 min
Werken aan PO Duurzaamheid	20 min

Informatie PO Duurzaamheid

• Zie Magister ELO Opdrachten: ''PO Duurzame Energie H2''
• Deadline = Vrijdag 18 november 12:00 uur (in middag dus)
• Nu nog 2 lessen 
• Aan het eind van elke les krijg je er de tijd voor (na de paragraaf)

 Aardgas in groningen

Leerdoel

• Je kunt beschrijven wat aardgas is
• Je kunt beschrijven hoe de productie van aardgas in Groningen zich heeft ontwikkeld.
• Je kunt een mening vormen over het wel of niet verder winnen van aardgas in Groningen.

Nederland en de NAM

In 1959 werd in Slochteren (Groningen) een grote voorraad aardgas ontdekt.

Op het hoogtepunt in de jaren zeventig werd er wel 98 miljard m3 per jaar gewonnen.  

Nederlandse Aardolie Maatschappij startte op grote schaal gasboringen

Steeds meer aardbevingen

Oorzaak: 

       Het aardgas dat wordt gewonnen, zit diep in de grond en zit
       opgesloten in kleine gasbelletjes.

       Om die gasbelletjes zit zandsteen.  

        Wanneer je het gas uit de belletjes omhoog pompt, heeft het

        zandsteen geen steun meer en zakt in. 

        Dan verzakt de grond daarboven ook. 

        Hoe meer er geboord wordt, hoe meer aardgas er wordt gewonnen,
        hoe meer aardbevingen er ontstaan.

1

3

2

4

5

Drie veelgestelde vragen over aardbevingen door gaswinning

https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=rwW-2ma0ycU&feature=emb_logo

Emotioneel verslag van jonge Groningers in Groningen na de aardbeving

https://www.youtube.com/watch?v=xlPJgJLzHBo

Groningen beeft en dat komt hierdoor | NOS op 3

https://www.youtube.com/watch?v=yigCr7Ko8vw

De Groningers

Ongeveer 100.000 Groningers hebben schade aan hun woning als gevolg van de gasboringen Zo’n 35.000 huizen en gebouwen zijn zwaar beschadigd door de bevingen.  Voor veel Groningers betekent het een jarenlange strijd met de NAM en de overheid om een schadevergoeding te krijgen.

De Nederlandse economie

Nederland heeft veel verdiend aan de aardgaswinning.

Maar wel tegen een hoge prijs.

De gaskraan draaien ze langzaam dicht.

Naar verwachting 2028 stopt de winning 

Welke fossiele brandstoffen zitten er in de Nederlandse bodem?

1. Aardolie, aardgas en steenkool
2. Steenkool en aardgas
3. Aardgas, alleen in groningen
4. Nederland heeft geen fossiele brandstoffen

Aardgas is een fossiele brandstof

1. waar
2. niet waar

Waar in Nederland vindt je de meeste aardgas in de bodem?

1. Groningen
2. Friesland
3. Gelderland
4. Zeeland

Het meeste aardgas dat in Nederland gebruikt wordt komt uit

1. De Waddenzee en de Noordzee
2. Groningen en de Noordzee
3. Utrecht en het IJsselmeer
4. Zeeland en Noord-Brabant

Aardgas

Epicentrum

Gaswinning

Schaal van Richter

Aardbeving

waar kan je welke energiebronnen vinden?

steenkool

aardolie

aardgas

Aan de slag

• Wat? Maak paragraaf 2.8 helemaal
• Hoe? Zelfstandig, overleggen mag
• Hulp? Buur, docent, internet
• Tijd? Tot einde van de les
  
• Resultaat? Klassikaal bespreken
  
• Klaar? Werk verder aan het PO Energie
• Ook daarmee klaar? Maak paragraaf 2.7