Verzorgingsstaat 5.1

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verzorgingsstaat

wanneer moeten mensen hun eigen problemen zelf oplossen, en wanneer moet de overheid hen moet helpen?

Leerdoel paragraaf 1

Aan het eind van deze les kun je...

uitleggen waarom we een verzorgingsstaat nodig hebben

de drie pijlers van de verzorgingsstaat uitleggen

de belangrijkste sociale grondrechten vertellen

de rollen van de overheid in de verzorgingsstaat vertellen

Wat is een verzorgingsstaat?

Zou jij een onbekende helpen en een schoon shirt geven?

Machtsdilemma

Machtsdilemma

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

Zou jij een onbekende helpen en een schoon shirt geven?

1. Ja
2. Nee

Verzekeren is tegenwoordig geregeld binnen een groep mensen die je niet kent, terwijl dat vroeger binnen gildes ontstaan is. Daar kenden mensen elkaar wel. 

In de verzekeringsfunctie van de verzorgingsstaat is het de overheid die verzekert. Dat is nog wel anders dan een inboedelverzekering bijvoorbeeld. 

Verzorgingsstaat

"De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners"

In de kern staat de solidariteitsgedachte

Welvaart

ons inkomen en de mate waarin we onze behoeften kunnen vervullen

Welzijn

in hoeverre we ons geestelijk en lichamelijk goed voelen

Solidariteit

bereidheid binnen een groep of samenleving om risico's met elkaar te delen.

(bijvoorbeeld: als iemand zijn baan kwijt raakt, maar jij hebt een baan, krijgt de werkloze een uitkering waaraan jij en alle andere werkende mensen voor betalen)

De drie pijlers van
de verzorgingsstaat

Goed onderwijs

Goede gezondheidszorg

Sociale zekerheid

Sociale rechtsstaat

mensen moeten gelijke kansen hebben om een menswaardig bestaan te leiden en zichzelf te kunnen ontwikkelen. 

Sociale grondrechten

- voldoende werkgelegenheid

- bestaanszekerheid

- bewoonbaarheid van het land

- volksgezondheid

- goed onderwijs

Niet alleen rechten, maar ook plichten

bijvoorbeeld: 

- sollicitatieplicht

- recht op onderwijs

- betalen van belasting en premies

voorbeeld: als je ontslagen wordt en je krijgt een uitkering, moet je een baan accepteren als je die aangeboden krijgt. Accepteer je niet, dan word je gekort op je uitkering.

+ recht op onderwijs maar leerplicht tot je 16e

3 hoofdrolspelers in de NL'se verzorgingsstaat

1. Burgers

Je bent zelf verantwoordelijk voor het hebben van werk, een huis en de opvoeding van je kinderen. Maar als het jou niet lukt, kun je bij de overheid aankloppen.

2. De overheid

- verantwoordelijk voor collectieve voorzieningen zoals onderwijs, gezondheidszorg en uitkeringen.

- stimuleren van werkgelegenheid 

- inzet voor goede arbeidsomstandigheden en voorwaarden

- bevorderen van het welzijn van mensen

3. Werknemers- en werkgeversorganisaties

werknemers: georganiseerd in vakbonden (letten op belangen van werknemers)

werkgevers: sociale partners (verantwoordelijk voor maken van afspraken voor alle werknemers en werkgevers)

Welke drie pijlers heeft de verzorgingsstaat?

Noem één belangrijk sociaal grondrecht voor
de verzorgingsstaat.

Voor wie is de verzorgingsstaat?

1. Voor alle mensen die geld nodig hebben
2. Voor alle burgers
3. Voor alle mensen die werkloos zijn
4. Voor alleen de mensen die onder het minimumloon zitten

Solidariteit is:

1. Mensen accepteren ook al hebben ze andere waarden dan jij
2. Altijd zo veel mogelijk mensen het ergens mee eens laten zijn
3. De ultieme middenweg tussen politiek links en rechts
4. Gevoel van saamhorigheid en samen consequenties dragen

Wat is geen gebied waaruit de verzorgingsstaat werkt?

1. Veiligheid en Justitie
2. Gezondheidszorg
3. Onderwijs
4. Sociale zekerheid

Begrippen in de les

verzorgingsstaat

solidaireit

sociale zekerheid(stelsel)

sociale rechtsstaat