15.5 en 15.6

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Lesopzet over 15.5

1. Vragen tot en met 33?

2. Checkvraag 

3. Lezen 15.5 pagina 204, 205 en 206 - t/m polymerisatiegraad

4. HW: maken en nakijken opgave 34, 36, 37.

5. Klaar: 15.7 toepassing!

Vorming polymeren 

• Additiepolymerisatie 
• Condensatiepolymerisatie

Deze twee vormen van polymerisatie worden nu verder uitgelegd. 

• Moleculen met 1 zuurgroep en 1 alcohol kunnen dit
• Twee stoffen, waarvan 1 met 2 zuur en 1 met 2 alcoholen ook
• Vb: benzeen-1,2-dicarbonzuur en ethaan-1,2-diol
• (Ken dit soort naamgeving!)

Condensatiepolymerisatie: polyesters

Additiepolymerisatie

Hiernaast een voorbeeld in 'echte' scheikundetaal

• Dubbele binding wordt verbroken.
  
• De C's die aan aan deze binding zaten worden verbonden met de volgende alkeen, die weer zijn zijn binding ook weer breekt. 
• Etcetra

Polycondensatie...

....de andere manier om een polymeer te vormen

Uitgelegd aan de hand van een voorbeeld (vorming van een polyester)

Polyester

Polyester is een kunststof die in de fabriek wordt gemaakt. Wordt ook als hechtdraad gebruikt!

Het wordt gebrand en er blijft dan een elastisch goedje over. 

Een ester ontstaat door een reactie tussen een zuur(-COOH) en een alcohol(-OH).

Er zijn ook harde polyesters zoals flessen en plastic. Hierin is het een sterke stof wat zijn vorm goed behoudt. 

• Kenmerkende groep voor polyesters ---------------->
• Een polymeer dat bestaat uit meerdere soorten monomeren heet een copolymeer

Condensatiepolymerisatie: polyesters

Polyester: polymelkzuur

• Melkzuurmoleculen bevatten een alcoholgroep en een zuurgroep.
• Polymelkzuur bestaat dus uit 1 soort monomeer.
• In de afbeelding wordt een dimeer gevormd (2 monomeren), dit herhaaldelijk toepassen geeft een polymeer (polyester).

                                    

Is hij afbreekbaar?

Biodegradeerbaar. Hoe heet ook alweer die reactie? 

Hydrolyse: reactie waarbij een ester wordt afgebroken door toevoeging van H2O.

 

+ H2O   

                                           +   

methanol

propaanzuur

Is dus het tegenovergetselde van een condensatiereactie

Hoe herken je de stoffen waaruit een ester is ontstaan?

methanol

propaanzuur

1. herken de ester
2. "knip" de ester
3. ene kant was zuur (met c=o)
4. andere kant was alcohol
5. vul aan met -H en -OH

Polyamide

• Voor de vorming van een polyamide heb je een aminegroep en een zuurgroep nodig. Dat kan doordat beide groepen in één stof zitten (bijvoorbeeld 3-aminopropaanzuur).
• De namen polyester en polyamide kom je vaak tegen bij kleding. Polyamide kennen we ook onder een andere naam: nylon
  

Meest gebruikte synthetische materiaal. 

Nylon

Het is een plastic dat kan worden gevormd tot alledaagse producten 

Hechtdraad wat niet door het lichaam wordt afgebroken

Nylon werd ontwikkeld als synthetische vervanger van zijde. Door schaarste aan zijden stoffen in de Tweede Wereldoorlog werden deze vervangen door nylonstoffen, onder andere in parachutes. 

Het vormen van een polyamide

Condensatiepolymerisatie: polyamiden

• Hexaandizuur en hexaan-1,6-diamine
• Amidebindingen komen veel voor in eiwitten, bij het koppelen van aminozuren.

Polymerisatiegraad

Wat?

De ketenlengte of polymerisatiegraad is 

het gemiddelde aantal monomeereenheden per keten.

Aan de slag

Maak 34, 36 en 37.!

Klaar? Maak dan ook al 38. 

Lesopzet 2

• Vragen over 34, 36 en 37? 
  
• Aramiden - kevlar
  
• Individueel opgave 35, 38, 39 en 40 maken en nakijken
  
• Opgave 40 is een oud-examenopgave!

Condensatiepolymeer

• Kevlar is een condensatiepolymeer 
• Condensatiereactie: een estervorming uit een zuur en een alcohol

Hardheid / smeltpunt thermoplasten verhogen

Hoe sterker de binding tussen de ketens, hoe harder de kunststof en hoe hoger het smeltpunt. 

Dit bereik je door:

• langere polymeerketens
• Hbrug tussen ketens ipv molecuulbinding
• ketens evenwijdig (= dicht op elkaar) => supersterke vezels 

KEVLAR

Kevlar

• Macroniveau eigenschappen: sterk en licht
• Bepaalt door structuur op microniveau

Aan de slag

Maak 35, 38 t/m 40. 

Maak de paragraaf af!

Er zijn extra opdrachten. 

Les

1. Vragen tot en met 40?

2. Lezen 15.6 pagina 209 en 210

3. Maken en nakijken 41 tot en met 44

4. Check met een examenvraag.

4. Klaar: toepassing 15.7!

Examen v2021 opgave 14 en uitleg

Klaar: toepassing 15.7!

Les

1. Vragen tot en met 40?

2. Lezen 15.6 pagina 209 en 210

3. Maken en nakijken 41 tot en met 44

4. Klaar: toepassing 15.7!

Lesopzet - totaal

1. Vragen H14 en 15? laatste les! Emotie bij mef!

2. Ga naar de ELO naar periode 4 en ga de toetsopgaven van H14 en 15 maken en nakijken. Goede oefeningen in de aanloop naar T5.4. Tip: maar alle opgaven opnieuw van H14 en H15