H4 - §4.3 Radioactief verval

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom in de les

Vandaag:

• terugblik §4.2
• lesdoelen §4.3
• instructie §4.3
• maken opgave 
• afsluiting les

 

§4.3 - Radioactief verval

Vragen §4.2

Terugblik

Licht is een voorbeeld van elektromagnetische straling.

1. Juist
2. Onjuist

Welke soorten straling zendt de zon uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

X- straling is hetzelfde als röntgenstraling.

1. Juist
2. Onjuist

Röntgenstraling heeft geen doordringend vermogen.

1. Juist
2. Onjuist

De botten op een röntgenfoto zijn wit, omdat de botten straling tegenhouden.

1. Juist
2. Onjuist

Op de zwarte delen van een röntgenfoto is weinig röntgenstraling gevallen.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het massagetal van zuurstof?

Hoeveel neutronen heeft stikstof?

Hoeveel neutronen heeft zilver?

Hoeveel protonen, elektronen en neutronen heeft tin?

Hoeveel protonen, elektronen en neutronen heeft zwavel?

Discussievraag

Waarom is het radioactief afval verpakt in beton?

Je leert ...

• uitleggen dat kernstraling schade kan veroorzaken met behulp van de begrippen ioniserend vermogen en doordringend vermogen;
• uitrekenen hoe het aantal instabiele atomen in een radioactieve stof afneemt;
• uitleggen hoe de activiteit van een radioactieve bron verandert.

Ioniserend vermogen

Stabiele kernen veranderen niet uit zichzelf en daardoor zijn deze stoffen niet radioactief.

Een radioactieve stof heeft atoomkernen die instabiel zijn. 

Deze kernen veranderen uit zichzelf en zenden daarbij een kleine hoeveelheid straling uit: dit noemen we radioactief verval.

Ioniserend vermogen

Ioniserend vermogen: mate waarin ioniserende straling schade veroorzaakt aan atomen en moleculen van de stof waar het doorheen gaat.

Is het ioniserend vermogen groter dan is het doordringend vermogen kleiner

Ioniserend vermogen

Dracht: maximale afstand die alfa- en bètastraling kan doordringen in een stof

Halverinsdikte

Halveringsdikte:

- de dikte van een laag materiaal

die de helft van de gammastraling

heeft geabsorbeerd.

Halveringstijd

Instabiele kernen zenden kernstraling uit. 

Dit betekent dat de hoeveelheid 

radioactieve deeltjes van een 

radioactieve stof minder wordt.

Halveringstijd

De tijd die nodig is om de helft van het aantal deeltjes in de bron vervallen is, noemen we de halveringstijd of de halfwaardetijd. 

tabel 32

Halveringstijd (halfwaardetijd)

Na de halveringstijd:

- is de helft van de instabiele atoomkernen verdwenen 

(deze zijn vervallen en een ander soort atoom geworden)

- is de hoeveelheid straling ook met de helft verminderd (er blijven steeds minder instabiele kernen over)

Halveringstijd

Na hoeveel seconden is de activiteit van deze stof gehalveerd? 

t = ?

Halveringstijd

Activiteit is bij 0 sec 16 Bq. De helft van 16 = 8.

Aflezen bij 8 Bq geeft dat de halveringstijd 16 seconden is.

Dus t = 16 seconden

Activiteit

Activiteit = 

aantal kernen dat per seconde verandert

Activiteit wordt gemeten in becquerel (Bq)

De activiteit van een radioactieve bron hangt af van:

• de hoeveelheid radioactieve stof;
• de halfwaardetijd.

Activiteit

Hoe meer kernen per seconde veranderen, hoe meer straling er wordt uitgezonden.

De activiteit van een hoeveelheid materiaal wordt steeds kleiner. 

Activiteit

Activiteit hangt af van:

- hoeveelheid radioactieve stof

- halfwaardetijd

Pak je planner!

Noteer voor de volgende les:

Lezen §4.3 uit je boek

Maak de volgende opgaven:

52, 54, 55, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 68, 69, 73

Aan de slag!

Lezen §4.3 uit je boek

Maak de volgende opgaven:

52, 54, 55, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 68, 69, 73

Zs

Aan de slag!

Lezen §4.3 uit je boek

Maak de volgende opgaven:

52, 54, 55, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 68, 69, 73

Zf

Wat weet je al???

In de grond zitten radioactieve stoffen.

1. Waar
2. Niet waar

Waar worden geen radioactieve stoffen gebruikt?

1. In kerncentrales
2. In papierfabrieken
3. In ziekenhuizen
4. In fluoriserend speelgoed

Radioactieve stoffen zijn

1. Stabiel
2. Instabiel

Neon-24 heeft een halfwaardetijd van 15 uur.

Hoeveel radioactiviteit is er na 30 uur nog over?

1. de helft
2. een kwart
3. een achtste
4. niets meer

radioactiviteit met je met een

1. becquerel meter
2. radio activiteit meter
3. geigerteller

De radioactiviteit van een stof (Becquerel) is een maat voor

1. hoeveel straling je ontvangt
2. hoeveel atoomkernen er vervallen

Wat is de activiteit van een kern?

1. Hoe druk wij zijn in deze les
2. Hoeveel radioactiviteit het atoom per seconde uitstraalt
3. Hoeveel er gebeurd vandaag.
4. Hoeveel instabiele kernen die per seconde vervallen

IJzer-55 heeft een halfwaardetijd van drie dagen.

Hoeveel radioactiviteit is er na zes dagen nog over?

1. de helft
2. een kwart
3. een achtste
4. niets meer

Een stof laat 75% van de opvallende gamma-straling door. De dikte van de stof is ...

1. precies de halveringsdikte
2. groter dan de halveringsdikte
3. kleiner dan de halveringsdikte
4. precies twee halveringsdiktes

Als de halveringsdikte van een materiaal 1 mm is, hoeveel straling komt er dan door een scherm van 3 mm dik.

1. 30 %
2. 25%
3. 33,333 %
4. 12,5 %

Wat is de halveringsdikte
van het plaatje?

1. 6 mm
2. 3 mm
3. 1,8 mm
4. 3,6 mm

In een reactor welke radioactiviteit vind daar plaats.

1. natuurlijke
2. kunstmatige
3. reactoriale
4. zelf gemaakte

Je kunt...

• herkennen hoeveel protonen, neutronen en elektronen een atoom heeft;
• verschillende eigenschappen van protonen, neutronen en elektronen benoemen;
• isotopen herkennen en uitleggen wat isotopen zijn;
• toelichten wanneer een atoomkern straling uitzendt.

Ja, dat kan ik!

😒🙁😐🙂😃

een molecuul bestaat uit

1. elektronen en protonen
2. kerndeeltjes
3. atomen

een atoomkern bestaat uit

1. elektronen en protonen
2. elektronen en neutronen
3. neutronen en protonen

Welke stof heeft de grootste halveringstijd?

1. A
2. B
3. C
4. D

Nikkel heeft een halveringstijd van 85 jaar. Stel dat je 1,6 gram nikkel hebt.
Hoe lang duurt het voordat je 0,2 gram nikkel-63 hebt?

1. 85 jaar
2. 255 jaar
3. 425 jaar
4. 510 jaar

De halveringstijd van instabiel Jodium is 8 dagen. Hoeveel procent is er na 16 dagen nog over?

1. 50%
2. 30%
3. 25%
4. 0%