6.4. 'Ontspannen' naar het einde, 1962-1991

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

7.4 Einde Koude Oorlog

'Ontspannen' naar het einde, 1962-1991

Leerdoel

- Je kunt uitleggen waarom de Berlijnse Muur werd gebouwd en weer werd afgebroken

- Je kunt beschrijven hoe de Koude Oorlog eindigde

- Je kunt aangeven welke gevolgen het einde van de Koude Oorlog had voor het machtsevenwicht in de wereld

1961

De Berlijnse muur

Wapenwedloop

Aantal kernkoppen VS en SU, 1945-2000

1957, lancering Spoetnik 1

1957: Laika, enkele reis...

Ruimtewedloop 1

1962:

President Kennedy (VS): VS zetten vóór het einde van het decennium een mens op de maan

21 juli 1969:

A small step for [a] man, a giant leap for mankind. Neil Armstrong, eerste mens op de maan

Ruimewedloop

Sportwedloop

1972: Match of the century. Schaken.

1980: Miracle on Ice. IJshockey

1980: Boycot VS Olympische Spelen van Moskou

1984: Boycot SU Olympische Spelen van Los Angeles

De Koude Oorlog ontdooit

tweede helft van de jaren '80

Na de Cubacrissis

• Een "hotline" tussen het Witte huis en het Kremlin.
• Onderhandelingen over minderen van de Nucleaire wapen voorraad.
• 1972 SALT I-verdrag
• Vanaf 1983 namen spanningen weer toe
• Oorzaak: President Raegan wantrouwde de SU en startte het SDI-project
• Dreiging voor een atoomoorlog nam toe
• Gevolgen:

1. SU dreigde met wapenwedloop
2. Kernwapendemonstraties in Europa

Waarom?

• Ronald Reagan wordt herkozen als president van de VS in 1984: hij kan zijn anti-Sovjet-retoriek afzwakken

• Nieuwe leider voor de Sovjet-Unie, Mikhail Gorbatsjov, brengt een ander geluid
  

Mikhail Gorbatsjov

• Glasnost: openheid
  

• Perestrojka: economische hervormingen
  

• Bezuinigen op militaire activiteiten: minder wapens, minder soldaten --> einde aan de wapenwedloop.

• Dus ook minder Sovjet-soldaten buiten de Sovjet-Unie --> einde oorlog Afghanistan en bezetting Oost-Europa

Plaats de volgende onderdelen bij Glasnost of Perestrojka. 

Glasnost

Perestrojka

Politieke openheid

Economische hervorming

Kritiek mogen uiten op bestuur. 

Minder strenge vijfjarenplannen.

Minder politieke geheimen.

Eigen bedrijf mogen beginnen. 

Gevolgen

• Gorbatsjov wil een betere relatie hebben met de Westerse landen

• 
  
• Sluiten van ontwapeningsverdragen
  

• Terugtrekking van de Sovjet-troepen uit Afghanistan
  

•  Gorbatsjov wil graag dat zijn ideeën ook in andere communistische landen van Oost-Europa worden ingevoerd. Deze landen willen, kunnen en durven dit niet.
  

Revolutiejaar 1989

De val van het communisme in Oost-Europa

Oorzaken

 

• De ideeën van Gorbatsjov (glasnost, perestrojka)...
  

• ...botsen met de oude, vastgeroeste, ideeën van de Oosteuropese leiders...
  

• ...maar zijn wél populair bij het volk van die landen!
  

Val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Totale ineenstorting 

van het communisme in Oost-Europa

• 16 november 1989: communistische leider van Bulgarije wordt afgezet

• 28 november 1989: communistische partij van Tjecho-Slowakije staat haar macht af

• 25 december 1989: communistische leider Roemenië wordt terechtgesteld

• april 1990: vrije verkiezingen in delen van Joegoslavië

1968

1985

1988

1989

1990

1991

Vrije verkiezingen Polen

Einde Sovjet Unie

Duitse Eenwording

Gorbatjov treedt af

Gorbatjov nieuwe leider SU

Praagse Lente

Vrije verkiezingen Hongarije 

Val vd Berlijnse Muur

Leerdoelen

• Berlijnse Muur - gebouwd om te  verhinderen dat Oost-Duitsers naar West-Berlijn vluchten
• Gevallen na implosie SU 
• Koude Oorlog eindigt na uiteenvallen blokken VS en SU in meerdere machtscentra