§14.1 les 1 en les 2 2025

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

14.1 Je invloed op aarde les 1 en 2

Huiswerk 

Huiswerk voor de volgende keer is: maken 1 t/m 9 en 11 t/m 15 en samenvatten 1,2 en 3

Verminderde opdrachten: 1,2,5,6,7,9, 

12 t/m 14 en samenvatten 1,2 en 3

Deze les

• Intro hoofdstuk 14
• Leerdoelen van deze les
• Uitleg 14.1 
• Opdrachten maken 
• Afsluiting van de les

14.1 Je invloed op aarde 

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen hoe behoeften en gedrag van mensen de omgeving beïnvloeden.
• Je kunt uitleggen wat de ecologische voetafdruk is.
• Je kunt uitleggen waarom kringlopen belangrijk zijn voor een duurzaam leven.

Hoeveel van de aarde gebruik jij?

Primaire levensbehoeften: voedsel, water, kleding en een huis. ( om te overleven )

Secundaire levensbehoeften: spullen die leven makkelijker maken

Jouw milieu: lucht, water, bodem (oa. voor voedsel en water, maar óók voor de sec.levensbehoeften!)

Beïnvloeding van je milieu

Voorbeeld: het maken/gebruiken van je telefoon. 

Jouw invloed op de aarde?

Hoe beïnvloed jij de aarde?

Mensen gebruiken de aarde op 4 manieren (bron 3): ecologische voetafdruk

1. Energie -> vaak afkomstig van energiebronnen uit de bodem, zoals aardgas en steenkool. Nodig voor verwarming, verlichting, elektrische apparaten, koken, transport.

2. Voedsel en water

 Water is nodig om te drinken/ wassen/ voedsel te bereiden.

3. Grondstoffen. Jouw spullen bijvoorbeeld; gemaakt van grondstoffen zoals ijzer, hout, aardolie, steen, rubber en katoen.

4. Iedereen produceert afval: huishoudelijk afval, papier, plastic, afvalwater, gas

Ecologische voetafdruk

 De hoeveelheid land- en wateroppervlakte er nodig is voor de productie van alle goederen om één persoon te voorzien in levensonderhoud en het verwerken van het afval dat hierbij vrijkomt.

Hoe beïnvloed jij de aarde?

Voedselkringloop (en koolstofkringloop!)

Hoe voorkom je uitputting van de aarde? 

Teveel gebruik van aarde = uitputting. 

-> en dus tekort aan voedsel, water, energie, grondstoffen. 

Voedselkringloop = kringloop van mineralen en voedsel 

Voedselkringloop; op een rijtje: 

1. producenten (planten) leggen tijdens de fotosynthese energie uit zonlicht vast in glucose. -> Planten gebruiken bij de fotosynthese water en koolstofdioxide. Uit de energierijke stof glucose, maken planten andere voedingsstoffen. ->
2. Consumenten (dieren en mensen) gebruiken de voedingsstoffen die planten maken.
   De energie uit glucose komt vrij door de verbranding in je cellen.
3. Afvaleters (insecten bv) eten dode resten (natuurlijk afval) van producenten en consumenten en maken het zo klein. 
4. De reducenten (schimmels en bacteriën) zetten de resten om in mineralen. De planten nemen die mineralen weer op.

Koolstofkringloop

Filmpje

Koolstofkringloop

De kringloop van fotosynthese en verbranding. 

* In de kringloop zit een koolstofdeeltje (C) dat in beide formules terugkomt (koolstofdioxide // glucose)

Fossiele brandstoffen

Steenkool, aardolie, aardgas

Wat is het probleem bij de verbranding hiervan?

Wat is het probleem van teveel CO2?

Over die kringlopen...

Gesloten kringloop: als de verbruikte stoffen ook weer aangevuld worden.

Compost: mest voor de tuin, gemaakt door GFT-afval

Recyclen: hergebruiken.

Duurzaamheid

Met het oog op de toekomst manieren bedenken

om zuinig met de aarde om te gaan

Duurzaam leven

Duurzaam leven betekent niet dat je zonder comfort hoeft te leven. Het betekent dat je bewust omgaat met je spullen en met de energie die je gebruikt, en nadenkt over de keuzes die je maakt in het dagelijks leven. Er zijn allerlei simpele en handige manieren om een duurzamer leven te leiden.

Huiswerk 

Huiswerk voor de volgende keer is: maken 1 t/m 9 en 11 t/m 15 en samenvatten 1,2 en 3

Verminderde opdrachten: 1,2,5,6,7,9, 12 t/m 14 en samenvatten 1,2 en 3

Klaar? nakijken

Aanbeveling: begrippenlijst 14.1 maken/ maken §14.6/ oefenen op biologiepagina.nl

Laatste 5 minuten: bereken je eigen voetafdruk!

Bereken je eigen voetafdruk!

Ga naar:

https://voetafdruktest.wwf.nl/

https:

Hoe vond je deze les?

😒🙁😐🙂😃